پروستات Prostate  عضوی از دستگاه تناسلی مردانه‌ می باشد که  و به اندازه یک گردوی کوچک، در ابتدا مجرای ادراری در لگن قرار گرفته است. غده پروستات در موقع انزال منقبض می گردد و ماده ای شیری رنگ قلیایی به منی اضافه می‌کند و حالت ژلاتینی منی به‌دلیل همین ماده‌ بوده . تعریف دیگری از ان این بوده که پروستات غده ای  می باشد که در گردن مثانه مردان قرار دارد و این غده قسمتی از دستگاه تناسلی مردان محسوب شده که  اندازه آن تقریبا معادل یک گردو بوده  ولی در بیشتر مردان در میانسالی بزرگ می گردد که  در واقع  بزرگ شدن غده خطری ندارد و جزو فیزیولوژیک بدن به حساب می آید، اما گاهی بزرگ شدن آن  فرد را با مشکلاتی مواجه می نماید  که بناچار او را روانه مطب یا کلینیک پزشکان خواهد کرد.

غده ی پروستات در سراسر دوران کودکی نسبتاً کوچک باقی مانده  و در سن بلوغ تحت تأثیر تستوسترون شروع به رشد می نماید و این غده در حدود سن بیست  سالگی به یک اندازۀ تقریباً ثابت  رسیده و تا سن حدود ۴۰ تا ۵۰ سالگی به همین اندازه یعنی در حدود 30 سی سی  باقی می ماند. وزن پروستات در فرد بالغ سالم در حدود ۲۰-۲۵ گرم و اندازه آن ۴×۲×۳ سانتی متر بوده .

ترشحات پروستات

پروستات  در غدد بدن به درون‌ریز و برون‌ریز تقسیم بندی می شود  و بدلیل اینکه مواد ترشحی آن از راه مجاری به بیرون از بدن ریخته و جز غدد برون‌ریز محسوب می گردد و مایع تولید شده بوسیله پروستات بهمراه اسپرم در کیسه‌های منی ذخیره گردیده و مایع ترشح شده بوسیله پروستات یک سوم مایع منی را تشکیل داده است که این مایع درآمیزش کار حمل و تغذیه اسپرم را بعهده داشته و حالت قلیایی این مایع، اسپرم را در محیط اسیدی واژن حفاظت نموده و از مواد تشکیل دهنده موجوددر ترشحات پروستات می‌توان به کلسیم، روی، ویتامین c (اسید آسکوربیک)، اسید فسفاتاز، آلبومین و آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) اشاره نمود.

غده ی پروستات یک مایع شیری رقیق ترشح می‌کند  که شامل  کلسیم، یون سیترات، یون فسفات، نوعی آنزیم لخته کننده و یک پروفیبرینولیزین بوده در  کپسول غده ی پروستات در جریان تخلیه ی  منی همزمان با انقباضات مجرای دفران منقبض می گردد ، به طوری که مایع شیری و رقیق غدهٔ پروستات حجم منی را زیادتر می نماید و ماهیت مختصر قلیایی مایع پروستاتی ممکن بوده  برای بارورسازی موفق تخمک کاملاً مهم باشد، زیرا مایع مجرای دفران به علت وجود اسید سیتریک و محصولات نهایی متابولیسم اسپرم نسبتاً اسیدی بوده  و در نتیجه به مهار باروری اسپرم کمک می نماید و ترشحات واژن زن هم اسیدی بوده  با PH معادل ۳٫۵ تا ۴٫۰و تا زمانی که PH مایعات اطراف تا حدود ۶ الی ۶٫۵ بالا نرود، اسپرم به اندازه ی مطلوب تحرک نمی کند و در نتیجه احتمال آن بوده که مایع مختصر قلیایی پروستاتی طی انزال به خنثی سازی اسیدیتهٔ این مایعات دیگر کمک نماید و بدین ترتیب تحرک و باروری اسپرم را افزایش بدهد.

پروستات پروتئین مخصوصی به نام آنتی‌ژن اختصاصی پروستات یا پی‌اس‌آ PSA را تولید نموده که وارد مایع انزالی می گردد و در زمان مناسب به حفظ حالت مایع منی کمک نموده و جلوی لخته شدن منی را هم می‌گیرد. منی اندکی بعد از وارد شدن به مهبل، لخته شده به ماده‌ای ژل مانند تبدیل می‌شود و به گردن رحم می‌چسبد. ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بعد از لخته شدن منی، آنزیم PSA این لخته را حل کرده و اسپرم‌ها آزادانه می‌توانند درون رحم شنا کنند.البته پروستات جدا از نقشی که در تولید مثل را داشته  در ادرار مردان هم نقش مهمی را ایفا می‌کند و پروستات مجرای پیش ابراه را در فاصله مثانه تا آلت تناسلی در بر گرفته‌ و منقبض شدن عضلات پروستات باعث آهسته شدن جریان ادرار شده.

