رواق منظر چشم من آشیانه تست

کرم نما و فرودآ که خانه خانه تست

به لطف خال و خط از عارفان ربودی دل

لطیفه های عجب زیر دام و دانه ی تست

دلت به وصل گل ای بلبل سحر خوش باد

که در چمن همه گلبانگ عاشقانه ی تست

علاج ضعف دل ما به لب حوالت کن

که این مفرّح یاقوت در خزانه تست

به تن مقصّرم از دولت ملازمتت

ولی خلاصه جان خاک آستانه ی تست

من آن نیم که دهم نقد دل به هر شوخی

در خزانه به مُهرِ تو و نشانه ی تست

تو خود چه لعبتی ای شهسوار شیرین کار

که توسنی چو فلک رام تازیانه تست

چه جای من که بلغزد سپهر شعبده باز

از این حیل که در انبانه بهانه ی تست

سرود مجلست اکنون فلک به رقص آرد

که شعر حافظ شیرین سخن ترانه ی تست

بیت اول :مجموعه چشم من به مثابه خانه توست ، لطف کن و پائین بیا و همچنانکه بر خانه خود قدم می گذاری قدم بر چشم من بگذار که خانه متعلق به خودت است .

 بیت دوم :همچنانکه پرنده به هوای دانه در دام می افتد ، دل عارفان به سوی خانه تو آمد و در دام خط چهره ات اسیر شد چه معنای لطیفی از خط و خال در چهره نهفته داری .

بیت سوم : ای بلبل سحر ، چمن از آواز خوش عاشقانه تو پر شده ، آرزو دارم که دل تو هم به وصل گل خوش باشد .

بیت چهارم :دلم ضعیف شده و لب قرمز یاقوت فام تو چون معجونی مفرح سبب تقویت آن خواهد شد پس معالجه مرا به عهده این معجونی که در خزانه داری بگذار .

بیت پنجم : شخصا نمی توانم به خدمتت بیایم ولی چکیده روح و جانم که مثل خاک همیشه بر آستانه خانه جا دارد ، به سوی خانه تو کشیده می شود .

بیت ششم :من چنان کسی نیستم که دل خود را به دست هر آدم گستاخی بدهم ، مطمئن باش در خزانه دلم بسته و با نام و نشان تو مهر و موم شده است .

بیت هفتم :تو چه سوارکار اعجوبه ای هستی و در سواری و شیرین کاری به مرحله ای رسیده ای که اسب سرکشی مثل آسمان در برابر تازیانه تو رام است .

– مراد اینکه نه تنها دشمنان در برابر قدرت تو تسلیم هستند ، بلکه دستگاه نیرومند سرنوشت و فلک نیز در برابر تو تسلیم هستند .

بیت هشتم :حیله هائی که تو برای بهانه جوئی ذخیره کرده ای و هر کدام را به جای خود عنوان می کنی ، فلک حیله گر را می فریبد و به خطا وامی دارد تا چه رسد به من که حیله گر نیستم .

بیت نهم :آوازی که در مجلس بزم تو برمی خیزد اکنون چنان نشاط انگیز شده که فلک را به رقص می آورد زیرا آن آواز ، شعر حافظ شیرین سخن است .

بدون تردید این غزل در زمان شاه شجاع و درهنگامی که او از شیراز به دور بوده است در پاسخ دعوت شاه به پیوستن به او سروده شده است. شاه شجاع که خود اهل شعر و ادب و مجالس شبانه‌اش از شعرا و سخنوران زینت می‌یافت در یکی از سفرها (اصفهان یا تبریز) به یاد شاعر شیراز افتاده و به نحوی او را دعوت به سفر و به حضور خود می‌کند. حافظ این غزل رندانه را در پاسخ شاه مؤدبانه سروده و عذر مسافرت می‌خواهد.

