گُلابی Pear، شاه میوه، اَمرود ، اَرمود، فارسی شرقی:امروت و ناک درختی گلدار از رده دولپه‌ای‌ها، از خانواده گلسرخیان و از زیر خانواده مالیده(Maloideae) می‌باشد.

در این جنس حدود سی گونه وجود داشته که برخی از گونه‌های معروف شامل communis، persica, pyrifolia, syriaca و ussuriensis وجود دارد. گلابی معمولی یا گلابی اروپایی از گونه communis می‌باشد که میوه‌های آبدار با دانه‌های سنگی داشته و اغلب شکل کشیده ای را دارد.

اما انواع دیگری از گلابی وجود شته که به گلابی آسیایی معروف بوده که شکل آن‌ها شبیه سیب است بعد از سیب مهم ترین میوه دانه دار دنیا و ایران به شمار امده و گلابی را در زبان عربی سَفرجَل یا عَرمُوط نامیده و در منابع آلمانی منشا گلابی را درکوه های البرز ذکر نموده و انواع مختلف گونه وحشی آن در جنگل های گیلان وجود دارد که به زبان گیلکی اربه خوج و سنگ خوج معروف  که سخت ست و دارای طعم متمایل به ترشی و شیرینی میباشند.

یک نوع گلابی جنگلی که در کهگیلویه می روید و تخم آن زیاد بوده  را انجوجک نامیده و میوه آن قابل استفاده نیست، ولی زمانی که میوه روی خاک افتاده و پوسیده، تخم آن را جمع آوری که استفاده درمانی زیادی دارد.

گیاهشناسی

گلابی درختی برگریز بوده که در شرایط آب وهوایی مناطق سرد جهان، جایی که زمستان‌های سرد سبب برطرف شدن نیاز سرمایی زمستان آن می‌شود قابل پرورش و کشت میباشد. که میوهٔ این گیاه از لحاظ گیاه‌شناسی پوم بوده و جزء میوه‌های کاذب به شمار امده اند و میوه گلابی معمولی عمر انباری کوتاهی داشته و به همین دلیل باید قبل از رسیدن کامل برداشت گردد تا بتوان به راحتی به بازار برسد.

گلابی معمولی یا اروپایی از گونه communis بوده و کشیده و دارای دانه های سنگین است. بلندی درخت گلابی 20 تا 30 متر میباشد و بر روی تنه و شاخه های آن پوستی ضخیم با ترک های طولی کشیده و برگ های آن نازک همراه با دمبرگ بلند میباشند. گلبرگ ها به رنگ سفید تا صورتی روشن و میوه آن کروی کشیده میباشد و درخت گلابی به آب و هوای گرم و مرطوب در بهار حساس میباشد

بهترین روش تکثیر کاشت گلابی بذر در پاییز بوده  و تا اواخر زمستان جوانه زده و  ذخیره دانه نیاز به 8_10 هفته قشر بندی در دمای 1 درجه سانتی گراد داشته و باید در اوایل سال کاشته گردد. دمای بالای 15 تا 20 درجه سبب شده که  دانه به خواب پانویه رفته  در سال اول نهال ها را در گلدان های جداگانه قرار داده  و در محیط گلخانه در محل نیم سایه گذاشته و در اوایل بهار یا تابستان گل داده.

ارزش غذايي در صد گرم گلابی

کربوهيدرات 15.46 گرم، شکر 9.80 گرم، فيبر رژيمی  3.1 گرم، پروتئين 0.38 گرم، تيامين: ( ويتامين B1): 0.012 ميلی‌گرم، ريبوفلاوين ( ويتامين B2): 0.025 ميلی‌گرم، نياسين (ويتامين B3 ): 0.157 ميلي‌گرم

