آلبالو Sour Cherry که در فارسی شرقی:آلوبالو گفته شده نام درخت و میوه بومی جنوب غرب آسیا و اروپا با نام علمی: Prunus cerasus است و میوه آن ترش مزه و سرخ رنگ بوده و بلندی درختش به ۳ تا ۱۰ متر میرسد
ارزش غذایی آلبالو
در 100 گرم آلبالو ۱۶ گرم مواد قندی، ۰/۸۵ گرم پروتئین و ۸/۶ کالری داشته و بعلاوه 100 گرم آن در حدود ۵۰ میلی گرم کلسیم، ۲۰ میلی گرم فسفر، ۱ میلی گرم آهن، ۴۰۰ واحد بینالمللی ویتامین آ، ۰/۱۴ میلی گرم تیامین، ۰/۱۲ میلی گرم ریبوفلاوین، ۵ میلی گرم ویتامین C و نیز مقداری سدیم، منیزیم، پتاسیم، مس، روی و املاح دیگر را داراست
بطور کلی ارزش غذایی آلبالو زیاد نداشته و 100 گرم آلبالو فقط ۷۰ کالری دارد. آلبالو دارای ویتامین آ، ب و ث بوده.املاح معدنی آلبالو عبارت است: از آهن، کلسیم، فسفر، کلر، گوگرد، منیزیم، سدیم، پتاسیم، مس، روی، منگنز و کوبالت.
خواص آلبالو
برای آلبالو خواص زیادی ذکر شده که از جمله میتوان به ارزش آن در درمان التهاب کلیه، ناراحتیهای کبد، معده و روده و نیز بیماریهای تبدار اشاره نمود و دم کرده آلبالو خاصیت ادرار آور داشته و از قدیم به ارزش آن توجه شده و از آلبالو برای تهیه آلبالو پلو، اشکنه آلبالو، شربت آلبالو و ترشی آلبالو و یکی از پر طرفدارترین لیکورهای جهان ویشنوکا و موارد دیگر استفاده میگردد.
آلبالو برای افرادی که طبع گرم راداشته و یا دچار حرارت و گرمی شده اند مفید بوده. ولی برای اشخاصی که سرد مزاج میباشند مفید نیست، مگر اینکه آن را با خوراکی های گرم و خشک مثل ادویه جات و زعفران مصرف شود و آلبالو برای رفع حرارت و تشنگی و دفع غلظت خون و دفع صفرا مفید بوده و خون را صاف کرده
هرگاه آب آن را یا مربای آن را با یک دهم رازیانه مخلوط کرده وبرای این کار جهت دفع سنگ مثانه و حرارت مثانه و سوزش مجاری ادرار بوسیله بول بسیار مفید است و هرگاه مغر و دانه آن را خوب کوبیده شود و با پنجه مالش داده، و فتیله نرم از آن بسازند و در مجرای بول و ادرار بگذارند در صورت وجود جراحت و ناراحتی، آن را برطرف ساخته و ادرار بدون ناراحتی دفع خواهد شد، و شاش بند را به راحتی برطرف خواهد کرد
طبع سردی آن بیشتر از گیلاس بوده و برعکس گیلاس خشک است. برای افراد گرم مزاج مناسب بوده و حرارت صفرا را فرو مینشاند.برای کسانی که در گرما حالت تهوع دارند و گرمازده میشوند مناسب است و معده آنها را تقویت کرده وافرادی که سوزش ادرار بدون عفونت دارند،با مصرف آلبالو بهبود پیدا کرده
این میوه ترش مزه تابستانی ، اشتها آور بسیار خوبی مخصوصا برای کوکان بد غذا میباشد. مصرف آلبالو، چربی خون، قند خون و فشارهای اکسیداتیو را که از عوامل اصلی بروز بیماری دیابت است را کاهش داده و برای افراد دارای چربی شکمی مفید بوده و مسکن تشنگی است و شربت آلبالو آن بهترین دارو برای کسانی است که عطش فراوان دارند آلبالو ضد مواد صفراوی ضد حالت تهوع و ضد سنگ کلیه است و خواص آلبالو و گیلاس مانند هم بوده و مصرف آن اعصاب را آرامش داده، ولی در هر حال نباید در مصرف آن زیاده روی نمود
