انگورسیاه Black grape یکی از میوه های شیرین و بسیار مقوی در میان میوه ها تابستانی است که دارای رنگ و اندازه های مختلفی بوده و این میوه در روی درختی است رونده که به دور خودش می پیچد و بالا می رود حالت رونده داشته و این درخت بیش از آب نیاز به تکیه گاه دارد تا بتواند به رشد خودش ادامه بدهد و انگور یکی از قدیمی ترین میراث های ایران کهن بوده که خواص بسیاری برای سلامتی و رفع بسیار بیماریها در طب سنتی استفاده میشده و سه رنگ کلی از انگور شناسایی شده:انگور سبز یا زرد ، انگور قرمز یا بنفش ،انگور سیاه یا آبی بوده و درخت انگور را تاک یا مو گویند.
انواع انگورهایی که در کشور عرضه میشود : انگور یاقوتی بوده که به رنگ قرمز مایل به قهوه ای با خوشه های نسبتا بزرگ با دانه های کوچک به اندازه ی نخود که انگورِ نوبر میدان های تره بار میباشد و همچنین انگور عسگری با دانه های سبز بیضی و نیز انگور بی دانه ی مهتی خانی، ریش بابا، ایته(دانه بزرگ هسته دار) انگور سیاه، انگور پشت سبز و بنفش به نام صاحبی و انگور شکر شیراز می توان نام برد. نوعی از انگور دیگر به نام انگور معطر یا انگور گلاب در کشور الجزایر کشت خواهد شد که در نوع خود بی نظیر بوده و امروزه در طب درمان های طبیعی (نتروپت), از رژیم های مختلف انگور استفاده بسیاری میگردد.
امام محمد باقر (ع) فرموده: "چهار میوه از میوههای بهشتی شامل، انگور، رطب(خرمای تازه)، انار و سیب."(بحارالانوار/ج14/باب اطعمه و اشربه)
محصولات انگور :کشمش ،شراب،غوره،برگ مو
شراب قرمز یا شراب سرخ :رایجترین نوع شراب انگور بوده و رنگ سرخ این شراب در جریان تخمیر از حل شدن مواد رنگی پوست انگور در الکل بوده و اگر پوست انگور را قبل از تخمیر جدا کنند شراب سفید به دست میآید که از بهترین نوع انگورها برای شراب قرمز، انگور شانی بوده و از انار نیز شرابی قرمز و عالی تهیه میگردد.
ماسک صورت انگور: این ماسک روشن کننده و براق کننده صورت بوده برای این کار میتوانید پوست انگور سیاه را له کرده و به مدت 15 الی20دقیقه بر روی صورت گذاشته و بعد ان را بشورید
ارزش غذایی انگور : تمام قسمت های درخت انگور قابل استفاده دارویی بوده مثل :
برگ مو : دارای ساکارز ، لوولز Levulose ، اینوزیت Inosite ، مواد نشاسته ای و تعدادی اسیدهای آلی میباشد
هسته انگور: در هسته انگور مقدری روغن و تانن موجود بوده و روغن هسته انگور Grape seed oil به رنگ زرد مایل به سبز میباشد که این روغن فاقد بو و دارای طعمی مطبوع بوده و روغن هسته دارای تری گلیسیرید ، اسید اولئیک ، اسید پالمتیک ، اسید لینولئیک ، اسید استئاریک و اسید آراشیک می باشد .
پوست انگور: دارای تانن ، تارتارات پتاسیم ، اسید های آزاد و مواد معدنی بوده .
دم خوشه انگور : دارای تانن ، مواد رزینی ، تارتارات پتاسیم و اسید های آلی بوده .
غوره ک میوه سبز رنگ و نارس انگور میباشد که دارای طعم ترش بودهو غوره دارای اسیدهای آلی مانند اسید مالیک ، اسید فرمیک ، اسید سوکسینیک Succinique Acid ، اسید اگزالیک ، اسید گلوکولیک Glucolique Acid و قند بوده است .
خواص هسته انگور: هسته انگور از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک بوده ودارای تانن است بنابراین قابض است ، برطرف کننده اسهال و ترشح ادرار و اسپرم را کم کرده ، گرد هسته انگور را برای درمان به مسلولین می دهند ،هسته انگور برای آنهایی که مثانه و کلیه ضعیف دارند مضر بوده .