دربیت اول اشتیاق و آرزوی خود را برای دیدار شاه در شیراز بیان می‌دارد و می‌گوید که تو به خانه خودت برگرد و چشم من را روشن کن و در بیت دوم و سوم می‌گوید تو با لطف کلام و رفتار خود امثال مرا مسحور خویش کرده‌یی و هرکجا هستی خوش باشی که اینجا همه به یاد تو هستیم و دربیت چهارم و پنجم می‌فرماید که هرچند من قادر به سفر وفیض حضور تو نیستم، تو این دل مشتاق و آرزومند مرا درشیراز به دیدارت منور کن و در بیت ششم اظهار وفاداری کرده و در ابیات هفتم و هشتم پاسخی رندانه به شاه می‌دهد و می‌گوید تو چه آدم زرنگ و ورزیده و ماهری هستی و با این زبان چرب و نرم خود نه من ساده لوح که فلک را هم خواهی فریفت و دربیت نهم به شاه می‌گوید با ارسال این غزل که در مجلس تو توسط مطربان خوانده می‌شود یقیناً زهره را در آسمان به رقص خواهی کشاند.

لازم به ذکر است که مضمون بیت چهارم را نظامی در خسرو شیرین قبلا چنین سروده:

از آن یاقوت و آن در شکر خند

مفرح ساخته سودائیی چند

مفرح هم تو دانی کرد بر دست

که هم یاقوت و هم عنبر تو را هست

و یا مضمون بیت پنجم را پیش از او نظامی درلیلی و مجنون چنین پرورش داده است:

گر زانکه تن از تو هست مهجور

جانم ز تو نیست یکزمان دور

و از همه مهمتر مطلع غزل حافظ یعنی مضمون:

در بزن کاین در آستانه اوست

بی‌گمان شو که خانه خانه اوست

در زد آمد شکر لبی دلبند

باز کرد آن در رواق بلند

تعبیر و فال حافظ :

تو مقبول درگاه خداوندی و رحمت او شامل حالت می باشد. دولت و عزت نصیب تو شده و به لطف خداوند است که به ثروت می رسی. کاری را که می خواهی انجام بدهی بسیار سودمند است اما مواظب باش، خدا را فراموش نکنی که هر چه داری از اوست. همه در مقابلت هیچ اند پس از قدرت خود بصورت تازیانه استفاده نکن.

غزل اول حافظ ( غزل 1 حافظ )       غزل بیست و یکم حافظ ( غزل بیست و یکم حافظ )

غرل دوم حافظ ( غزل 2 حافظ )      غزل بیست و دوم حافظ ( غزل بیست و دوم حافظ )

غزل سوم حافظ ( غزل 3 حافظ )       غزل بیست وسوم حافظ غزل (غزل23حافظ)

غزل چهارم حافظ (غزل 4 حافظ )      غزل بیست و چهارم حافظ ( غزل 24 حافظ )

غزل پنجم حافظ (غزل 5 حافظ )        غزل بیست و پنجم حافظ ( غزل 25 حافظ )

غزل ششم حافظ ( غزل 6 حافظ )       غزل بیست و ششم حافظ ( غزل 26 حافظ )

غزل هفتم حافظ (غزل 7 حافظ )         غزل بیست و هفتم حافظ ( غزل 27 حافظ )

غزل هشتم حافظ (غزل 8 حافظ)         غزل بیست و هشتم حافظ ( غزل 28 حافظ )

غزل نهم حافظ ( غزل 9 حافظ)           غزل بیست و نهم حافظ ( غزل 29 حافظ )

غزل دهم حافظ (غزل 10 حافظ)          غزل سی ام حافظ ( غزل 30 حافظ )

غزل یازدهم حافظ ( غزل 11 حافظ )     غزل سی و یک حافظ ( غزل 31 حفاظ )

غزل دوازدهم حافظ ( غزل 12 حافظ )   غزل سی و دو حافظ ( غزل 32 حافظ )

غزل سیزدهم حافظ ( غزل 13 حافظ )    غزل سی و سه حافظ ( غزل 33 حافظ )

غزل چهاردهم حافظ (غزل 14 حافظ)

غزل پانزدهم حافظ ( غزل 15 حافظ )

غزل شانزدهم حافظ (غزل 16 حافظ )

غزل هفدهم حافظ ( غزل 17 حافظ )

غزل هجدهم حافظ ( غزل 18 حافظ )

غزل نوزدهم حافظ ( غزل 19 حافظ )

غزل بستم حافظ ( غزل 20 حافظ )

غزل بیست و هفتم(غزل حافظ27)

غزل بیست وهشتم (غزل حافظ28)

منبع :  ملی کالا

اضافه کردن نظر