اسيد پانتوتنيک (ويتامين B5 ): 0.048 ميلي‌گرم ، ويتامين B6: 0.028 ميلي‌گرم ، ويتامين C: 4.2 ميلي‌گرم، کلسيم 9 ميلي‌گرم، آهن 0.17 ميلي‌گرم، منيزيم 7 ميلي‌گرم ، فسفر 11 ميلی‌گرم، پتاسيم 119 ميلي‌گرم ، روی 0.10 ميلی‌گرم

بیماری های گلابی

 درگیر بیماری های گیاهی چون : شانکر و کپک سیاه و زخم و کپک پودری است و مورد هجوم شپش و بید قرار گرفته و اين ميوه دارویی به خاطر داشتن مقادير زياد ويتامين C ، داري خواص آنتی اکسيدانی میباشد و از اکسيده شدن ترکيبات سلول‌های بدن توسط راديکال‌هاي آزاد پيشگيری نموده

خواص گلابی

گلابی به خاطر وجود فيبر در خود، از بروز يبوست پيشگيری نموده و نيز عملکرد روده را تنظيم کرده و فيبرها با سرطان سينه مبارزه کرده و با خوردن گلابی احتمال خطر ابتلا به سرطان سينه در خانم‌ها کاهش پیدا کرده

فشارخون را کاهش و از بروز سکته مغزی پيشگيری نموده که به خاطر وجود پکتين در خود، ‌سطح کلسترول را کاهش و کلسترول بالا در ميانسالی خطر آلزايمر را افزايش داده

برای سلامت روده بزرگ،‌ مفيد بوده آب ميوه گلابی به خاطر وجود قند فراوان در خود، انرژي از دست رفته را خيلی سريع به بدن، باز گردنده ونوشيدن يک ليوان آب گلابی، براي کاهش تب مفيد بوده.

اين ميوه به خاطر وجود خواص آنتي‌ اکسيدانی در خود، باعث تقويت سيستم ايمنی بدن داده و نوشيدن يک ليوان آب گلابی برای کاهش درد در بسياری از بيماری‌های التهابی مفيد میباشد و گفته شده که مصرف گلابي براي دارندگان هر چهار گروه خوني O, A, B, AB بلامانع بوده.

میوه این گیاه قابض ، تب بر و آرام بخش بوده ، چوب درخت گلابی محکم و با دوام میباشد و در صنعت چوب استفاده و از برگ درختان آن برای تهیه رنگ قهوه ای مایل به زرد استفاده شده

گلابی برای غدد داخلی بدن بسیار مفید  و تانن و پتاسیم آن، اسید اوریک را به هر اندازه که باشد حل می کند. به همین جهت افراد مبتلا به نقرس، آرتروز و رماتیسم می توانند از آن بهره زیادی برده و  گلابی برای معالجه امراض سینه یک میوه عالی بوده و این خاصیت مربوط به تانن آن میباشد و اگر گلابی کمی گس باشد برای سینه بهتر بوده.

میوه گلابی دارابودن ارسنیک رعشه را درمان و ماده مهم دیگری که در گلابی موجود بوده عنصر بور( BORON ) میباشد که با افزایش جذب کلسیم ، از بروز پوکی استخوان  به خصوص در زنان یائسه  جلوگیری کرده و موادی که برای استخوان ها مفید بوده، برای مغز نیز نافع میباشد و گلابی هم از این قاعده مستثنی نیست و از میوه هایی است که برای حافظه  و تمرکز حواس مفید بوده.

مواد موجود در گلابی برای تقویت بدن پس از بیماری هایی که نیرو و توان انسان را تحلیل ، بسیار مفید است. شاید به همین دلیل بوده  که برای بیماران کمپوت گلابی می بریم. در دوران نقاهت بیماری هایی چون سل، کم خونی و ضعف شدید خوردن مخلوط آب گلابی و به بسیار مفید میباشد.

