یبوست یا خشکی مزاج عارضهای در دستگاه گوارش بشمار امده که به موجب آن مواد دفعی در رودهٔ بزرگ سفت می گردد و دفع مدفوع با درد و سختی همراه میشود. یبوست حاد ممکن بوده که باعث بسته شدن روده شود، که به نوبهٔ خود حتی ممکن است فرد نیاز به عمل جراحی داشته باشد . علل بروز این عارضه ممکن است رژیم غذایی نامناسب، بر هم خوردن تعادل هورمونی، اثر جانبی داروهای مصرفی و یا آناتومی بدن باشدکه با روشهای درمانی مانند اصلاح رژیم غذایی و تمرینات ورزشی با این بیماری میتوان مبارزه کرد. به طور کلی یبوست یک عارضه معده ای –روده ای رایج بوده و افرادی که این مشکل را دارند، حرکات معده ای و گوارشی کندتری را دارند ، البته خوشبختانه بیشتر نمونه های یبوست، موقتی بوده و با تغییر شیوه زندگی و رژیم غذایی به راحتی میتوان درمانش کرد و اگر یبوست در افراد بدون هیچ دلیلی شروع گردیده باشد و یا اگر تغییراتی در زمینه عادت های مرتبط با اجابت مزاجتان دارید و اگر علائم یبوست تان شدید هستند و بیش از سه هفته طول بکشند می بایست به پزشک معالج مراجعه شود. ببوست سرچشمه بسیاری از امراض بشمار امده و نوع مزمن علاوه بر ناراحتی در هنگام دفع، انسان را بی حال و کسل کرده و خمیازه ایجاد می نماید و همین طور باعث بد مزه شدن دهان شده و اشتها را از نیز بین میبرد.
نشانه های وجود یبوست
کاهش حرکات گوارشی و اجابت مزاج لزوما بدین معنا نبوده که به یبوست مبتلا شده باشید و اگر دو و یا تعداد بیشتری از علائم یا نشانه های زیر در مورد شما مصداق داشته باشند که متاسفانه احتمالا به یبوست مبتلا می باشید:
-دفع کمتر از 3 بار مدفوع در هفته
-داشتن مدفوع سفت
- احساس فشار شدید در طول حرکات روده ای
- احساس مسدود شدن مقعد
- احساس تخلیه ناکامل پس از اجابت مزاج
- نیاز به کمک گرفتن از دست ها برای اجابت مزاج مانند تخلیه دستی یا دستکاری قسمت پایین شکم
په زمانی باید پزشک مراجعه شود: اجابت مزاج با فاصله بیش از 3 روز (علیرغم اصلاح رژیم غذایی یا افزایش فعالیت بدنی) ، درد زیاد شکم ، وجود خون در مدفوع ، یبوستی که به حالت اسهال تغییر پیدا می کند ، درد مقعد ، مدفوع خیلی نازک شبیه مداد و همچنین کاهش وزن بدون دلیل
علت اصلی این بیماری معمولاً کندی سرعت عبور مواد از کولون و یا اختلال دفع بوده . برخی از بیماریها هم موجب یبوست میشوند مانند رژیم کمفیبر یا کمآبی، کمکاری تیروئید، بیماری دیابت، تومورها و سرطانهای روده. هنگامی که غذا وارد روده می گردد آب و مواد مغذی از آن جدا شده و مواد زائد به صورت مدفوع باقی خواهند ماند و به وسیله انقباض ماهیچه ها در روده حرکت می کنند و مصرف کم فیبر و آب و نداشتن فعالیت بدنی و جلوگیری از دفع این امر را دشوار و سخت خواهد کرد. به طور کلی اگر کمتر از سه بار در هفته دفع مدفوع دارید و مدفوع تان سفت و خشک بوده احتمالا به یبوست مبتلا شده ایدو باید برای درمان دست به کار شوید.