برای سوء هاضمه بسیار مفید و میوه های نرم کننده (ملین ) بوده و مصرف یک لیوان آب آلبالوی بدون قند در صبح به خواب بهتر در شب کمک کرده و این میوه حاوی مقادیر قابل ملاحظهای ملاتونین بوده و وجود هورمون ملاتونین نیز برای داشتن یک خواب آرامش بخش ضروری و لازم است
نوشیدن آب آلبالو بعد از ورزش کردن میتواند درد حاصل از کشیدگی ماهیچهها را تسکین داد و آلبالو میوهای که برای بیماران قلبی و روماتیسمی فوقالعاده مفید بوده و زیبایی و طراوت خانمها را تضمین کرده و مصرف آلبالو برای گرم مزاجان سودمند بوده. مصرف البالو برای کسانی که خارش پوستی دارند مؤثر و مفید میباشد
مصرف کردن چند روز متوالی شربت یا مربای آلبالو برای معالجه نارسایی های کبد مفید بوده و شربت یا مربای آلبالو در معالجه التهاب و ورم کلیه مؤثر بوده و آلبالو برای رفع حرارت و تشنگی و غلظت خون و صفرا مفید میباشد و این میوه، نیروبخش میباشد و اثر ضدعفونیکننده بر رودهها داشته و در ضمن ورم معده را نیز کم کرده و به طور کلی برای درمان رماتیسم، تصلب شرایین، نقرس و پیوره دندان مفید بوده
اشخاصی که رماتیسم دارند اگر آلبالو بخورند از بروز نقرس در آنها جلوگیری میشود و افرادی چ که بیماری قلبی دارند چون آلبالو دارای خاصیت ادرارآوری است پتاسیم آن از باقیمانده نمک در عروق جلوگیری کرده و به صورت ادرار آن را خارج میشود و در نتیجه به سلامتی قلب کمک میکند. بانوانی که میخواهند دارای رنگ درخشانی بشوند و زیبایی چهره آنها مورد توجه قراربگیرد برای صاف شدن خون خود باید آلبالو میل کنند
مصرف آلبالو در بارداری مصرف مقادیر متعادل آلبالو و گیلاس در دوران بارداری مفید میباشد و مشکلی برای مادران باردار ایجاد نخواهد کرد ولی به دلیل داشتن نفخ برای زنان شیرده توصیه نشده سبب دل درد و نفخ شیرخوار خواهند شد و برای رفع مشکل از عرق نعناع استفاده شود
مصرف کردن آلبالو برای کسانی که دیابت دارند میتوانند به حد اعتدال آلبالو بخورند زیرا قند آلبالو از نوع لولوز بوده و این قند را بیماران دیابتیک میتوانند جذب کنند و نتایج یک پژوهش نشان داده که مصرف آب آلبالو، به بهبود عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کرده و مصرف آلبالو، چربی خون، قند خون و فشارهای اکسیداتیو را که از عوامل اصلی بروز بیماری دیابت است، کاهش داده
جوشانده دم آلبالو بیاندازه ادرارآور بوده و افرادی که به حبسالبول یا اختلال کلیه و یا مثانه مبتلا میباشند باید آن را مصرف کرده و برای تهیه این جوشانده باید سی گرم دم آلبالو را که خشک کنند در یک لیتر آب ۱۰ دقیقه بجوشانید و بعد آن را مصرف کرده و در طب سنتی جدید هم جوشانده دم آلبالو در مواردی که بخواهند خروج ادرار را زیادتر کنند، مصرف شده و هسته آلبالو ضداسهال و قابض خوبی بوده و ضد فشار خون حساب امده و ضماد و مرهم آلبالو برای باز شدن رنگ رخسار و چهره مؤثر و مفید بوده و مغز هسته آلبالو را کوبانده و از آن روغن مایعی گرفته که قرنهاست این روش با موفقیت رماتیسم را شفا بخشیده.
