خارش پوست یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی بوده که بیماران را مجبور خواهد کرد که برای تخفیف یا درمان آن به متخصصین پوست و مو مراجعه نمایند که گاه خارش چنان شدید بوده که فرد، قادر به خوابیدن نخواهد بود  و حتی  امکان زندگی عادی برای فرد وجود ندارد. خارش یک حس ناخوشایند بوده که فرد را متمایل به خراشاندن بدن خواهد کرد

دلایل خارش پوست

بطور کلی خارش ناشی از تحریک اعصاب پوستی  بوده و علت های متعددی برای خارش پوست  نیز وجود داشته که بعضی از آنها مربوط به بیماری‌های پوستی میباشد و بعضی دیگر مربوط به بیماری های سیستمیک بوده و گاه خارش محدود به کف سر بوده مانند  افرادی  که مبتلا به درماتیت سبوره هستند که باعث شوره سر و التهاب خارش دار  نیز می شود.

گاهی فرد مبتلا به آلرژی، خشکی پوست یا اگزما بوده که این افراد از خارش شدیدی رنج برده و به سبب آن، بیشتر بخش های بدن خود را با خاراندن، زخم کرده و نیاز به درمان طولانی مدت در زیر نظر پزشک متخصص پوست را دارند و در بعضی بیماری های داخلی، خارش علامت مهمی محسوب می گردد.

بارداری: بعضی از خانم‌ها در طی دوران بارداری دچار خارش پوست به خصوص در ناحیه شکم، ران پا، سینه و بازو می‌شوند. همچنین مشکلات پوستی خارش دار مثل درماتیت، در طی بارداری بدتر شده است.

از مهم ترین علت های  خارش، هپاتیت و بیماری کبدی همراه با زردی و گاهی بدون آن بوده است و همچنین نارسایی کلیه، کم کاری یا پرکاری تیروئید، کم خونی فقر آهن، پلی سیتمی ورا، بعضی از  سرطان های خون شامل لوسمی و لنفوم (به خصوص لنفوم هوچکین)، انگل های روده ای و بیماری های روحی ـ روانی نیز از جمله علت های دیگر از  خارش می باشند.

دیابت نیز جزء دلایل  داخلی خارش مطرح شده، اما اغلب افراد مبتلا به دیابت دچار خارش نمیشوند. اگر بیمار مبتلا به دیابت، فاقد بیماری پوستی خارش دار باشد و با خارش مواجه شود در  ابتدا باید به دنبال علتی غیر از دیابت بگردد.

بیماری های کبدی  متفاوت  می توانند با خارش همراه باشند و بطور کلی 20 تا 50 درصد بیماران مبتلا به یرقان (زردی) دچار خارش میشوند و  خارش در این افراد احتمالاً منشأ مغزی داشته، زیرا مشاهده شده چ که در سیستم اعصاب مرکزی، سطح پپتیدا اوپیوئید (مخدر) افزایش پیدا کرده و گیرنده های آنها کاهش یافته که در این افراد، سطح اسیدهای صفراوی سرم با شدت خارش هماهنگی نخواهد داشت.

سیروز صفراوی اولیه نیز یکی دیگر از بیماری‌های کبدی  بوده که بیشتر در خانم های بالای سن سی سال رخ  میدهد و می تواند با خارش شدیدی به همراه باشد.

از بیماری های داخلی، نوعی پرخونی به نام پلی سیتمی ورا وجود  داشته  که در آن بیش از یک‌سوم افراد از خارش رنج خواهند برد و خارش این افراد بیشتر با تغییرات حرارت و به خصوص دقایقی پس از استحمام میباشد و علت خارش در این بیماری ها هنوز مشخص نشده، ولی آسپیرین سبب تخفیف فوری خارش در آنها می گردد البت تحت نظر پزشک.

به غیر از بیماری های داخلی، بیماری های پوستی متعددی  نیز وجود دارند که خارش در آنها وجود داشته یا علامت و شکایت اصلی داشته که به عنوان مثال مشخصه اصلی بیماری هایی  چون اگزمای سرشتی، گال و درماتیت هرپتی فرم، خارش فراوان بوده و بیشتر خارش ها با گرما تشدید نیز میشود و همچنین استرس، اضطراب و ترس می تواند خارش را تشدید کند و در اکثر خارش ها، شب هنگام زمانی که فرد از کار و فعالیت روزانه فارغ می شود، تشدید پیدا میکند و همچنین کانال گوش خارجی، پل و سوراخ بینی و قسمت های اطراف مقعد و ناحیه تناسلی نواحی مستعد خارش محسوب می گردد.