عللی که باعث تشدید بیماری میشود
ازعوامل شایعی که یبوست را تشدید میکند عبارتند از: نوع رژیم غذایی، نداشتن رژیم غذایی حاوی سبزیجات و میوهها، کم مصرف کردن مایعات و نداشتن فعالیت فیزیکی مناسب و همچنین مصرف بعضی از داروها مانند داروهای ضد فشارخون بالا و برخی داروهای پایین آورندهٔ چربی خون هم در ایجاد یبوست موثرند. شرایط فیزیولوژیکی مانند حاملگی(بارداری) و افزایش سن، تعدادی از بیماریها که با کاهش حرکت همراه بوده مثل قطع نخاعی یا بیماریهای عضلانی مثل دیستروفی عضلانی نیز از علل یبوستاند. بعضی از بیماریهای روده بزرگ که به جهت اختلال در حرکات روده بزرگ میباشد مانند بیماری رودهٔ تحریکپذیر، بیماریهای مرتبط به عضلات کف لگن و بالاخره افسردگی از علل دیگر ایجاد یبوست می بشند و مصرف مواد مخدر و هم چنین قرص های حاوی مواد مخدر سنتی و صنعتی همانند ترامادول و متادون نیز میتواند باعث ایجاد یبوست میشود.
خیلی از ما زمانی که به مسافرت میرویم و به اصطلاح آب و هوایمان عوض میگردد دچار یبوست خواهیم شد و برای مقابله با این نوع یبوست سه اصل را همیشه یادتان باشد: مصرف فیبر کافی، نوشیدن آب و ورزش که متأسفانه همین سه اصل در مسافرت فراموش میگردد و توصیه میکنیم زمانی که مسافرت میروید آب زیادی بنوشید، میوه و سبزیجات بیشتری وارد برنامهی غذاییتان کرده و فعالتر باشید زیاد در ماشین نشینید در راه پیاده روی کنید و و حتماً کفش راحتی با خودتان ببرید تا بتوانید ورزش کرده یا پیادهروی داشته باشید و یادتان باشد مواد غذایی سرشار از فیبر در سبد یا چمدانتان به همراه داشته باشید مانند انجیر خشک یا آلو خشک وقیصی (برگ خشک میوه).
روش درمان یبوست
راه های درمان یبوست در حالت های شدید و متعادل تفاوت خاصی با یکدیگر نداشته و در 2 بخش کلی دارویی و گیاهی تجویز خواهند شد. برای درمان در ابتدا باید رژیم غذایی این افراد اصلاح شود و در صورتی که جواب مناسب گرفته نشد، از داروهای ملین و به ترتیب از داروهای بی ضرر، کم ضرر و داروهای محرک شروع کرده تا به نتیجه مطلوب برسیم. البته تمام بیماران نیازمند مصرف دارو نبوده و در صورت امکان قطع داروهایی که منجر به یبوست میشود از راههای درمان بوده و درمان کمکاری تیروئید و سایر بیماریها نیز باید انجام شود ، بعضی از ملینهای معروف برای درمان عبارتند از: هیدروکسید منیزیم، روغنهای معدنی مانند پارافین، داروهای گیاهی مانند سنا، سی لاکس و پسیلیوم، ملینهای اسموتیک مانند لاکتولوز، بیزاکودیل و روغن کرچک. پودر پسیلیوم ساده ترین و کم عاضه ترین داروی رفع یبوست بوده که به صورت فیبر عمل نموده و می تواند در دوره بارداری نیز استفاده گردد.
پیشگیری از یبوست
بهترین روش برای مدیریت یبوست، پیشگیری از آن بوده که معمولا از درمان آن راحت تر می باشد و مصرف میزان مناسبی مایعات، ورزش کافی در طول هفته و رژیم غذایی پرفیبر، عدم احتباس مدفوع(مدفوع کردن هنگامی که احساس داشتن مدفوع کردید و بتعویق نیانداختن آن) از بهترین راهها برای پیشگیری از ابتلا به یبوست خواهد بود
میزان مصرف فیبر برای جلوگیری از این بیماری: روزانه باید 25 تا 50 گرم فیبر دریافت کرد تا با مشکل یبوست مواجه نشوید و به عنوان مثال یک فنجان (250 میلیلیتر) انگور، دو برش نان سبوسدار، نصف فنجان (125 میلیلیتر) تمشک، یک فنجان لوبیای پخته و یک عدد سیب،بر رویهمرفته 25 گرم فیبر به بدن میرسانند. اما متاسفانه ما روزانه به طور متوسط فقط ده گرم فیبر دریافت میکنیم. در بین مواد غذایی سرشار از فیبر میتوان به غلاتی مثل: جوانهها، سبوس گندم، آرد گندم سبوسدار و آرد گندم سیاه، میوههای تازه به ویژه میوههای ریز بدون هسته، میوههای خشکی مانند انجیر و آلو خشک، سبزیجات و حبوباتی مانند لپه و عدس اشاره نمود و توجه داشته باشید که اگر رودههای حساسی را دارید این مواد غذایی سرشار از فیبر را به تدریج وارد برنامهی غذاییتان بکنید تا با مشکلاتی مثل نفخ، اسهال و یا بدتر از آن تشدید یبوست مواجه نشوید.