انتخاب آلبالو رسیده و سالم
آلبالویی برای خوردن خوب است که رسیده و تازه باشد و علامت رسیدگی آن رنگ این میوه بوده که کاملا قرمز و درخشان باشد. از آلبالویی که رنگ آن کاملا قرمز نشده و دارای گوشتی سفت بوده باید دوری کرد زیرا مصرف آن سوءهضم میآورد و کار رودهها را مختل کرده و آلبالو وقتی تیرهرنگ بوده و دارای لکههای قهوهای است کهنه شده و رو به فساد میگراید
بهترین زمان مصرف آلبالو وقتی آلبالو خوردید روی آن آب نخورید، مایعات به طور کلی روی میوهها آن را به اسطلاح باد کردهمیکند و این وضع برای دستگاه هاضمه خطرات جدی در بر داشته و در فاصله غذاهای اصلی میتوانید آلبالو را خورده زیرا خیلی زود هضم شده و یک مرتبه مقدار زیادی آلبالو نخورید بلکه به مقدار کم میل شود و در موقع خوردن هم خوب آن را جویده
مضرات آلبالو
بیماران کلیوی باید با احتیاط آلبالو میل کنند و کسانی که از بیماری کلیوی رنج میبرند و باید از یک رژیم غذایی کمپتاسیم پیروی کرده و توصیه شده در مصرف میوههایی مثل آلبالو جانب احتیاط را رعایت کرده و از زیادهروی در خوردن این میوه پرهیز شود
افرادی که ورم روده داشته چون آلبالو ترش است و سلولز دارد دیر هضم بوده و مصرف ان توصیه نمیشود و کسانی که از معده یا رودهها علیل هستند میتوانند آلبالوی پخته را به صورت کمپوت یا مربا مصرف کرده، البته در این موارد آلبالو چون پخته شده و قسمتی از مواد حیاتی خصوصا ویتامینهای خود را از دست داده ولی به آسانی هضم شده با وجود این برخی از افرادی که از جهت معده و یا رودهها علیل هستند، میتوانند هضم آلبالو را تحمل کرده به شرطی که صبح ناشتا به مقدار کم آن هم کاملا رسیده باشد، مصرف نمایند.
کسانی که چاق هستند نباید آلبالو را به عنوان دسر یا غذای اضافی علاوه بر غذاهای مخصوص رژیم خود مصرف نمایند ولی به عنوان یک غذای اصلی میتوانند آلبالو مصرف کرده، زیرا آلبالو دارای کالری کمی بوده و شیپور اشتهای کاذب را خفه کرده
طرز تهیه مربای آلبالو
مواد لازم
آلبالو 1 کیلوگرم ، شکر 1 کیلوگرم ، آبلیمو 1 قاشق غذاخوری
طرز تهیه :ابتدا دم آلبالوها را گرفته و سپس آنها را بشورید و هسته آنها را طوری جدا کرده که آلبالوها له نشوند و شکر را لای آلبالوها ریخته و بگذارید آلبالوها یک روز در یخچال بمانند تا به خوبی آب بیفتد
و روز بعد مواد را بر روی حرارت متوسط قرار داده و بعد از اینکه 10 دقیقه بجوشد آلبالوها را از آب آن جدا کرده و آبلیمو را اضافه کنید و بگذارید تا شربت قوام بیاید و سپس آلبالوها را به شربت قوام آمده اضافه کرده ( اگر آلبالو زیاد بجوشد رنگ خود را از دست میدهد و له میشود ، به این دلیل آلبالوها را از شربت ان جدا کرده و اگر آب آلبالو زیاد بود میتوانید بعنوان شیره شربت از آن استفاده نمایید ).
نکات مربا : هیچگاه از قاشقی که خوب تمیز نشده برای هم زدن مربا استفاده نکنید زیرا باعث میشود مربا خیلی زود کپک بزند.
برای نشانه دادن قوام آمدن مربا میتوانید مقداری از شربت را در قاشقی ریخته و اگر شیره بعد از خنک شدن سریع از قاشق نریخت یعنی که شربتش قوام آمده است.
