سکته قلبی که در اصطلاح پزشکی امآی و یا انفارکتوس میوکارد . به زبان انگلیسی سکته قلبی: Myocardial infarction یا حمله قلبی٬ عبارت از انهدام و مرگ سلولی دائم و غیرقابل برگشت در قسمتی از عضله قلب (میوکارد) میباشد که به دلیل ازبینرفتن جریان خون و وقوع یک ایسکمی شدید در آن بخش از قلب روی خواهد داد که این توقف گردش خون ممکن بوده که ناگهانی و بدون هیچ علائم قبلی نمایان شود یا بعد از چند حمله آنژینی (درد قفسه سینه) نمود پیدا کرده.
عمدهترین دلیل سکته بستهشدن رگهای تغذیهکننده قلب میباشد که برای رفع انسداد غیر از دارو، از بالن و جراحی قلب باز (تعویض رگ مسدود شده) استفاده و سکته قلبی نوعی عارضۀ فراگیر بوده که هرساله سبب درگذشتن هزاران تن میشود
در میان عوامل مساعدکننده دیابت، فشارخون بالا، کلسترول خون بالا افراط در استعمال دخانیات و الکل، عدم فعالیت بدنی، فشار عصبی، سابقۀ فامیلی و سن قابل بوده که بهطور یقین این بیماری خیلی وخیم و سالیانه تنها در آمریکا، در سال ۲۰۰۴ میلادی، بیش از ۱۵۰۰۰۰ نفر از این عارضه از بین میروند
اگر میخواهید سالم زندگی کنید باید حتما قلب خود را سالم نگه که یکی از دلایل اصلی سکته بسته شدن شریانهای اصلی قلبها بوده که هر چه کلسترول بالا رفته آثارش را در شریانها خواهیم دید. تنها راه درمان آن نیز جراحیهای خطرناک یا مصرف داروهایی خاص بوده که اغلب اثرات جانبی فراوانی هم خواهد داشت
علت سکته قلبی
ازدیاد چربی خون (بویژه کلسترول) ، چاقی و کم تحرکی، استرس ، ژنتیک (استعداد ارثی) و سیگار و مواد مخدر والکل و برخی علل ناشناخته دیگر
استرس های روزمره نیز می تواند از طریق ازدیاد فشار خون دلیلی دیگر برای سکته باشند در نتیجه در طول شبانه روز علی رغم مشکلات فردی و اجتماعی، بایستی از روحیه ای شاداب و خندان برخوردار باشید تا تنش های زندگی باعث مرگ آنی و یا سکته نشوند.
مصرف سیگار و الکل و مواد مخدر می توانند هم باعث بسته شدن رگهای قلبی و مغزی گردد و هم اختلالات کبدی، کلیوی، گوارشی، ریوی و مغزی ایجاد کرده و عاملی برای فلج شدن اعضای بدن توسط سکته های مغزی شده.
علایم سکته قلب
در اکثر موارد سکته به همراه با تظاهرات معمولی و تیپیک بوده که تشخیص را آسان ساخته که یک درد موضعی قفسه سینه که در مرکز قفسه صدری(سینه) با قابلیت انتشار بهطرف آرواره، بازوها، پشت و گردن، سمپتوم ویژه در امآی است و بیشتر از بیست دقیقه طولمیکشد و اگر درمان نگردد این درد آزاردهنده و بحرانی بوده و مدتها بهطول انجامیده شده
گاهی چندین ساعت با مصرف ترینیترین مقاومت میکند و داروی دوپواترین درد آنژین را آرام کرده و همچنین علائم دیگری که آشکارکننده بوده که عبارتند از الکتروکاردیوگرام اورژانس و فوری میتواند تشخیص را آسان ساخته که در تعداد زیادی از موارد انواع انفارکتوس وجود داشته که بهصورت تشویش و اضطراب تظاهر خواهد کرد
درد قفسه سینه رایج ترین علامت سکته قلبی بشمار امده چه تند و تیز باشد و چه کند که اغلب کسانی که دچار حمله قلبی میگردند و موقع سکته قلبی احساس می شود که کسی مرکز قفسه سینه شان را فشار داده و احساس فشردگی قفسه سینه چند دقیقه یا بیشتر به طول می انجامد و یا اینکه مدتی از بین رفته و دوباره بر می گردد.