بعضی از خارش ها در حیطه بیماری های پوست و مو بسیار مرتبط با مسایل روحی و روانی بوده  که به همین علت به آنها درماتیت های عصبی (نورودرماتیت) نیز می گویند که در این بیماری ها، فرد تمایل بسیار زیادی به خاراندن بعضی از نواحی در دسترس پوست  مانند بخش هایی چون پشت گردن، پلک فوقانی، ناحیه تناسلی و پشت پا یا جلوی ساق پا را دارد.

باید به این نکته توجه کرد که خارش زیاد در این بیماران، باعث پیدایش پوست ضخیم شبیه به بیماری پسوریازیس (داءالصدف) می شود و در درمان این افراد باید به مسائل روحی توجه کرد و درمان جسمی کافی نمی باشد.

خارش عمومی بر اساس نوع بیماری که ایجاد کرده طبقه بندی خواهدمیگردد:  خارش هایی چون: خارش کلیوی، خارش صفراوی، خارش ناشی از بیماری های خونی، خارش بیماریهای غدد درون ریز، خارش بر اثر حساسیت های حاملگی،خارش در ارتباط با بدخیمی ها و خارش بدون علت عمومی.

درمان خارش پوست

ابتدا قبل از درمان خارش، اول باید دلیل  آن را بفهمیم و بدون این امر پیروز شدن بر خارش بسیار کار مشکل است. ولی برخی اقدامات وجود داشته که می توانند به تخفیف خارش کمک نماید مانند:  خنک نگه داشتن محیط و پرهیز از حمام داغ و لباس پشمی.

خشکی پوست یکی از دلایل مهم خارش بوده  لذا در بیمارانی که از خشکی پوست رنج برده ، چرب نگه داشتن پوست برای تخفیف خارش اهمیت بسیاری داشته  ودر افراد مسن که در فصل سرما، دچار خارش پوست می شوند، خشکی یک دلیل  مهم و شایع بوده که باید در مراقب استفاده از شوینده های نامناسب پوست و استحمام مکرر که سبب خشکی پوست می شوند بود و مرتب  سعی کنید از کرم مرطوب‌کننده استفاده شود.

استفاده از نمک منیزیوم سولفات :  یک فنجان از این نمک را در وان حمام ریخته  و به طور کامل و به مدت 30 دقیقه در آن شناور گردد تا مواد سمی پوست خارج بشود و خارش کاهش پیدا کند.

کمپرس آب یخ یا آب و سرکه می تواند خارش را برای بیمار تسکین بدهد

پوست خود  همیشه مرطوب نگه بدارید و بدانید که  پوست بسیار خشک به آسانی دچار خارش خواهد شد

 برای شستن بدن بهتر بوده که از مواد شوینده بدون عطر یا از لوسیون ها و محلول های شوینده استفاده گردد. همچنین هرقدر زمان شستشو کوتاه تر و آب خنک تر باشد مناسب تر میباشد و پس از شستشو هم می توانید از کرم ها یا لوسیون های مرطوب کننده استفاده نمایید تا رطوبت از دست رفته توسط شستشو دوباره به بدن باز گردد.

همچنین پوشیدن لباس های سبک و نخی و غیرچسبان و قرار گرفتن در محیط خنک در کاهش خارش موثر وضروری است.

همیشه  سعی کنید که از ضدآفتاب استفاده نمایید ، زیرا آفتاب نیز یکی از دلایل  خارش بوده و آفتاب سوختگی پوست، خود همراه با خارش بوده و از آن گذشته، آفتاب ، پوست را خشک خواهد کرد که این نیز خود باعث  خارش می گردد و حتی در فصول پاییز و زمستان بویژه در شرایط برفی نیز به دلیل انعکاس نور بوده و باید از ضدآفتاب استفاده  کنید  چراکه می تواند خشکی پوست را تشدید نماید.

میزان 2- 3 قاشق غذاخوری عسل را با سه قاشق غذاخوری پودر دارچین مخلوط  کرده تا خمیر نرمی به دست آید که این خمیر را بر روی بخشی که می‌خارد، برای چند دقیقه مالیده شده که این مخلوط خارش را برطرف کرده که  بعد از این که خارش کاملاً رفع شد، این خمیر را از روی پوستتان شسته شود.