3 گونه بیماری غده پروستات: 2 نوع آنها خوش خیم بوده  و غالباً زندگی فرد را به مخاطره نمی‌اندازند و یک نوع آن بدخیم بوده. باید متذکر شد که بیماری‌های پروستات ممکن  می باشد که  با هم اشتباه شوند، چون بسیاری از نشانه‌های آن‌ها مانند هم است.

این سه نوع بیماری عبارتند از:

پروستاتیت (التهاب پروستات)  این بیماری که بیشتر به وسیله یک عفونت میکروبی ایجاد می‌شود.

هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) یا بزرگی خوش خیم پروستات که بزرگی غیرسرطانی غده پروستات و یکی از شایعترین اشکال بیماری پروستات بوده  که تقریباًدر نیمی از مردان بالای پنجاه سال دیده شده.

سرطان پروستات یک بیماری بالقوه شدید بوده  زیرا بدخیم می‌باشد.

پروستاتیت: این نوع بیماری را بیشتر در مردان جوانی که از نظر جنسی فعال می باشند زیاد مشاهده می شود که  علت آن هم وجود باکتری هایی  بوده  که  در هنگام مقاربت از راه مجاری ادرار وارد غده پروستات شان می شود و آن را ملتهب  کرده و به تورم آن می انجامد که  بیماران با شکایت درد کمر و درد در ناحیه تناسلی و زیر بیضه ها به پزشک مراجعه می نمایند که  همراه با این علائم عدم دفع ادرار نسبی را داشته ، یعنی بیمار حس می کند نمی تواند بخوبی ادرارش را تخلیه نماید و بعد از دستشویی همچنان احساس می کند مثانه اش پر بوده است ،اماباید توجه داشت که ورم پروستات همیشه به دلیل ورود باکتری به این غده نبوده. مثلا کسی که سیستم ایمنی اش ضعیف شده نیز ممکن است دچار این التهاب و تورم بشود. پروستات غده ای بوده که که اگر متورم شود شاید بسختی بتوان ورم ایجادشده را درمان کرد بخصوص وقتی که بیماری سیر مزمن خود را هم پیدا کند.

هایپرپلازی خوش خیم پروستات :آنچه باعث افزایش حجم پروستات می شود، هورمون تستسترون مردانه  بوده و بزرگی پروستات دارای علامت است و بیماران 2 نشانه واضح دارند ، انسداد مجرای ادرار و تحریک پذیر شدن غده که  فرد به شکل قطره قطره و با زور زدن ادرار وادار می کند و گاه نیز مجرا بسته می شود و احتباس ادراری در ان  پیش می آید که دارای  علائم تحریکی نیز به این صورت  بوده  که فرد مدام به  دستشویی می رود و سوزش ادراری مزمن و تکرار ادراری وجود دارد و گاها عم بیماران به دلیل نرفتن به دستشویی چنان درد می کشند که حتما باید برای تخلیه مثانه از سوند ادراری استفاده میشود.

سرطان پروستات: سرطان پروستات اغلب بدخیم بوده در سنین بالا مشاهده شده که  با علائم انسداد ادراری و... که سطح خونی آنزیم PSA نیز بالا رفته و این بیماری معمولاً به دنبال هایپرپلازی خوش خیم پروستات و با افزایش سن رخ داده است وجراحی و در صورت متاستاز شیمی درمانی، هورمون درمانی و رادیوتراپی از روش‌های درمان این بیماری بوده است.

شایع ترین سرطان های مردان در سنین  بالای ۵۰ سال همان  سرطان پروستات  بوده و سرطان پروستات در اثر سن بالای (۶۰ سال) ، ارث  مثلا افرادی که پدر، برادر و عمویشان مبتلا به سرطان پروستات بوده و  احتمال ابتلاشان 4 تا 5 برابر بیش از افراد عادی  می باشد ، استفاده  از رژیم غذایی بد رژیم روغنی و پرچرب و استعمال دخانیات به وجود می آید. در مواردی که سلول های سرطانی دیده شوند متاسفانه پروستات باید به طور کامل برداشته بشود.

برخلاف التهاب پروستات یا بزرگی پروستات، سرطان پروستات کاملا بی سر و صدا و بی علامت بوده و فقط با معاینه انگشتی از سوی پزشک و آزمایش تخصصی به نام پی اس ای می توان به وجود بیماری خود  پی ببرند. بنابر این افراد در معرض خطر یعنی مردان بالای ۵۰ سال رنج سنی بیشتر بین 40تا74سال و بخصوص افرادی  که در خانواده شان سرطان پروستات دیده شده لازم میباشند که  هر شش ماه تا یک سال یکبار این آزمایش را انجام بدهند.

