کُنجِد یا کُنجید Sesame که سمسم و جلجلان هم نامیده شده، کنجد دارای مواد معدنی کلسیم ، فسفر ، آهن ، سدیم ، پتاسیم و ویتامین های A  ، تیامین ، ریبوفلاوین و نیاسین بوده . روغن کنجد برای طبخ مواد خوراکی مختلف در صنایع غذایی و همچنین در تهیه عطر ها و به عنوان حلال در داروسازی ، آرایشی و بهداشتی مصرف میگردد و  در ایران مصرف اصلی دانه کنجد برای تهیه حلوا شکری ، ارده و شیرینی پزی بوده .

متجاوز از 5 هزار سال بوده كه انسان به خواص معجزه آساي كنجد پي برده و پهلوانان قديم آنرا براي زياد كردن زور مي خوردند

گیاهشناسی

گیاهی دولپه‌ای‌های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره کنجدها میباشد که این گیاه یک ساله‌ است و ارتفاعش بالغ بر یک متر بوده. بخش فوقانی ساقه‌اش پوشیده از کرک اما بخش تحتانی آن عاری از کرک بوده و برگ‌هایش در قسمت قاعده به طور متناوب و در قسمت‌های انتهایی ساقه به طور متقابل قرار گرفته‌ و پهنک برگ‌ها بیضوی و دراز و نوک تیز بوده و در بخش قاعده ساقه پهن‌تر از قسمت انتهایی ان بوده و گل‌های آن که به طور منفرد و در کناره برگ‌های قسمت انتهایی ساقه قرار گرفته که شامل قطعات پنج تایی به هم پیوسته‌ اند و تعداد پرچم‌ها ۴ عدد بوده. میوه‌ کنجد کپسولی و محتوی دانه‌های کوچک مسطح و بیضوی است و دانه‌های ان به دلیل دارا بودن روغن قابل استخراج تنها قسمت مورد استفاده گیاه میباشد.

طول دوره رشد آن 4 تا 6 ماه بوده و ریشه کنجد مستقیم ، قوی و بسیار گسترده میباشد که به طور متوسط حدود یک متر در خاک فرو برده و ساقه کنجد راست و ارتفاع آن بین 50 تا 200 سانتیمتر واکثراً 70 سانتیمتر میباشد و رنگ جام گل معمولاً سفید یا صورتی بسیار کمرنگ بوده که  گاهی ممکن است تیره تر و یا ارغوانی نیز باشد و ممکن است سطح داخلی آن خالهای قرمز ، سیاه یا زرد داشته باشد .

این گیاه گرمسیری بیشتر  در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر جهان دیده که برای تولید بذر باید بین واریته ها 20 تا 50 متر فاصله در نظر گرفته و گیاهی روز کوتاه که به هوای گرم و نور زیاد احتیاج داشته است و گیاه حساس به شوری است که در اراضی باتلاقی و شور کشت آن نتیجه بخش نبوده است

ترکیبات موجود در کنجد

کنجد دارای پروتئین، ویتامینهای F1، E، D، B و لسیتین (LECITHIN) میباشد. مقدار روغن آن در حدود 50 درصد بوده روغن کنجد مرکب از حدود ۷۰ درصد اسیدهای چرب اشباع نشده مثل لینولئیک اسید، اولئیک اسید و مقداری اسیدهای چرب اشباع شده مانند اسید پالمتیک و آراشیدیک اسید میباشد.

خواص کنجد

روغن کنجد به‌صورت سنتی برای درمان اختلالات التهابی کاربرد زیادی داشته و نقش ضدالتهابی روغن کنجد به دلیل وجود مقادیر بالای اسید اولیک در آن بوده که از طرفی سزامین موجود در این روغن سبب تنظیم ایمنی بدن میگردد

نیرو دهنده روده و سبب زیاد شدن اسپرم می شود و برای چاق شدن و تقویت نیروی جنسی موثر و خاصیت ملین دارد .

آب برگ کنجد برای تقویت مو و بلند شدن آن تاثیر نیکوی داشته و برای این کار بایستی آب آن را با کوبیدن یا فشار گرفت و به سر بمالند.

ازنظر طب قدیم ایران کنجد گرم است. کنجد بسیار مغذی است و در اکثر کشورهای فقیر به عنوان جانشین گوشت بکار می رود. خواص مفید کنجد به شرح زیر است:

برای رفع قولنج کنجد را آسیاب کنید و با سرکه مخلوط و به مقدار نصف وزن کنجد، مغز بادام  پوست کنده را به آن اضافه و سپس آنها را پودر کرده و هر روز به مقدار یک قاشق سوپ خوری از آن میل شود.

کنجد گرفتگی صدا را از بین برده ونرم کننده معده و روده است و کره کنجد که در کانادا بنام تاهیتی معروف و شبیه ارده است، غذای خوبی برای رشد بچه ها و کودکان محسوب شده.