از دلایل کپک زدن مربا این اس که یا شکر آن کم بوده ، قوام نیامده باشد و یا کاملا پخته نشده باشد
از دلایل شکرک زدن مربا : این ست که معمولاً در مرباها و شیره ها دیده میشود ، وقتی مربا یا شیره بیش از حد بجوشد یا آنکه شیرینی آن کم باشد شکرک خواهد زد و برای رفع آن باید در شربت یا مربا کمی آب جوش و مقداری آبلیمو اضافه کرده و بگذارید چند جوش بزند تا شکرک ان از بین رفته شود.
از نکات مهم در تهیه مربای آلبالو با آنکه تاکید همه متخصصان تغذیه بر این بوده که میوهها به صورت تازه مصرف گردند و از آنها در تهیه مربا استفاده نشود، اما اگر به هر دلیلی قصد دارید از این میوه در تهیه مربا استفاده کنید، بهتر است مقدار کمی شکر به آن افزوده تا هم از ارزش غذایی آن کم نشود و هم بیش از اندازه انرژی به بدن نرساند. با اینکه در هنگام پختن میوهها مقداری از ویتامین C موجود در آنها کاهش پیدا کرده، استفاده از این میوه در آلبالو پلو سبب افزایش ارزش غذایی برنج شده و کاهش اشتها را نیز برای مصرفکننده به دنبال داشته
طرز تهیه شربت آلبالو
مواد لازم شربت: آلبالو یک کیلو و نیم، شکر دو کیلو، وانیل نصف قاشق چای خوری
شربت آلبالو را اگر با آلبالوی اول فصل که هنوز خیلی رسیده نیست درست کنید رنگ آن سرخ تند می شود و مزه اش قدری ترش میشود و با آلبالوی رسیده، رنگ شربت آلبالویی پخته و ترش بودن آن کمتر و خوشمزه تر میشود
ابتدا شکر را با 8 لیوان آب حل کنید و بر روی حرارت کمی جوش بدهید و سپس آن را از صافی رد کنید. البالو ها را از قبل شسته و برگ ها و شاخه هایش را جدا کرده و آلبالوها را داخل کیسه ی پارچه ای نازک و تمیزی ریخته و آن را بسته و در شربت انداخته و بگذارید و شربت البالو با حرارت ملایم جوشانده و قوام بیاید. سپس وانیل را داخل شربت ریخته و می گذاریم تا یکی دو جوش زده و آن را از روی حرارت بر می داریم و بسته ی آلبالو را از داخل آن خارج کرده و می فشاریم تا شربتی که در آن جمع گردیده و کاملا خارج میشود و شربت را بعد از سر شدن داخل بطری ریخته و در جای خشک و خنک و با در بسته نگهداری داشته و اگر هر نوع شربتی را که می خواهید درست کنید داخل ظرف لعابی درست کرده بی دردسرتر و راحت تر میباشد.
روش دوم تهیه شربت البالو: در این روش آب آلبالو ها را گرفته ومقدار 6 لیوان آب آلبالو را با دو کیلو شکر مخلوط کنید و می گذاریم مدتی به حال خود بماند و سپس آن را بر روی حرارت می گذاریم تا جوش بیاید و شربت غلیظ گردد و در حدود 20 دقیقه کافی بوده و سپس وانیل را در آن ریخته و می گذاریم کمی جوش بخورد تا قوام بیاید و شربت را از روی حرارت بر می داریم و صاف کرده و داخل بطری ریخته و حال می توانید با این شربت تابستانی خنک و آلبالوی داشته باشید، می توانید آن را روی بستنی یا فالوده بریزید و نوش جان کنید
طرز تهیه البالو پلو با مرغ
مواد لازم :برنج 4 لیوان . آلبالو 500 گرم . شکر 250 گرم . مرغ 1 عدد . پیاز 1 عدد . روغن و زعفران به مقدار لازم
طرز تهیه : ابتدا برنج را قبل از پخت به مدت سی دقیقه در مقداری اب و نمک خیس داده ، برنج را با چند لیوان اب و مقداری نمک داخل قابلمه ریخته و بر روی حرارت قرار داده تا بجوشد و سپس با اب ولرم آبکشی کنید ( زمانی برنج را ابکشی کرده که وقتی دانه برنج را میان دو انگشت میفشارید اطراف برنج نرم و مغز ان کمی خام باشد ).