ورزش به طور مرتب انجام دهید: مصرف مواد غذایی به تنهایی برای مقابله با یبوست کافی نیست و باید تحرک بدنی به میزان لازم داشته باشید و هر هفته حداقل سه مرتبه به مدت 30 دقیقه یا بیشتر ورزش کرده و داشتن فعالیت جسمانی منظم عضلات رودهها را تحریک نموده و آنها را فعال تر کرده و با ورزش کردن مدت زمان دفع مدفوع از رودهها کاهش یافته و مدفوع مرطوبتر و لیزتر میگردد.
چه افرادی بیشتر به یبوست مبتلا میشوند؟
مسن بودن ، منزوی و تنها شدن (افسردگی)، بستری شدن در رختخواب، استفاده از رژیم غذایی کم فیبر، مصرف ناکافی مایعات، مصرف بعضی از داروهای خاص شامل داروهای مسکن،آرام بخش ها یا برخی داروها که باعث کاهش فشارخون می شود ، شیمی درمانی ، زنان بیشتر از مردان و کودکان بیش از بزرگسالان دچار یبوست می گردند، اگر باردار هستید ممکن بوده که به خاطر تغییرات هورمونی دوران بارداری، احتمال ابتلا به یبوست در شما بیشتر شود ، اگر بچه ها از دستشویی بترسند یا دوست نداشته باشند که به دستشویی بروند دچار یبوست می شوند و کودکان بزرگتر نیز ممکن بوده که به نیاز بدنشان به اجابت مزاج بی توجهی کنند یا آن را نادیده بگیرند و سبب تشدید بیماری شوند.
عوارض یبوست:
اگر چه یبوست می تواند به شدت آزار دهنده باشد، اما این مسئله زیاد جدی نبوده و اگر یبوست مداوم باشد و مخصوصا اگر موجب وارد شدن فشار زیادی بر بدن بشود ممکن است که برخی از عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
هموروئید یا ترک (ایجاد شکاف) در مقعدتان و این هنگامی داده که مدفوع سخت موجب انبساط اسفنکتر تحتانی شود.
به هم فشردگی مدفوعی وقتی که توده ای از مدفوع سخت که بوسیله حرکات روده ای معمولی دفع نمی گردد و حتی ممکن بوده که نیاز داشته باشید که مدفوع به هم چسبیده را به صورت دستی حذف کنید.
افتادگی روده هنگامی اتفاق خواهد افتاد که مقدار کوچکی از بافت روده در بین ناحیه مقعد بوجود بیاید و این شرایط منجر به ترشح موکوس از مقعد می گردد و اگر مداوما از ملین ها استفاده کنید ممکن بوده که سندرم روده در شما ایجاد بشود که این موضوع باعث می شود که معده و دستگاه گوارش شما برای درست کار کردن به این ملین ها وابسته شودو ملین هایی که استفاده می شوند ممکن بوده که منجر به مشکلات دیگری نیز شوند که شامل جذب ناکافی ویتامین ها و دیگر مواد مغذی بوده و باعث آسیب رساندن به دستگاه گوارشی افراد می شود.
تورم سیاهرگهای مقعد (بواسیر): زور زدن و فشار هنگام اجابت مزاج باعث تورم سیاهرگهای داخل و اطراف مقعد می گردد.
پاره شدن پوست مقعد (شقاق مقعد): مدفوع بزرگ یا سفت پارگیهای بسیار کوچکی را درون مقعد به وجود میآورد.
خارج نشدن مدفوع (فشرده شدن مدفوع): یبوست مزمن موجب انباشته شدن مدفوع سفت شدهای میشود که درون روده گیر خواهد کرد.