3- 2 لیوان جوی دو سر پرک شده را در یک وان یا لگن پر از آب گرم ریخته  و با دستتان آن را مخلوط کرده و میزان 20 دقیقه در این آب قرار گرفته تا خارش و خشکی پوست برطرف  گردد.

مقدار  3الی 4 قاشق غذاخوری سرکه سیب را با 120 میلی لیتر آب گرم مخلوط کرده و لیف حمام را با این محلول خیس کرده و به آرامی قسمت خارش دار را با آن شسته  که این کار را ادامه بدهید تا خارش برطرف گردد که شما می‌توانید این محلول را برای استفاده‌های بعدی در یخچال نگه بدارید.

میزان قاشق غذاخوری جوش شیرین را با 90 میلی لیتر آب مخلوط کرده  تا خمیر نرمی بدست بیاید که به آرامی این خمیر را بر روی پوست خود مالیده که این خمیر، سوزش و خشکی پوست را برطرف نماید.

آب داغ خشکی پوست را بدتر کرده و پس در حمام از آب ولرم استفاده نموده و همچنین در وان پر از کف حمام نکنید، چون خشکی و خارش پوست را بدتر کرده و خشکی را زیاد میکند.

از کرم‌ها، لوسیون ها و صابون های معطر استفاده ننمایید، زیرا مواد معطر سبب حساسیت پوستی می‌شوند و خشکی و خارش آن را بدتر شده.

در داخل خانه خود دستگاه بخور روشن کرده تا رطوبت هوا را افزایش بدهد.

بس از حمام، به آرامی با گذاشتن و برداشتن حوله روی پوست، آن خود را خشک نمایید و حوله را روی پوست خود نکشانید.

لیموترش تازه خاصیت ضدعفونی کنندگی داشته و کمی آب لیموترش تازه را بر روی پوست خارش دار خود بخوبی  بچکانید و کمی صبر  کرده  تا خشک گردد و همچنین می‌توانید لیف حمامم خود را با آب لیموترش تازه خیس کرده و به آرامی بر روی پوست خود مالیده که این کار خارش را خیلی کم کرده و همچنین می‌توانید قبل از استفاده، لیموترش را در یخچال قرار بدهید تا خنک گردد و سپس آن را استفاده نمایید و این کار تأثیر لیموترش را در کاهش خارش، افزایش خواهد داد

ماساژ دادن پوست:  شاید عجیب به نظر برسد، اما ماساژ سبب جریان یافتن خون در سطح پوست بدن فرد شده و به این ترتیب غلظت مواد سمی و حساسیت زا در پوست کمتر شده و خارش از بین خواهد رفت.

بعضی  از داروهای موضعی می توانند سبب کاهش خارش های موضعی بشوند، مانند بی حس کننده های موضعی  مثل کرم لیدوکائین یا ژل بنزوکائین و بعضی آنتی هیستامین های موضعی مانند کرم داکسپین و همچنین محلول های موضعی حاوی کامفور یا فنتول نیز می تواند سبب خنک کننده و تخفیف دهنده خارش میباشند.

کورتون موضعی در بعضی  موارد که دلیل خارش، التهاب بوده مانند اگزما می تواند مفید وضروری باشد و کرم یا لوسیون کالامین نیز می تواند مفید ضروری باشد که باید توجه داشت که تمام داروهای موضعی گاهی خواهد توانست که  خود باعث ایجاد آلرژی و حساسیت و تشدید خارش میگردد که بنابراین مصرف این داروها باید زیر نظر پزشک و متخصص پوست مسی باشد تا بتواند اتفاقات احتمالی را مدیریت کند.

و از نظر داروهای خوراکی، داروهای آنتی هیستامین از شایع ترین داروها برای تخفیف خارش بوده که  بسیاری از این داروها خواب آور نیز میباشد و به خصوص در کسانی که رانندگی کرده که  یا در افراد مسن باید بسیار مراقب باشد.