خواص پوست انگور
پوست انگور را خشک کرده و می سوزانند و انگاه خاکستر بدست آمده را برای درمان بسیاری از زخم ها استفاده می شود ،البته دیر هضم است و بهتر است که در موقع خوردن پوست آنرا بیرون بیاورید .
مواد تشکیل دهنده میوه انگور رسیده :
آب 75 گرم ، پروتئین 1/3 گرم ،مواد قندی 20 گرم، کلسیم 12 میلی گرم،فسفر 0/4 میلی گرم،آهن 0/4 میلی گرم، سدیم 3 میلی گرم، پتاسیم 175 میلی گرم، ویتامین آ 100 گرم،ویتامین ب 1 0/05 میلی گرم، ویتامین ب 2 0/03 میلی گرم، ویتامین ب 3 0/3 میلی گرم، ویتامین ث 4 میلی گرم میباشد
خواص درمانی انگورسیاه
انگور بر طبق طب قدیم ایران گرم و تر بوده ، اخلاط بدن را متعادل کرده ،بسیار مقوی و مغذی است ،تصفیه خون، تمیز کردن سینه و ریه، برطرف کننده یبوست روغن هسته انگور گرم کننده بدن بوده ، این روغن ضد یبوست می باشد و از این روغن برای نقاشی و تهیه صابون نیز استفاده می شود. ، درمان ورم معده و روده میباشد،موثر در درمان سل ریوی و سیاه سرفه ، استفاده در درمان اسهال خونی ، ضروری برای بیماران مبتلا به نقرس
آنهایی که معده ضعیف دارند باید انگور را بدون پوست میل کنند زیرا پوست آن دیر هضم بوده و موجب دل درد ، نفخ و عوارض دیگر می شود . انگور برای بیماری هایی چون سل، یبوست، بواسیر و سیاه سرفه اثر شفابخش داشته
بهترین میوه برای افرادی است که می خواهند لاغر شوند و بدن خود را از ساید اوریک ، سنگ های صفراوی و مسمومیت های مزمن (مسمومیت از سرب یا جیوه ) پاک نمایند انگور سیا بوده .اشخاص باید در هر هفته بمدت 2 روز فقط آب انگور میل کنند و رژیم آب انگور بگیرند بدین ترتیب که هر 2 ساعت یکبار آب انگور تازه را گرفته و بنوشند . مقدر مصرف روزانه تقریبا 2 کیلو گرم بوده و در این دو روز نباید غذای دیگری مصرف کنند فقط می توانند آب بنوشند .
انگور یکی از میوه های ضد سرطان شناخته شده و این به خاطر خواص ضد عفونی کنندگی آن بوده و افرادی که در دوره نقاهت یک بیماری هستند و یا ضعف عمومی بدن را دارا هستند و در نتیجه قدرت دفاعی بدن آن ها کم شده است، سعی کنند از انگور، هویچ، سیب و هلو، به مقدار زیادی استفاده کنند و حتی می توانند این میوه ها را با هم در آب میوه گیری بریزید و آب میوه حاصل شده را جرعه جرعه در طول روز بنوشند .
خوردن انگور قرمز پیری را به تاخیر انداخته وانگور قرمز دارای ماده ای به نام رسوراتول بوده كه نوعی پروتئین موسوم به سرتوئین در بدن انسان را می سازد و این پروتئین نیز موجب جوان ماندن و طراوت كروموزوم های انسان خواهد شد. آب انگور تازه برای بیمارانی که دچار ورم کلیه میباشند، نوشیدنی مناسبی بشمار امده زیرا ادرارآور بوده و حتی در این مورد بهتر است به جای شیر به بیمار، آب انگور تازه خورانده شود
انگور برای افرادی که دچار مسمومیت، عوارض فشارخون بالا و سوء هاضمه، اختلالات پوستی، کورک، اگزما و نفریت(ورم چرکی کلیهها) شدهاند سودمند بوده و آب انگور تازه شیر زنان را زیاد خواهد کرد. انگور قند خون را نیز تنظیم کرده و در اثر ورود قند انگور به خون، نیرویی به وجود اورده که ماهیچهها به وسیله آن کار میکنند.