خارج شدن روده از مقعد (افتادگی راست روده یا پرولاپس رکتوم): فشار دادن هنگام دفع باعث می گردد تا قسمتی کوچک از راست روده کشیده شود و از مقعد خارج می شود.
عواملی که سبب کاهش تخلیه روده ای می شوند
عواملی مثل دریافت مایعات ناکافی یا دهیدراته شدن بدن ، دریافت فیبر ناکافی در رژیم غذایی تان ، نادیده گرفتن حرکات روده ای و نیاز به اجابت مزاج یا توجه نکردن به انجام به موقع اجابت مزاج ، کمبود فعالیت فیزیکی(مخصوصا در بزرگسالان) ، سندرم روده تحریک پذیر ، تغییرات در شیوه زندگی یا زندگی عادی مانند بارداری،پیری و مسافرت ، بیماری و بستری شده به مدت طولانی ، استفاده مداوم یا معتاد شدن به ملین ها ، مشکلاتی مرتبط با کولون و رکتوم مانند انسداد روده یا دیورتیکولوز
بعضی از بیماری های مشخص مثل: دیابت، سکته، بیماری های تیروئید و پارکینسون نیز باعث کاهش تخلیه روده ای و تشدید یبوست شده، اختلالات هورمونی مانند کم کاری غده تیروئید ، شکاف مربوط به مقعد و هموروئید که می تواند تشنجی را در ماهیچه اسفنکتر مقعد تولید کند ، از دست دادن نمک های بدن در هنگام استفراغ یا اسهال ، جراحت هایی در هسته نخاعی که می توانند بر اعصابی که به روده منتهی می شوند اثر گذارند و یبوست ممکن بوده که نشانه بسیاری از عوارض بالینی جدی مثل: سرطان کولورکتال، اختلالات هورمونی یا بیماری های اتو ایمیون باشد. در بچه ها یبوست ممکن است نشان دهنده بیماری هیرشیرونگ (Hirschsprung) باشد شرایطی که منجر به از دست دادن بخشی از سلول های عصبی مرتبط با کولون می گردد.
درمان یبوست نوزادان و کودکان
چنانچه نوزاد شیرخواری که هنوز غذای جامد نمیخورد، دچار یبوست گردد و دادن آب بیشتر بین نوبتهای شیردهی اولین روش درمان یبوست بوده و اگر نوزاد از شیر خشک تغذیه کرده و شیر را باید طبق دستور نوشته شده بر روی قوطی به نوزاد بدهید و آن را رقیق نکرد و همچنین میتوان برای تحریک روده پاهای نوزاد را با ملایمت با حرکت دوچرخه تکان بدهید یا شکماش را با دقت ماساژ دهید
زمانی که کودکی که غذای جامد میخورد دچار یبوست بشود، باید آب بیشتر یا آب میوه رقیق شده به او خوراند و او را به خوردن میوه، به صورت پوره یا تکه تکه بسته به توانایی جویدن کودک، تشویق نموده و میوه هایی مثل موز و به را به انان ندهیم. اما اگر کودک همچنان بعد از ایجاد این تغییرها در رژیم غذایی از این بیماری رنج میبرد، احتمالاً پزشک ملین تجویز خواهد نمود.
برای درمان معمولاً در ابتدا ملینهای اسمزی و سپس در صورت لزوم تحریک کنندهها امتحان می گرددو کودکان در سنین بالاتر علاوه بر خوردن میوه باید رژیم غذایی متعادلی حاوی سبزی و غذاهای دارای غلات کامل مثل پاستا و نان سبوسدار را رعایت کرد.
درمان یبوست در زمان بارداری و شیردهی
روشهای ایمنی برای درمان یبوست در حاملگی وجود داشته که هیچ گونه خطری برای مادر یا نوزاد نخواهد اشت و پزشک عمومی در ابتدا از مادر میخواهد تا فیبر و مایعات بیشتری مصرف نموده و ورزش ملایم انجام بدهد ، اما اگر تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی تأثیرگذار نباشد و ملین برای دفع منظم و آسان مدفوع تجویز می گردد و مصرف اکثر ملینها برای بانوان باردار بدون خطر می باشد چون آنها توسط دستگاه گوارش جذب نمیشوندو بنابراین این داروها اثر جانبی بر روی نوزاد نخواهند داشت.