گلابی یکی از میوه های ضدعفونی کننده یا ضد مسمومیت میباشد و این خاصیت به دلیل ادرارآور و ملین  است و موجب شادابی و طراوت بدن و پوست  بوده و در  طب سنتی گلابی سنگ مجاری ادرار را دفع کرده

گلابی برای بیماران دیابتی میوه بسیار مناسبی میباشد ، چون بخش اعظم قند آن سلولز، سوربیتول و لوولوز است . شاید به همین دلیل حکیم عالیقدر ایرانی ابوعلی سینا، گلابی یا کمپوت آن را برای اکثر بیماران مجاز دانسته و آن را" شاه میوه" نامیده اند

گلابی ترشح بزاق را افزایش داده و در نتیجه هضم غذا را آسان کرده و پس پوره آن برای سالمندان بسیار مفید بوده و فیبر موجود در گلابی لینین(LININ) میبشد که غیرقابل حل بوده و برای کاهش کلسترول خون  بسیار مؤثر بوده

جوشانده برگ گلابی برای کلیه بسیار مفید میباشد ، چون ادرارآور ، ضدعفونی کننده و میکروب کش مثانه میباشد که  از این رو مبتلایان به عفونت ادراری  حتماً باید آن را مصرف نموده و سنگ مجرای ادرار را دفع کرده ، برای این منظور100 گرم برگ جوان درخت گلابی را در یک لیتر آب به مدت بیست  دقیقه دم کنید و آن را در سه وعده به میزان 1 تا 2 استکان تناول کرده.

دم کرده برگ گلابی دارویی شفابخش برای بی خوابی  بوده، اعصاب را آرام کرده و سردردهای میگرنی  را درمان و انجوجک که تخم گلابی جنگلی بوده ، دفع کننده کرم و اعصاب متشنج را تسکین داده و اگر آن را کوبیده و شیره آن را بگیرند ، برای بندآمدن خونریزی زیاد در قاعدگی  مفید میباشد.

تخم گلابی ضد کرم معده و روده بوده و دم کرده برگ گلابی برای رفع اسهال مفید بوده که  این دانه ها از جنس سلولزاست و در دستگاه گوارش هضم نبوده که از این رو با عبور از دستگاه گوارش ، معده و روده را پاک می کند و کلیه مواد زائد باقیمانده در شکم را دفع کرده

بهترین روش مقابله با سرطان پیشگیری از این بیمار است و  اگر عادت کنید بعد از ظهرها یک عدد گلابی متوسط میل شود به راحتی ۸ درصد نیاز روزانه‌تان به ویتامین K را تامین نموده و محققان با بررسی‌های متعدد به این نتیجه رسیده‌اند افرادی که ویتامین K بیشتری دریافت کرده کمتر از بقیه به سرطان مربوط به سیستم ایمنی بدن مبتلا شده

نکات مصرف گلابی

هضم پوست گلابی کمی مشکل بوده، از این رو افرادی که معده ضعیفی دارند آن را با پوست مصرف کنید یا آن را بصورت کمپوت مصرف و بهتر است گلابی کاملاً رسیده را مصرف تا خواص آن بیشتر و هضم آن راحت تر باشد.بهتر است بعد  از خوردن گلابی آب سرد ننوشید ، زیرا در افراد حساس ایجاد نفخ کرده

اسراف در خوردن گلابی برای سرد مزاجان و اشخاصی که معده ضعیف داشته سبب نفخ معده شده و این گونه اشخاص باید آنرا با مربای زنجبیل  میل شود.

نگهداری گلابی

وقتی گلابی بریده می‌شود بلافاصله سیاه شده و برای جلوگیری از این پدیده‌ی طبیعی کافی است مقداری آب لیموترش به آن زده و معمولاً گلابی را می‌توان به مدت سه روز در هوای آزاد نگهداری نمود. توصیه شده یک ساعت قبل از مصرف گلابی آن‌را از یخچال خارج کرده و در این صورت می‌توانید هر چه بیشتر از عطر این میوه‌ی خوش طعم بهره‌مند شوید.

اضافه کردن نظر