هویج یا گَزَر Carrot (زردک) گیاهی خوراکی و دوساله از خانواده چتریان میباشد و  معمولاً به رنگ نارنجی یا سفید، یا مخلوطی از قرمز و سفید است و تازهٔ آن بافتی خشک و ترد را داراست. هویج یکی از سبزی های بسیار ارزشمندی  دارویی است که خواص بی شماری دارد و هویج مصرفی در ایران از نوع هویج فرنگی بوده

این گیاه دارویی یک سبزی ریشه‌دار و یا غده ای خوراکی بوده که می‌توان آن را خام یا خردشده یا رنده‌شده در سالاد خورد و بیشتر در پخت سوپ‌ها و خورش‌ها کاربرد داشته و بتاکاروتن و ویتامین A، در هویج به‌فراوانی یافت می‌شود و رنگ نارنجی خاص این سبزی نیز به همین خاطر بوده.

 به‌علاوه هویج منبعی غنی از فیبر خوراکی، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی به‌شمار رفته است و  هویج می‌تواند به‌طور مصنوعی در رنگ‌های گوناگونی به عمل بیاید. در افسانه‌ها آمده شده که این سبزی به انسان قدرت بینایی در شب داده و کمبود ویتامین آ سبب ضعف بینایی شده ولی با بازگرداندن این ویتامین به رژیم غذایی می‌توان مشکل را برطرف کرد.

هویج دارای ویتامین‌های آ و ب و ث، بتاکاروتن (ماده‌ای که موجب نارنجی شدن آن می‌شود) و مواد معدنی مختلف داشته و هویج پخته بیشتر از هویج خام آنتی اکسیدان دارد

هویج گیاهی دو ساله دارای ریشه راست و ساقه بی کرک که نوع پرورش یافته آن در اکثر نقاط زمین کشت و قسمت مورد استفاده گیاه هویج ،‌ریشه ،‌میوه و تخم آن بوده.

مقدار مواد مغذی در صد گرم هویج

انرژی ۴۳ کالری پروتئین یک گرم کربوهیدرات ۱۰ گرم فیبر ۳ گرم چربی،سدیم ۳۵ میلی گرم ،کلسیم ۲۷ میلی گرم آهن ۱ میلی گرم ،ویتامین C ۹ میلی گرم، ویتامین A ۲۸۱۲۹ واحد بین المللی بوده

هویج دارای 87% آب ، 1/5 مواد ازته ، 0/02 % چربی ، 8% مواد گلوسیدی ، حدود 1/5% سلولز و مقدری ماده رنگی کاروتن (ویتامین A ) و دیاستازهای مختلف و ویتامین های A,B,C,D,E بوده است

خواص هویج

ویتامین A موجود در هویج برای تقویت سیستم ایمنی، محافظت از پوست، ریه، لوله گوارشی و همچنین در رشد سلول ها و تولید مثل حائز اهمیت داشته و بتاکاروتن موجود دران یک آنتی اکسیدان است و بیماری های ناشی از پیری را کاهش داده

هویج به جز بتاکاروتن دارای فیتوکمیکال ( Phytochemical) نیز میباشد که این ماده به همراه فیبر محلول و دیگر مواد مغذی موجود در فواید بسیاری را به ما میدهد  که این فواید شامل:جلوگیری از پیر شدن، محافظت بدن در مقابل بیماری ها، جلوگیری از آب مروارید، جلوگیری از پوکی استخوان و همچنین جلوگیری از عفونت مجاری ادراری میباشند.

مصرف منظم آب هویج به کاهش فشار سیستولیک کمک کرده و  آب هویج غنی از آنتی اکسیدان ها و پتاسیم بوده که به بازسازی سلول ها کمک میکند و در نتیجه درخشش طبیعی پوست و مو حفظ می کند و کاهش فشارخون را نیز باعث میشود

یک لیوان آب هویج دارای کالری و قند پایینی بوده که  در عین حال مواد مغذی و مواد ضروری را دارا میباشد و از این رو به تنظیم قند خون کمک میکند و دیابت را کنترل می کند

مصرف کردن هویج در برطرف کردن بیماری های آب آوردن انساج بدن ، عدم دفع ادرار ،‌تحریک مجاری هضم و تنفسی ، سرفه های مقاوم ، آسم ،‌اخلاط خونی و دفع کرم اثرات معجزه آسائی را داشته .