توصیههای تغذیهای برای کاهش یبوست:
روزانه۱۰-۸ لیوان مایعات مصرف کنید مثلاً هریک ساعت یکبار ۱ لیوان آب میل شود.آلو یا آب آلوی گرم ملین بوده و سایر میوههای ملین شامل:انجیر،انگور، هندوانه، توت فرنگی، گلابی، زردآلو، زیتون، هلو، آب سیب، کیوی و ...میباشند .
اما به، سیب و موز نخورید زیرا باعث تشدید یبوست میشود.
رژیم افراد شما باید پرهیز باشد، برای این منظور نان و غلات سبوسدار و حبوبات و میوه و سبزی مصرف کرده و میتوانید روزانه یک قاشق مرباخوری سبوس برنج همراه باآب بخورید اما رژیم پرفیبردربیمارانی که پوست آنها به علت اختلالات نورولوژیک میباشد و نمیتواند موثر باشد.
روزانه حداقل ۵واحد میوه و سبزی تازه مصرف کنید.
گیاهی مانند پسیلیوم یا همان اسفرزه یک ملین حجم دهنده مدفوع بوده که آب موجود در روده را جذب نموده و باعث افزایش حجم مدفوع و دفع آن میگردد و باید همراه با مقادیر زیادی آب یا مایعات خورده شود و به ازای هر قاشق چایخوری ۲۴۰سی سی یا۱لیوان مایعات خورده شود.
روغن کرچک هم به دفع کمک شایانی میکند ولی استفاده آن در بلند مدت باعث کاهش جذب کلسیم و ویتامینهای محلول در چربی مانند A,D،E,K میشود .گیاهان دیگیری مانند سنا(سنا بیشتر از ۲ بار در هفته توصیه نمیگردد)، تخم کتان، شنبلیله، ریواس برای یبوست توصیه میشود
نعناع و چای بابونه باعث کاهش علایم یبوست میشود ، در مدتی که یبوست دارید ماست میل نکنید و به جای آن شیر خورده شود.
مرزه و دارچین استفاده نشود ، بیشتر غذاهایی که با نان سبوسدار خورده میشود مصرف شود و کمتر برنج بخورید.
از استرس و اضطراب خود بکاهید یکی از عوام مهم در بیماری ها همان استرس بوده ، فعالیت بدنی داشته باشید روزانه حداقل سی دقیقه پیاده روی شود و برقراری نظم برای دفع داشته باشید وبه محض احساس دفع اجابت مزاج انجام بگیرد و تاخییر نیندازید.
افراد مبتلا به یبوستی که مشکل زمینه ای مانند انسداد روده را نداشته اند شب ها مقداری انجیر را در آب خیس کرده و صبح ناشتا این انجیرها را همراه آب آن بخورند. این کار کمک زیادی به رفع یبوست و سهولت دفع خواهد نمودو با این حساب، عادت غذایی شما خواننده محترم برای رفع یبوست، خوب بوده و در درازمدت مشکلی برایتان ایجاد نخواهد نمود.
نوشیدن شربت خاکشیر قبل از صبحانه می تواند به رفع یبوست و جوش های صورت کمک شایانی کند و نوشیدن دمکرده گل گاو زبان قبل از خواب می تواند مثل یک داروی آرامبخش عمل نماید. برای تهیه شربت خاکشیر مخلوط یک قاشق غذاخوری خاکشیر به همراه نصف لیوان آب جوش و 2 حبه قند یا معادل آن شکر است. این شربت تقریبا برای تمام مزاج ها مناسب بوده.
خوردنِ سبزی و میوه در حد نرمال باعث متخلخل شدن مدفوع میشودو سعی کنید دست کم 3 بار در هفته را سبزی مصرف و با غذا یا بصورت لقمه با نان میل شود و همچنین عادت کنید که بعد از هر 3 وعده غذا(صبخانه، ناهار، شام)، یکی دوتا میوه بخورید
بعد از خوردن چیزهایی که یبوست می آورند، مانند ماکارونی، انار و دانه ی انار، مواد فلفل دار و تند، استعمال تریاک یا مشروبات الکلی، کشک، دوغ، دمپختی، کاکائو و قهوه (بمقدار زیاد) و.. حتما سبزی، شیر و آب فراوان مصرف شود و اگر هم یبوست مزاج هستید یا سنگ کیسه صفرا دارید، می توانید صبح ها دو قاشق روغن زیتون را بهمراه آب یک لیموی کامل میل کنید.