بعضی از داروهای مخدر مانند نالوکسان و نالترکسون نیز اثرات ضدخارش دیده گردیده است و در نهایت از نور درمانی نیز می توان در بعضی از خارش ها استفاده نمود که  مثلا در بیماران مبتلا به اگزمای سرشتی یا بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه میباشد  که به یاد داشته باشید که هر نوع دارویی بوده چه موضعی و چه خوراکی باشد که باید تحت نظر پزشک مصرف کرد و از مصرف خودسرانه آنها خودداری نمود

اگر دچار خارش پوستی شده باشید که دلیل  آن را نمی دانید پزشک متخصص پوست میتواند با پیدا کردن دلی خارش (ناشی از بیماری پوستی یا غیر پوستی)، به رفع یا حداقل تخفیف خارش فرد  بسیار کمک  نماید که بسیاری از مواد مخدر نیز سبب خارش  نیز می شوند و در لیست مواد خارش زا، باید این مواد را نیز در نظر داشته باشید

داروهای درمان خارش پوست

برخي  از داروهای موضعي نيز  خواهند توانست که موجب کاهش خارش های موضعي گردند مثل بي حس کننده های موضعي مثل کرم ليدوکائين، ژل نيزوکائين و بعضی از  آنتي هيستامين های موضعي مانند کرم داکسپين و محلولهای موضعي حاوی کامفور يا مفتول. کورتون موضعی هم در بعضی از موارد که دلیل خارش، التهاب میباشد مثل اگزماها  مِی تواند مفيد وضروری  باشد.

البته کرم يا لوسيون کالامين نيز مي تواند برای درمان  مفيد باشد و بايد توجه داشته باشید  که تمام داروهای موضعي گاهي مي توانند خود سبب ايجاد آلرژی و حساسيت در فرد بشود و حتی موجب تشديد خارش نیز میشوند، بنابراين مصرف اين داروها را بايد زير نظر پزشک و ترجيحا با تجويز متخصص پوست مورد استفاده قرار دهید تا از مشکلات احتمالي  پیش رو جلوگيری شود و از نظر داروهای خوراکي هم، آنتی هيستامين ها از شايع ترين داروها برای تخفيف خارش مورد استفاده قرار میگیرند، اما بسياری از اين داروها خواب آور بوده  لذا افراد به خصوص افرادی  که زیاد  رانندگي مي کنند يا افراد مسن بايد بسيار مراقب این نوع دارو باشند و باید بدانید که داروهای آنتي هيستامينی که خواب آور نمیباشند بر روی خارش اثر نخواهند داشت  مگر در مورد کهير زدن بدن.

درمان خارش پوستی با گیاهان دارویی

روغن نارگیل به همراه آب لیمو:

با توجه به تحقیقات انجام شده نشان داده شده که مخلوط مساوی این 2 ماده التهاب و خارش را کاهش  خواهد داده  و  این مخلوط را در شیشه  ریخته  و بر  روی بخش های های موثر اسپری نمایید که این روغن خاصیت ضدویروسی وضدقارچی داشته و در برابر بسیاری از عفونت ها نیز مؤثر میباشد.

استفاده از جودوسر :

میزان 2 پیمانه جو دوسر را به آب ولرم حمام اضافه  کرده و به مدت بیست دقیقه در آن بنشینید.

منتول:

هر نوع پمادی که حاوی منتول  باشد مانند پماد ویکس بلافاصله خارش را از بین خوهد برد.

ژل آلوئه ورا:

 مالیدن ژل آلوئه ورا بر روی پوست، خارش را از بین خواهد  برد و پوست را  تا مدت زیادی نرم می کند.

میخک :  این گیاه دارویی دارای ترکیبی به نام اوژنول بوده  که باعث  بی حسی پایانه‌های عصبی پوست و در نتیجه کاهش خارش پوست میگرد. به این منظور مقداری میخک را آسیاب کرده و مقداری کره‌ی بی‌نمک را در طرفی گرم  کرده و پودر میخک را به آن افزوده و پس از سرد شدن این ترکیب را در محل خارش پوست مالیده تا کاملاً جذب پوست گردد.

جوش شیرین:

 این ماده برای رفع خارش بسیار موثر بوده و کافی است با کمی آب مخلوط  کرده و بر روی قسمت موثر بمالید.

نکته های قابل توجه

سعی کنید تا حد امکان پوست خود را  نخارانده زیرا این کار سبب خراش پوست و در نتیجه عفونت آن نیز میگردد

اگر خارش پوست  فرد پس از چند روز بهتر نشد و حتی بیشتر هم شد، حتماً به پزشک  متخصص پوست مراجعه شود

اضافه کردن نظر