پی اس آی چیست؟

هنگامی که پزشک متخصص بخواهد احتمال سرطان پروستات را رد و یا تائید نماید در این بین  برای افراد آزمایش PSA را تجویز خواهد نمود و  این آزمایش در  سطح پروتئین خونی با نام آنژین اختصاصی پروستات (PSA) را مشخص خواهد نمود  ودر  PSA توسط پروستات تولید می شود و به مقادیر کمی نیز در خون وجود داشته که افزایش سطح PSA می تواند علامت هشداری برای وجود در سرطان پروستات باشد و البته این حالت می تواند به مشکلات دیگری نیز مربوط گردد. سه نفر از هر چهار نفر که سطح PSA بالایی دارند و به سرطان پروستات مبتلا نیستند و با این حال، افزایش سطح PSA برابر بوده  با افزایش احتمال وجود سرطان پروستات در افراد.

این آزمایش بسیار کمک کننده بوده و وقتی سلول های سرطانی در پروستات شروع به تکثیر و فعالیت می نماید، سطح پی اس آی خون بتدریج افزایش پیدا میکند و افزایش پی اس ای پیش رونده در خون نشانه سرطان پروستات بوده ،  پی اس ای طبیعی مرد باید کمتر از ۴ باشد ،  اما در فردی اگر مشاهده شود که  از یک به ۲ رسیده و بتدریج در حال بیشتر شدن باشد، علامت خوبی نیست و حتما باید به آن مشکوک شد و بررسی گردد و مردان با پی اس آی بالای ۴ حتما باید معاینه بشوند و در صورت لزوم نمونه برداری یا بیوپسی نیز کمک کننده خواهد بود.

آزمایش دیگر برای تشخیص ازمایش دیجیتال راست روده: این یک آزمایش استاندارد پروستات می باشد که  در این آزمایش پزشک اندازه، برآمدگی و سفت بودن پروستات را بررسی می نماید.

نشانه‌های بیماری

نشانه‌های انسدادی معمولاً زودتر خودشان را نشان داده اند و عبارتند از: تکرر در ادرار، احتباس ادرار، کاهش قطر و فشار جریان ادرار و قطره قطره شدن  در انتهای ادرار بوده که  در واقع این علائم ناشی از تورم پروستات می باشد. در معاینهٔ بالینی تورم پروستات با TR قابل بررسی  بوده و سونوگرافی  نیز به شناسایی بیماری کمک می‌کند. درمان این مشکل به نوع بیماری، عامل و شدت آن بستگی داشته که در مراحل اولیه  برای معالجه درمان دارویی و در مراحل بالاتر با جراحی با لیزر و در مراحل پیشرفتهٔ جراحی باید جلوی بیماری را گرفت.

نشانه های دیگر مشكل در ادرار كردن، احساس فوریت و یا تكرر ادرار ، مشاهده خون در ادرار و یا مایعات دستگاه تناسلی ، سوزش های ادرار یا ادرار دردناك ، به وجود امدن مشكل در فعالیت جنسی طبیعی ، سفتی و درد متناوب در پایین كمر، لگن یا بالای ران ها و همچنین بند آمدن ادرار از دیگر نشانه ها بوده  که علائم کمتر  شایع عبارتند از: درد در بیضه ها، مشکلات نعوظ، درد هنگام انزال، درد هنگام دفع ادرار و خون در ادرار می باشد که باید به ان توجه کافی نمود

ورم پروستات:ورم یا التهاب پروستات که پروستاتیت نامیده شده  اغلب ناشی از علل عفونی بوده و علت بروز این بیماری را می‌توان در نزدیکی با زنان مختلف و همچنین جلوگیری از خروج منی در هنگام انزال اشاره کرد ودرمان پروستاتیت به عامل ایجاد کننده ان بستگی داشته  و مثلاً در درمان پروستاتیت کلامیدیایی می‌توان از تتراسایکلین ها بهره گرفت.

چگونه متوجه این مشکل در بزرگی خوش خیم  شوند ؟

بزرگی های مشکل دار علامت دار بوده  و اولین علامت اختلال در دفع ادرار به شکل ادرار قطره ای بوده و بیمار ممکن است به شکل دو شاخه ادرار کند و شب ها چند بار از خواب بیدار شده و به دستشویی برود که  در این موقع بیمار نمی تواند خوددرمانی نماید  و حتما باید به پزشک مراجعه کند و در علامت های خفیف، داروهایی برای شل کردن عضلات تجویز می گردد و پروستات بعد از بزرگ شدن دیگر کوچک نمی شودو بنابر این بیماران دیگر نمی توانند سلامت اولیه خود را به دست بیاورند و  تا به حال نیز هیچ دارویی برای این دسته از بیماران کشف نگردیده است.