-درد قفسه سینه در هنگام سکته قلبی همیشه با احساس فشردگی همراه نبوده بلکه بعضی افراد احساس سنگینی در ناحیه قفسه سینه می کنند که کاملا ضعیف بوده و لذا هیچ نوع دردی در ناحیه قفسه سینه را نباید نادیده گرفت.باید توجه داشته باشید که اگر یک بار دچار سکته قلبی میشوید و جان سالم به در برید، احتمال ابتلای شما به سکته دوم برایتان زیاد است بنابر این بسیار مراقب باشید که معمولا در هنگام سکته قلبی، درد پشت استخوان سینه یا جناغ سینه احساس شده که البته برخی افراد هنگام حمله قلبی دچار درد قفسه سینه نمی شوند. ولی با این همه، وقتی ضربه ای به قفسه سینه شما وارد نگردد، نباید احتمال سکته قلبی را نادیده گرفت و مراقب بود
-گاهی اوقات درد ناشی از سکته قلبی، خارج از ناحیه قفسه سینه بوده و سبب درد گردن، شانه، درد پشت و حتی دست ها شده درد این قسمت ها کند و خسته کننده میباشد
-سرگیجه، احساس سبکی سر و غش نیز از علائم شایع سکته قلبی میباشد که هر چند که در هر فرد دچار حمله قلبی بروز نمی کنند که همانند سایر علائم سکته قلبی، این علائم نیز می توانند در اثر سایر بیماری ها رخ داده و لذا ممکن است مورد غفلت واقع گردد. اما این علائم را جدی گرفته، مخصوصا اگر درد قفسه سینه هم داشته باشید و زنان بیشتر از مردان دچار این علائم می گردند و هر چند که همه زنان هم این علائم را تجربه نمی کنند.
- تنگی نفس نیز یکی دیگر از علائم سکته قلبی بوده که به طور ناگهانی ایجاد که این نوع تنگی نفس با تنگی نفس ناشی از سایر بیماری ها متفاوت بوده، زیرا به نظر می رسد از جایی بیرون نمی آید.
پیشگیری از سکته قلبی
میتوان به جرات گفت که خوردن یک سیب در روز شما را از دکتر بی نیاز می کند و با خوردن یک لیوان آب سیب در روز شما را از مراجعه به متخصص قلب، بی نیاز کرده
کاهش وزن، تمرینهای بدنی و کاهش فشار خون و کلسترول و تغذیه مناسب و ترک سیگار، راههای جالب و موثری برای پیشگیری از حمله قلبی نیز وجود دارد، راههایی دیگری چون مثل خوردن شکلات تلخ و به اندازه خوابیدن، نه زیاد و نه کم هم روش های دیگر برای داشتن قلب سالم
در مکان های ارام و دور از بزرگراهها زندگی کنید زیرا بر اساس مطالعهای که در مورد ارتباط سروصدای ترافیک و بیماری قلبی انجام شده و نتایج آن در یوروپین هارت ژورنال منتشر گردیده و صدای بوق خودروها و ماشینهای غولپیکر پر سروصدا، میتوانند به رگهای خونی فرد آسیب رساند.اب و هوای سالم و بدون دود برای سلامتی مفید است
به اندازه کافی بخوابید، نه زیاد و نه کم: زیاد خوابیدن و کم خوابیدن، هر دو میتواند برای قلب افراد مضر باشد. افرادی که 7تا 8 ساعت در شب میخوابند و افرادی که شبها 6 ساعت یا کمتر میخوابند، 48 درصد بیشتر با خطر بیماریهای قلبی مواجه شده و 15 درصد بیشتر ممکن بوده که حمله قلبی را تجربه کنند یا حتی بر اثر آن جان خود را از دست بدهند.
کسانی که هر روز نوشابه رژیمی مینوشند، در مقایسه با افرادی که اصلا سراغ این نوشیدنیها نمیروند، 48 درصد بیشتر در خطر حمله قلبی و سکته هستند.
شکلات تلخ استفاده کنید: بعضی از مطالعات نشان داده که خوردن شکلات تلخ، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و نیز سکته را کاهش داده و مطالعهای بر روی 44,000 شرکتکننده نشان داده که افرادی که هر هفته شکلات تلخ میخورند، 22 درصد کم تر از افرادی که اصلا شکلات نمیخورند، در معرض چنین بیماریهایی میباشند.