پ برگ کنجد را اگر به سر بمالید، باعث رشد و سیاهی موی سر می شود و کنجد فشارخون بالا را کاهش و ضد رماتیسم است.

برای رفع ناراحتی کیسه صفرا مفید  و دم کرده برگ کنجد، اسهال خونی را برطرف مینماید و برای رفع تنگی نفس، سرفه خشک  و زخم ریه مفید است. روغن کنجد سوزش ادرار را رفع کرده

میتوانید از روغن ان جای روغن زیتون در سالاد استفاده کنید.

توجه داشته باشید که کنجد با تمام فوایدی که دارد برای معده ضعیف مناسب نیست، زیرا هضم آن سنگین  و این گونه اشخاص باید آن را با عسل و سرکه مصرف کنند.

خوردن يك قاشق غذاخوري كنجد موجب تامين 14 درصد از نياز كلسيم خانم‌ها شده و اگر آنها عادت به بلند كردن ناخن‌هايشان داشته باشند که با مصرف كنجد ناخن‌هايشان محكم‌تر شده و ترک و شكنندگی ناخن دیگر وجود ندارد

به علاوه مصرف در حدود 2 قاشق غذاخوری آن رساندن 5 ميلی‌گرم روی را به بدن مخصوصا پوست و مو و ناخن‌ها آسان کرده و كمبود روي چه اثراتي بر زيبايي دارد آكنه را كمتر و از نازك شدن موها جلوگيري و مانع ريزش موها خصوصا در خانم‌ها شده و در ضمن به دليل توام شدن اين ماده مغذي با ويتامين E اين اثرات صد چندان شده و از خواص ضدچروك و سفيدكنندگي (ضدلك) اين ويتامين استفاده نمود

کاهش کلسترول خون در انسان و حفاظت سلول های کبدی در مقابل آسیب های اکسیداتیو محافظت میکند

در درمان بی خوابی موثر است، خاصیت ضد ورم مفاصل و رماتیسم و همجنین خاصیت ضدسرطان داشته زیرا منبع غنی اسید آمینه كنجد رشد تومورها را متوقف کرده

برای افرادی که نمی خواهند گوشت بخورند خوردن آن تقریبا واجب بوده و می توان آن را گوشت گیاهی نامید. لسیتین این گیاه حتی از باقلای هندی بیشتر میباشد.

 تهیه ماسک با کنجد

روغن كنجد2 قاشق غذاخوری ، زرده تخم‌مرغ1 عدد ،شير2 قاشق مربا خوري وآرد جوانه گندم2 قاشق غذا خوري

ابتدا مواد را كاملا مخلوط کنید و پس از شستشوي موها در حمام اين ماسك را بر تمام مو خصوصا پوست سر قرار بدهید  و كاملا با دو دست ماساژ که هر قدر ماساژ بيشتر باشد مواد آسان‌تر نفوذ کرده.

 سپس با گذشت 10 دقيقه آنها را با آب ولرم آبكشي کرده و در ضمن اگر مي‌خواهيد مقدار زيادي از كنجد خام را به مدتي بيش از يك سال نگهداري کرده بايد آن‌را در داخل ظرف شيشه‌اي خشك و درب‌دار و دور از هر گونه رطوبت و قرار گرفتن در معرض نور خورشيد ذخيره کنید. هميشه به خاطر داشته باشيد كه در تكرار هر توصيه و عادتي زياده‌روي ننمایید و هفته یک الی دوبارکافی بوده.

ماسكی كه با روغن كنجد تهيه میگردد و برای تقويت موهای خشک و آسيب‌پذير توصيه شده

طرز تهیه روغن کنجد

برای تهیه روغن کنجد معمولا دانه‌ها را شسته تا رنگ روی آن از بین رود سپس دانه‌ها را آسیاب کرده و در آب ریخته تا پوست آن که سبک شود و روی آب بیاید که آنرا می‌گیرند. سپس دانه‌ها را خشک و در آب جوش ریخته و خمیر می‌کنند. این خمیر را تحت فشار قرار تا روغن آن جدا گردد و این روغن را روغن سرد فشار اول ‌نامیده و از تفاله باقیمانده تحت اثر فشار و گرما روغنی بدست امده که به نام روغن گرم یا فشار دوم معروف است که البته ارزش غذایی روغن سرد را ندارد.

حتی تفاله باقیمانده از این مرحله را معمولا برای علوفه دامها بکار برده و مخصوصا این تفاله از نظر داشتن مواد پروتئینی غذای خوبی برای گاوهای شیرده بوده و اگر می‌خواهید از روغن کنجد استفاده کنید دقت کنید که روغن سرد فشار اول باشد که به نام First cold pressed معروف بوده زیرا در اثر حرارت دادن روغن کنجد خواص خود را از دست داده

اضافه کردن نظر