بیشتر بیماران به درمان های دارویی پاسخ نمی دهند و باید این افراد جراحی شوند و اگر همزمان داخل مثانه شان سنگ وجود داشته باشد یا وزن غده پروستات بیش از ۶۰ گرم باشد، عمل جراحی باز انجام می گردد که  برای بهبود بیمار، قسمتی از پروستات که بزرگ شده باشد را برداشته اما   وزن کمتر از ۶۰ گرم را دیگر جراحی باز نمی کنند و  بهترین روش در این مواقع آندوسکوپی به  روش سرپایی و بسیار راحت بوده.

درمان  و پیشگیری پروستات با مواد غذایی

مواد غذایی  که در رژیم غذایی شما باید گنجانده :

سعی شود که  هر 6 نوع پروتئین موجود در سبزیجات و میوه هایی با رنگ روشن را در برنامه غذایی خود داشته باشید و برنامه غذایی تان  باید شامل 3 وعده غذایی ماهی های چرب مانند ماهی آزاد و یا ساردین در هفته باشد که  این ماهی ها سرشار از ویتامین D و اسید های چرب ضروری امگا 3 و امگا 6 می باشند و برای افراد سودمند بوده.

برخی شواهد وجود داشته  که ماده معدنی مثل  سلنیوم می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش بدهد و سلنیوم در مواد خوراکی مانند :کلم بروکلی، آجیل برزیلی، غذاهای دریایی، مارچوبه، برنج قهوه ای و پیاز وجود داشته است وسلنیوم را می توان به صورت مکمل ها نیز دریافت نمود و اگر همراه با ویتامین E و روی ترکیب شود تاثیر بهتری  راخواهد داشت.

در تحقیقات  گفته شده که مردانی که در منطقه مدیترانه زندگی می کنند نرخ ابتلا به سرطان پروستات کمتری را دارند و علت این امر نیز رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات،سیر ، روغن زیتون ، گوجه فرنگی و ماهی بوده  است.

گوجه فرنگی حاوی رنگدانه های روشنی به نام لیکوپن (lycopene) بوده و لیکوپن یک آنتی اکسیدان بسیار قوی بوده که می تواند به ترمیم سلولهای آسیب دیده کمک شایانی کند وبر اساس تحقیقاتی  که در آمریکا بر روی 47000 مرد انجام شد، کسانی  که در هفته ده  وعده غذاهای با مقدار زیاد گوجه فرنگی مصرف می کنند تا 45% احتمال ابتلا به سرطان پروستات کمتری  را دارند.

موادی که در رژیم غذایی افراد کمتر باید مصرف شود:

شایان ذکر است که ارتباط بسیار روشنی بین چاقی و سرطان وجود داشته و اضافه وزن می تواند خطر مرگ ناشی از سرطان را تا 2 برابر افزایش دهد و اگر میزان چربی های مصرفی خود را کاهش دهید و به جای چربی اشباع شده از چربی های اشباع نشده استفاده شود که چربی اشباع شده آن هایی هستند که در موادی مانند گوشت، برخی مارگارین ها، چیپس، پفک و بسیاری از غذاهای فراوری شده یافت می گردد.

مصرف نمک  را در غذاها کمتر و همچنین عدم مصرف مشروبات الکلی نیز می تواند در کاهش احتمال ابتلا به سرطان پروستات موثر بوده و از مصرف گوشت های فراوری شده و دودی نیز به علت وجود مواد سرطان زا اجتناب شود.

 نوشیدنی های سالم را بیشتر مصرف کنید .مردان ژاپنی و چینی نرخ ابتلا به سرطان پروستات بسیار پایینی داشته  و علت آن را می توان در مصرف چایی سبز در بین این افراد دانست زیرا  چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان بوده .

نوشیدنی های گازدار سرشار از شکر بوده  که می توانند باعث افزایش وزن شما بشوند و سعی کنید هر روز 6 تا 8 لیوان آب بنوشید و آب برای سلامت کلیه ها و هیدراته شدن بدن ضروری بوده.

ورزش به متعادل ماندن سطح هورمون ها در بدن کمک می کند و از چاقی پیشگیری می نماید و سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت می کند و به یاد داشته باشید که هیچوقت برای شروع ورزش دیر نیست و در  مطالعات نشان داده شده  که ورزش حتی برای کسانی که سرطان پروستات دارند و در حال سپری کردن مراحل درمانی هستند مفید بودده.

دلایل شایع سرطان پروستات

درمان سرطان پروستات

تشخیص زود هنگام سرطان پروستات 

پیشگیری سرطان پروستات

منبع ملی کالا

اضافه کردن نظر