سیر، لیمو و زنجبیل از گیاهان دارویی مناسب برای سالم ماندن قلب است
تغذیه های مجاز و مفید برای قلب و مغز
میوه جات و سبزیجات، ماهی، مرغ، حبوبات، غلات، روغن های گیاهی مثل روغن زیتون، ذرت، بادام زمینی، اغذیه آب پز و پختنی، لبنیات کم چرب یا بدون چربی.
تغذیه های غیرمجاز برای بیماری های قلبی و فشارخون و چربی خون بالا :
نمک، گوشت قرمز، اغذیه سرخ شده و پرچرب، پیتزا، همبرگر، سوسیس، کالباس، لبنیات چرب، روغن های گیاهی.
درمان سکته
اولین قدم استراحت کامل، تجویز اکسیژن و کنترل فشار خون و ریتم قلبی بوده که معمولاً داروهای ضدانعقاد مثل آسپرین یا هپارین و بلوککنندههای گیرندۀ بتای سمپاتیک مثل پروپرانولول تجویز شده و روشهای بازکردن رگ مسدودشده در بیمارستان عبارتنداز داروهایی مانند استرپتوکیناز و اوروکیناز، بالن و جراحی اورژانس عروق کرونر.
اگر احساس کردید خودتان و فرد دیگری که نزد شما میباشد که در معرض خطر بروز سکته قلبی میباشند به همین علت فورا به اورژانس زنگ بزنید.
وقتی دچار سکته قلب شدید چه کارهایی را باید انجام دهید
در ابتدا شروع به سرفه کردن بصورت پی در پی کنید و محکم قبل از هر سرفه یک نفس عمیق بکشید، سرفه تان باید عمیق وطولانی باشد مانند زمانی که می خواهید خلط را ازته سینه خود خارج شود. نفس عمیق و سرفه باید پی در پی تکرار گردد و هر دو ثانیه یک بار بدون توقف، تا هنگامیکه کمک رسیده و یا قلب فرد مجدداٌ بطور نرمال بزند زیرا نفس عمیق سبب ورود اکسیژن به داخل ریه های فرد شده و سرفه سبب می شود که به قلب شما فشار وارد شده و سبب چرخش خون می شود. این فشار سبب برگشت ریتم نرمال قلبی نیز می شود و به این وسیله فردی که دچار حمله شده میتواند خود را به بیمارستان برساند.
در هنگام بروز سکته قلبی لطفاٌ به هر تعداد از کسانی که می توانید اطلاع داده که این خبر می تواند جان آنها را نجات دهد. فکر نکنید چون سن شما مثلا زیر ۲۵ و یا ۳۰ است، شما مستعد حملات قلبی نیستید زیرا امروزه به علت تغییر در روش زندگی ما ، حملات قلبی بین تمامی سنین مشاهده می شود.
در هنگام بروز سکته قلبی در درجه اول باید خونسردی خود را حفظ کنید و از انجام هر گونه فعالیت خودداری کنید . قرص یا کپسول زیرزبانی را زیرزبان قرار بدهید و تا ۵ دقیقه صبر کرده . اگر درد رفع نشده مجدداً از قرص زیرزبانی استفاده نمایید و اگر در صورتیکه پس از ۵ دقیقه دیگر باز هم درد ساکت نشد به اولین مرکز درمانی مراجعه نمایید
هنگام برخورد با فرد مبتلا به سکته قلبی، ابتدا باید ضربان و نبض او چک نموده و چنانچه نبض خیلی آهسته و یا متوقف بود، بیمار را به آرامی روی زمین هموار بخوابانید و در صورت رفتن نبض و توقف تنفس، باحفظ آرامش، کف دست را روی قفسه سینه قرار بدهید و 3بار فشار دهید، سپس تنفس دهان به دهان را انجام دهید. این کار را سه بار فشار دادن قفسه سینه و یک بار تنفس دهان به دهان را تا آمدن نیروهای امداد حتما ادامه دهید.
فرد مبتلا به سکته قلبی صاف بر روی زمین خوابانده و در صورت در دسترس بودن اکسیژن از این وسیله برای خون رسانی به قلب وی استفاده گردد، به دلیل آنکه جریان خون در قلب بیمار کاهش پیدا نموده است و از این طریق میتوان جریان خون این عضو را افزایش پیدا کرده.
منبع ملی کلا