هسته آلبالوها را از قبل گرفته و البالوها را داخل قابلمه ریخته و بر روی حرارت متوسط قرار داده ، شکر را روی آلبالوها بریزید و اجازه دهید به مدت ده دقیقه باهم بجوشند سپس از روی حرارت برداشته تا رنگ البالوها تیره نگردد ، آلبالوهای پخته را از صافی رد کرده و سپس شربت آن را مجدد روی حرارت گذاشته تا بجوشد و کمی غلیظ شود و مرغ ها را با مقداری آب ، چند قاشق روغن ، پیاز ، نمک و فلفل داخل قابلمه ریخته و روی حرارت قرار تا بپزد و اب مرغ تمام شود.
ته دیگ مقداری روغن ریخته و مقداری نان لواش ته قابلمه چیده و برنج ابکش کنید و آلبالوهای پخته را لایه لایه روی هم ریخته ، حرارت را زیاد کرده تا برنج شروع به بخار کردن کند و سپس دم کنی را بگذارید و حرارت را کم کرده و اجازه داده که برنج دم بکشد و در اواسط پخت برنج1 لیوان اب آلبالو را روی برنج بدهید و در اخر برای سرو البالو پلو را در ظرف کشیده و روی آن را با مرغ و آلبالویی که برای تزئین کنارگذاشته بودید و برنج زعفرانی تزئین کنید.
میتوانید یک کاسه کوچک از آلبالو ها را کنار گذاشته تا در زمان سرو غذا روی برنج را با ان تزئین کرده ، برای برنج زعفرانی هم مقداری برنج سفید را با کمی زعفران دم شده و مقداری کره مخلوط کنید
طرز تهیه البالو پلو با گوشت
برنج یک کیلوشکر نیم کیلو ، آلبالو: یک کیلوروغن 300 گرم ، گوشت چرخ کرده 500 گرمزعفران سائیده: به مقدار لازم
طرز تهیه روش اول:
ابتدا برنج را بعد از قل زدن آبکش کنید و کنار بگذارید. آلبالوی تازه را بشورید و دُم و هسته آن را گرفته و آن را در آب بسیار کم قدری بپزید و رویش شکر ریخته و از گوشت چرخ کرده کوفته ریزه درست کنید و آن را در روغن سرخ کرده کنار گذاشته و ته دیگ قدری روغن بریزید و بر روی آن قدری برنج و سپس نصف آلبالوها را ریخته مجددا قدری برنج بریزید و کوفته ریزه را و بعد بقیه برنج را ریخته و در آخر یک استکان زعفران دم شده را روی برنج ریخته و بر آتش ملایم همگی را دم کنید.
طرز تهیه روش دوم:
تفاوت شیوه طبخ نوع دوم با نوع اول در این بوده که در این روش به جای گوشت چرخ کرده از گوشت تکه ای استفاده شده
گوشت گوسفند یا گوساله را خرد کنیدو آب پز کرده، سپس گوشت آب پز شده را در پیاز داغ تفت می داده و آلبالوی نیم پز شده به همراه شکر را به آن اضافه کرده و بعد همراه برنج آبکش شده همانند نوع اول دم می کنیم و لازم به ذکر است که در صورت عدم دسترسی به آلبالو می توانید از مربای آلبالو نیز استفاده کرده که در این صورت شکر را حذف زیرا مربای آلبالو شیرین بوده و این پلو که از غذاهای اصیل ایرانی میباشد علاوه بر طعم خوب به علت تنوع رنگی که خواهد داش (قرمز، زرد، سفید، قهوه ای) بسیار زیبا و چشم نواز بوده و اشتها را باز میکند