برای برطرف کردن یبوست یک کیلو هویج را رنده و در مقدری آب دو ساعت جوشانید تا مثل ژله در بیاید صبح ناشتا چند قاشق میل کنید

بذرهویج را به مقدر یک قاشق غذا خوری در یک لیوان آب جوش بریزید و بمدت 5 دقیقه دم کنید . این دم کرده اثر نیروی دهنده، اشتها آور ف مدر ، زیاد کننده شیر خانم های شیر ده و اثر قاعده آور داشته است

برگ هویج را با آب جوشانده این جوشانده  را غرغره نمایید برای آبسه مخاط دندان و دهان موثر میباشد بعلاوه می توان برای رفع ترک و خراش پوست استفاده کرد

هنگامیکه کودک شروع به دندان درآوردن می کند یک قطعه هویج باریک را برای دندان زدن به او بدهید و اگر آب هویج را به عنوان ماسک بر روی صورت بکشید سبب روشن شدن و جلوه پوست صورت می شود .

زمانی بخواهید لاغر شوید همه روزه با غذا هویج خام مصرف کنید و زمانی می خواهید چاق شوید بعنوان صبحانه باید آب هویج بخورید

هویج و پیاز را با هم بجوشانید و به آن آب لیمو اضافه کرده داروی موثری برای درمان بیماریهای عصبی ،‌امراض کلیوی و همچنین جوان کننده پوست بوده و خوردن هویج برای بیماری های بواسیر موثر میباشد

برای خارج کردن سنگ کیسه صفرا هویج اثر معجزه آسا داشته و خوردن هویچ جوشهای صورت را درمان کرده و برای تقویت قوای جنسی (افزایش دهنده و بهبود کیفیت اسپرم)و تحریک کبد و روده ها هویج داروی موثری بوده

آب هیج در  صبح ناشتا مواد سمی را از خون خارج کرده و خانم هایی که دارای پوست حساس هستند حتما باید پوست صورت و رگدن خود را با آّب هویج پاک کنند و دم کرده تخم هویج و یا جویدن تخم هویج گاز معده را خارج و فعالیت روده ها را زیاد کرده

رژیم‌های سرشار از کارتنوئید‌ها، با کاهش خطر بیماری‌های قلبی ارتباط مستقیم داشته و هویج نه تنها دارای بتاکاروتن است بلکه حاوی آلفا کاروتن و لوتئین نیز بوده و مصرف منظم هویج میزان کلسترول را کاهش داده  زیرا فیبرهای محلول موجود در هویج با اسیدهای صفرا پیوند می‌خورند و با این کار خطر سکته قلبی کاهش میابد

هویج‌ دهان و دندان را تمیز کرده و مانند مسواک و یا خلال دندان مواد باقی‌ماده غذا را از لای دندان‌ها خارج کرده وسبب تحریک لثه و ترشح زیاد بزاق نیز میشود که ایجاد اسید و باکتری سازنده کرم خوردگی دندان را متوازن می‌کند.

افراد زیادی هستند که برای محافظت پوست شان در برابر اشعه خورشید، هویج می خورند.مصرف میکنند و آب هویج کاهش دهنده اسید اوریک خون بوده و برای بیماران نقرسی مفید بوده.

مصرف یک عدد هویج در روز، از بروز سرطان ریه جلوگیری کرده و مانند دیگر سبزی ها دارای فیبر بوده  از این رو از سرطان روده بزرگ جلوگیری کرده و دریافت زیاد کاروتن، 20 درصد سرطان سینه را در زنان یائسه کاهش داده و دریافت زیاد کاروتن، 50 درصد سرطان مثانه، رحم، پروستات، کولون (روده بزرگ)، حنجره و مری را کاهش داده .

 افرادی كه دردهای رماتیسمی، مفصلی و نقرس دارند صبح ناشتا هویج میل نمایند و خوردن هویج با شیر و كمی عسل برای درمان ترشحات مجاری تنفسی مفید بوده و افرادی كه از زخم معده و اثنی عشر رنج می‎برند آب هویج را كم‎كم میل نمایند

برای تقویت و رشد بدن و درمان نرمی‌استخوان بچه‎ها هویج رنده شده با لیموترش داده شود  و اشخاصی كه عصبانی هستند یا پیرانی كه دچار ضعف و ناتوانی شده‎اند هویج میل كنند ، پخته آن بهتر بوده و  اگر هر صبح ناشتا یك لیوان آب هویج میل كنید باعث بازشدن رنگ چهره فرد می‎شود.