زمانی که یبوست خیلی شدید باشد از ترکیب پنج واحد روغن بادام شیرین+2 واحد عسل روزی 2 قاشق غذاخوری استفاده شود.
انواع سیر، موسیر وگیاه والک از جمله گیاهان ضد یبوست می بوده و افرادی که به طور دائمی مقدار کمی سیر، موسیر یا والک با غذای خود میل کنند، کمتر مبتلا به یبوست می گردند و برگ های تازه والک را می توان به همراه جعفری مثل سبزی خوردن تازه با غذا میل نمود و موسیر را می توان خشک نموده و به صورت پودر در غذا مصرف کرد.
تخم شنبلیله برای یبوست مفید بوده و بدین صورت که تخم شنبلیله را می توانید برای مدت ها نگهداری نمود بدون آنکه خراب یا فاسد بشود. اما اگر آن را بکوبید و به صورت پودر در بیاورید، بعد از چند روز بو گرفته و خراب می گردد و بنابراین اگر می خواهید از تخم شنبلیله برای رفع یبوست استفاده کنید، مقدار کمی از آن را کوبیده و سه وعده در روز، صبح، ظهر و شب و در هر بار یک قاشق مرباخوری از این پودر میل شود و می توانید این پودر را به کمک آب میل کرد.
سبوس برنج درمانی بی ضرر برای یبوست های بدون علت مشخصمی باشد وسبوس برنج و سبوس سایر غلات محتوی فیبر فراوان هستند و به عنوان یک درمان ساده و بی ضرر یبوست هایی که علت مشخصی ندارند مطرح است. افراد مبتلا به یبوست باید نان سبوس دار مصرف نمایند و نان جو را جانشین نان گندم در رژیم غذایی خود کنند وهمین طور میتوان مقداری سبوس جو یا گندم را کوبیده و در سوپ ریخته و قبل از غذا به عنوان پیش غذا ان را میل کنید.
دمکرده گل سرخ همان گل محمدی به میزان روزی یک لیوان هم به عنوان یک داروی ملین میتوان استفاده نمود.
نان سفید با آردی تهیه شده که تمامی سبوس آن را گرفته شده که به همین دلیل، نه تنها خاصیتی نداشته بلکه مضر نیز بوده. از ضررهای مصرف نان سفید ایجاد نفخ معده و یبوست می باشد.
پوست برنج نیز برای این عارضه بسیار مفید بوده که متاسفانه ما پوست آن را گرفته و مصرف میکنیم و در کشورهای شرق آسیا برنج را با پوست میپزند و از ابتلا به بسیاری امراض به خصوص یبوست نجات پیدا نموده.
درمان دارویی برای یبوست
استفاده از ملین ها: این داروهای بدون مجوز پزشک باید به عنوان آخرین چاره در نظر گرفته و چون بدن می تواند به مصرف آنها عادت نماید و بدون مصرف آنها نمی تواند فعالیت طبیعی خودش را انجام بدهد که در اینجا انواع مختلف از ملین ها وجود دارد:
- محرک هایی که باعث انقباضات ریتمیک در روده شده و مثال های آن عبارتند از : Correct، Dulcolaxو Senokotمی شوند.
- نرم کننده هایی که سبب می شوند مدفوع در میان کولونتان با آسانی بیشتری حرکت کرده و مثالهای آن شامل روغن معدنی،و Fleetهستند و نرم کننده های مدفوع که مدفوع را نرم کرده و از دهیدراته شدن آن جلوگیری به عمل می آورند ومثال هایی شامل ColaceوSurfak بوده.
- مکمل های فیبر یا ملین های عمده عموما به عنوان بی خطرترین ملین ها مورد توجه قرار گرفته مانند:FiberCon،Metamucil, Konsyl, Serutan وCitrucelهستند.این موارد باید با آب فراوان مصرف گردند.
- اسموتیک ها. به مایعات کمک می کند تا در بین کولون حرکت نموده و مثالهای این موارد شامل: Sorbitol Cephulac وMiralaxهستند.