انگور سبب پاک سازی معده و روده از مواد زائد و مضر شده و انگور دو برابر گوشت در بدن انرژی تولید کرده ولی بر خلاف گوشت اوره خون را افزایش نخواهد داد و انگور بسیاری از میکروب های بیمار زای داخل بدن را نیز از بین خواهد بر د وهمچنین انگور قرمز از تصلب شرایین و انسداد رگ ها پیشگیری می نماید
رزوراترول که در پوسته و دانههای انگور سیاه به وفور وجود دارد، سبب آهسته کردن اکسیداسیون سلولی و مولکولی شده و رزوراترول همچنین بیان سه ژنی را که با افزایش طول عمر مرتبط بوده، افزایش داده وهمچنین کسانی که رزوراترول مصرف می کنند، جریان خونشان به سمت مغز افزایش پیدا کرده و عملکردهای ذهنی بهتری را از خود بروز دادهاند و در نتیجه این ترکیب عملکرد مغز را بهبود خواهد بخشید و از آلزایمر یشگیری خواهد کرد
ضد سکته: پوست انگور قرمز دارای ترکیب پلیفنلی به نام رزوراترول بوده و رزوراترول خاصیت ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی را داشته و این ماده شیمیایی سبب کاهش اکسیداسیون لیپوپروتئینهای کمچگالی مانند LDL که با نام کلسترول بد معروف بوده میشود. اکسیداسیون LDL منجر به تشکیل پلاکهای آترواسکلروزی شده که نهایتاً منجر به بیماریهای قلبی عروقی و سکته میشود و همچنین تشکیل لختههای خونی ایجادکننده سکته، به وسیله رزوراترول محدود شده و این دو عامل در کنار هم سبب میشوند که رزوراترول به عنوان ترکیبی بر ضد سکته معرفی شده
خواص غوره
غوره که بانگلیسی Un-ripe grape نامیده هم شده از نظر طب قدیم ایران سردو قابض بوده و در درمان ورم مخاط دهان و نرمی لثه ها موثر میباشد و آب غوره برای درمان چاقی مفرط مفید بوده ،بیماری اسکوربوت که بعلت کمی ویتامین C در بدن می باشد با آب غوره به راحتی درمان می شود .
آب غوره چون دارای تارتارات پتاسیم است که برای درمان سیاتیک و رماتیسم حاد بسیار مفید بوده و در دفع زردی موثر است ، خوردن آب غوره بلوغ دختران را جلو انداخته و قاعدگی را باز می کند .
حرارت و صفرای بدن را دفع کرده و روده ها را ضد عفونی می کند و آب غوره تقویت کننده کبد است و میتوانید برای برطرف کردن ورم گلو آ غوره قرقره نمایید و میتوانید برای دفع کرم و روده و تقویت معده به مدت 5 روز آش آب غوره همراه با زیره سیاه مصرف کنید البته در این مدت باید از خوردن غذاهای سنگین اجتناب کنید .
آب غوره درمان کننده پا درد و کمر درد بوده که برای معالجه میتوان بمدت ده روز آش آب غوره مصرف کرده و البته از خوردن غذاهای سنگین در این مدت اجتناب نمایید همچنین ترشی غوره نیز معالجه رماتیسم و سیاتیک میباشد .
غوره برای افراد مبتلا به چربی خون بسیار مفید میباشد و ضد عفونی کننده بدن نیز بوده سعی کنید غوره خالی را نخورید چون روی معده اثر سوء خواهد گذاشت.
همچنین خانم های باردار از خوردن غوره زیاد خودداری کنند، چون غوره مدر بوده و امکان دارد موجب سقط جنین گردد .
خواص برگ مو
برگ مو قابض کننده است و دم کرده برگهای جوان مو اسهال خونی را برطرف می کند و برای خونریزیها مفید بوده و در رفع نقرس و زردی موثر است .
استفراغ را برطرف کرده و در رفع اختلالات گردش خون مربوطه به دوره بلوغ و یائسگی موثر بوده و هنگامیکه پوست صورت قرمز می شود و ملتهب بوده خوردن دم کرده ان مفید است .
گرد برگ های جوان و خشک شده مو ، اثر خوبی در رفع خونریزیهای رحیم و بند امدن خون از بینی شده وبرای برطرف کردن سرمازدگی دست و پا جوشانده برگ مو را تهیه کنید و دست و پا را به مدت 15 دقیقه در آن قرار داده و برای تهیه دم کرده برگ مو ، مقدر 15 تا 20 گرم برگ مو را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید 10 دقیقه بماند .