 برای درمان یرقان صبح ناشتا آب هویج مصرف کنید و ماسك هویج باعث بازشدن رنگ چهره شده و پوست‎های شل را سفت مینماید

هویج اعمال روده ها را منظم کرده  و کمبود الیاف غذاهای گوشتی را جبران خواهد نمود و آنهایی که گوشت زیاد مصرف می کنند حتما باید هویج بخورند تا مشکل یبوست نداشته باشند .

برای برطرف کردن اسهال بچه ها بهترین دارو سوپ هویج بوده که برای تهیه سوپ هویج 500 گرم هویج  را رنده کنید و آنرا در یک لیتر آب جوشانده تا آنکه هویج کاملا پخته و نرم شود سپس آن را در آسیاب برقی بریزید تا آنکه بصورت شربت در آید بعد بآن آّ اضافه نمایید تا آنکه حجم آن یک لیتر شود .

همچنین برای بچه هایی که معده حساس دارند سوپ هویج بهترین دارو بشمار امده و بدین ترتیب که می توان یک یا دو بار در روز بجای شیر به بچه سوپ هویج بدهید و حتی برای بچه هایی که کمتر از سه ماه دارند می توان بطور متناوب سوپ هویج به طفل داده شود یعنی یک وعده شیر و یک وعده سوپ هویج و پس از 3 ماهگی این  روش تبدیل به یک وعده سوپ و دو وعده شیر می شود .تهیه سوپ برای این نوع کودکان: ابتدا 200 گرم هویج رنده شده را در دیگ ریخته و روی آن یک لیتر آب اضافه کنید  و بجوشانید تا کاملا هویج ها له شود . سپس آنرا صاف کنید و به نسبت مساوی باشیر مخلوط کنید و در شیشه شیر بچه ریخته و به او بدهید .

مضرات هویج

با تمام خواص زیادی که هویج داراست  در مصرف آن نباید زیاده روی کرد دیده شده آنهائیکه هویج زیاد مصرف می کنند رنگ پوست و چشم آنها زرد شده که که البته خطری ندارد چون اگر چند روز هویج مصرف نکنند دوباره پوست و چشم به رنگ طبیعیو عادی خود برمی گردند.

اگر به کرفس، رازیانه یا زیره حساسیت دارید بهتر بوده و در مصرف هویج نیز احتیاط کنید.

افرادی كه سوخت و ساز بدن آنها خوب نبوده هویج كم مصرف شده زیرا مصرف آن ‌به خاطر وجود اسیداگزالیك سبب تشكیل سنگ كلیه می‎شود.

نکته برای مصرف هویج: هویج را نباید هیچ گاه پوست کند زیرا مواد مغذی و ویتامین های خود را از دست داده بلکه باید آن را با برس شست و مصرف کرد.

طرز تهیه مربای هویج

 مواد لازم :هویج 500 گرم  ،شکر 500 گرم  .  آب 2 لیوان  ،  گلاب 2 قاشق غذاخوری، آبلیمو 1 قاشق غذاخوری  ، خلال پسته در صورت تمایل مقداری  ،  هل مقداری

طرز تهیه : هویج ها را پوست بگیرید و رنده وسپس درون قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم قرار داده و هم بزنید تا هویج ها کمی نرم شده و رنگ انها تغییر کند.

شکر ، آبلیمو ، آب ، گلاب و دانه های هل را به هویج اضافه و مخلوط کنید و به مدت 2 ساعت اجازه داده شود که با حرارت ملایم مربا بپزد و خوب جا بیفتد ، مربای هویج را بعد از اماده شدن از روی حرارت بردارید و خلال پسته را اضافه کرده ، پس از اینکه مربا سرد شد داخل شیشه بریزید و در یخچال قرار داده شود.

نکته : هیچگاه از قاشقی که خوب تمیز نشده برای هم زدن مربا استفاده ننمایید زیرا موجب میشود مربا زود کپک بزند.

نشانه قوام آمدن مربا  این است که مقداری از شربت را در قاشقی بریزید ، اگر شیره پس از خنک شدن سریع از قاشق نریخت یعنی که شربتش قوام آمده شده.

دلیل کپک زدن مربا : شکر مربا کم باشد ، قوام نیامده باشد ، کاملا پخته نشده

دلیل شکرک زدن مربا : این حالت معمولاً در مرباها و شیره ها دیده شده و وقتی مربا یا شیره بیش از حد بجوشد یا آنکه شیرینی آن کم باشد شکرک زده و برای رفع آن باید در شربت یا مربا کمی آب جوش و مقداری آبلیمو اضافه کرده و بگذارید چند جوش بزند تا شکرک ان از بین رود.

اضافه کردن نظر