- ملین های نمک دار مانند اسفنج عمل کرده که آب را به داخل کولون برای حمل آسان تر مدفوع، می کشندو مثال ها شامل شیر منیزیمی وHaley's M-O بوده.
- لوبی پروستون یاLubiprostone با نام تجاریAmitiza :داروی دیگری بوده که دردرمان یبوست شدید و مقاوم به سایر داروها توصیه گردیده و ترشح آب و احتمالاً حرکات روده را افزایش داده.
- آگونیست های5-HT-4 که این عوامل رهایی ترکیباتی در بدنتان که ترشح مایعات را در روده افزایش داده و زمان ترانزیت کولونی را کاهش می دهد و تحریک می کند و Prucalopride یکی از آگونیست های 5-HT-4 می باشد.
آزمایش های تشخیصی یبوست
قبل از تشخیص در ابتدا دکترتان از سابقه بالینی ورزش و فعالیت بدنی تان و یا در مورد داروها یا نسخه هایی که بدون نسخه دریافت نموده اید، از شما سوال می شود که دکتر با کمک تست های تشخیصی برخی شرایط را حذف خواهد نمود که در این شرایط عبارتند از: انسداد در روده کوچک یا کولون (انسداد روده)، تنگ شدگی کولون، شرایط آندوکرین مانند هیپوتیروئید یا اختلالات الکترولیت مانند کلسیم اضافه در خون(هیپرکلسمی) .
تست های گسترده ای برای افراد مبتلا به علایم شدید یبوست وجود داشته و ممکن بوده که اجرای پروسه های تشخیصی به شرح زیر نیاز داشته :
Barium enema X-ray: دراین تست، مسیرروده شما با رنگ متمایز (باریم) هم پوشانی گردیده است و بنابراین راست روده ،کولون و بعضی مواقع قسمتی از روده کوچک می تواند به طور واضح در X-rayنشان داده.
Colonoscopy (کولونوسکوپی): در این روش دکترتان اجازه داده که تمام کولون را با یک لوله انعطاف پذیر مجهز به دوربین ارزیابی شود.
Sigmoidoscopy (سیگموئیدسکوپی): دکترتان یک میله قابل انعطاف سبک را وارد مقعدتان می کند تا راست روده و قسمت پایین تر کولونتان را آزمایش کرده.
Anorectal manometry: در این روش پزشک میله ای باریک و قابل انعطاف را در داخل مقعد و راست روده افراد را وارد می کند و سپس بالن کوچکی را در نوک لوله پر از باد می کند و سپس این وسیله ماهیچه اسفنکتر را به عقب رانده که این پروسه به پزشک که امکان اندازه گیری هماهنگی ماهیچه هایی که برای حرکت روده تان استفاده شده است
پرتونگاری (اشعه ایکس ) راست روده هنگام تخلیه شکم (دفکوگرافی Defecography): پزشک در این عمل خمیر نرمی را وارد مقعد کرده که بعد از مدتی همراه مدفوع دفع میشود. باریم در پرتونگاری مشخص می گردد و افتادگی یا مشکلات مربوط به عملکرد عضله و هماهنگی عضلانی را نشان خواهد داد.
ارزیابی چگونگی حرکت غذا در روده بزرگ (بررسی انتقال روده بزرگ): در این روش بیمار کپسولی حاوی نشانگرهایی را میبلعد که در پرتونگاری (اشعه ایکس) چند روز آینده مشخص خواهد شد و پزشک نشانههای نقص عملکرد عضله روده و چگونگی حرکت غذا در روده بزرگ را بررسی خواهد نمود.
جراحی
در صورت موفقیتآمیز نبودن روشهای درمان یبوست و مواجهه با یبوست ناشی از رکتوسل و شقاق یا تنگی و زخم شدن مقعد به ناچار به عمل جراحی روی خواهیم اورد و همانطور که گفته شد در صورت نتیجهبخش نبودن درمانهای دیگر و آهسته بودن غیرطبیعی حرکت مدفوع در روده بزرگ طی عمل جراحی قسمتی از روده برداشته شده که البته انجام عمل جراحی به منظور برداشتن روده بزرگ به ندرت ضرورت پیدا می کند.
نظرات