از دم کرده برگ مو می توان برای شستشوی چشم در مورد ورم ملتحمه استفاده نمود و دم کرده برگ مو برای رفع واریس مفید و ضروری است .
مضرات مصرف انگور
مصرف زیاد انگور سبب دل پیچه و اسهال شده بنابراین در خوردن آن افراط نکنید ، مصرف انگور برای مبتلایان به دیابت(مرض قند) مضر بوده.
مصرف مداوم آب انگور باعث ایجاد سنگ کلیه و رسوبات در دستگاه ادراری شده و خوردن انگور ترش و نارس، باعث بروز اختلال در معده شده و هسته انگور، سرد و خشک است و در معدههای ضعیف ایجاد نفخ خواهد کرد
زیاده روی در خوردن انگور برای کبد و معده مضر بوده و حتی ممکن است به انسداد روده و معده ختم گرددو خوردن آب سرد بلافاصله بعد از خوردن انگور، برای معده زیانآور بوده.
آفات و بيماری های مهم انگور
زنجره مو
زنجرك مو
خوشه خوار انگور
بيماری سفيدك دروغين يا داخلی مو
بيماری پوسيدگی سفيد ريشه ی مو
بيماری سفيدک سطحی يا حقيقی مو
شايع ترين بيماری بوته ی انگور سفيدك سطحی يا حقيقی مو خواهد بود كه عامل آن گونه ای از قارچ ها به نام تر پازول ها بوده که جهت مبارزه با اين نوع بيماری گوگرد جامد را به شكل پودر روی برگ ها پاشیده و همچنين براي اين كار از قارچ كش آبی توپاس نیز استفاده خواهد شد و اين عمل 3 بار در تابستان به فاصله ی یک ماه انجام میگردد .
کاشت انگور :
قبل از کاشت باید منطقه را از لحاظ اب و هوایی مد نظر گرفته و منطقه مورد کاشت، زمستان با یخبندان شدید توام بوده و بایستی در اواخر زمستان اقدام به کشت قلمه کرد و لیکن اگر زمستان ملایم باشد می توانید قلمه را در اواسط پاییز در محل اصلی کاشته و در این حالت، آب حاصل از بارش باران و برف، سبب استقرار اولیه قلمه شده و قلمه به طول یک متر خواهد بود که بصورت مورب در چاله قرار گرفته وبهتر است از قلمه پاشنه دار استفاده کنید
فواصل کاشت انگور دیم به میزان بارندگی بستگی داشته و از ۴*۵متر در منطقه با بارندگی بیش از ۵۰۰ میلیمتر تا ۷*۷ متر در مناطق با بارندگی ۲۰۰ میلیمتر متغیر بوده و در مناطق با بارندگی ۳۰۰-۲۰۰ میلیمتر فواصل کاشت ۶*۶ متر است و در بسیاری از موارد کاشت نهال نتیجه بهتری از قلمه به دنبال خواهد داشت بخصوص اینکه دارای تلفات کمتری نیز داشته و در زمان کاشت قلمه ۱۵۰ گرم کودفسفاته و ۱۵۰ گرم کود پتاسه بهمراه کود دامی پوسیده در چاله کاشت قرار گرفته و میزان کود دامی مورد نیاز ۱۰ تن در هکتار در زمان کاشت و سپس هر دوسال یکبار۲۰ تن در هکتار بوده
برداشت انگور
بهترين زمان برداشت انگور هنگامی بوده كه دم خوشه ها شروع به خشبی شدن كند شروع به برداشت کرده وخوشه ها بوسيله قيچی باغبانی يا چاقوي تيز به گونه ای برداشت شوند كه هيچ نوع فشار يا آسيب مكانيكی به حبه های انگور وارد نگردد . هنگام بسته بندي حبه های فاسد و خوشه های آسيب ديده جدا شده.
نیاز آبی درخت انگور
تنها در سال اول بمنظور استقرار بوته ها ، ۲ الی ۳ نوبت آبیاری در تابستان لازم بوده و نیاز آبی انگور بر حسب منطقه و رقم ۷-۵ هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال بوده و در آبیاری قطره ای نیاز آبی حدود ۵-۴ هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال میباشد