سرطان پوست Skin cancer سرطانی میباشد که از پوست ناشی میشود و این دسته سرطانها به دلیل رشد غیرعادی سلولها که توانایی حمله یا انتشار به دیگر بخش های بدن را دارند.
سرطان پوست چیست :یکی از شایع ترین سرطان بدخیم بدن به شمار رفته که با توجه به نوع سلول پوستی رخ خواهد داد و یکی از مهم ترین دلایلی که افراد به سرطان پوست مبتلا می شوند، قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش خورشید میباشد که با از بین رفتن تدریجی لایه ازن این مشکل بیشتر میشود. در کشورما نیز این سرطان یکی از سه سرطان شایع کشور بشمار رفته و شیوع سرطان پوست در خانم ها و آقایان یکسان است و در سنین ابتلا بین 30 تا 70 سال بیشتر اتفاق می افتد میزان 75 درصد کل سرطان در جهان را تشکیل داده است
سرطان پوست معمولا در لایه بیرونی پوست بوجود می آید و این سرطان ممکن است که در ابتدا به صورت یک تورم، برآمدگی و یا بخشی متفاوت با سایر بخش های پوست ظاهر گردد ، همان گونه که سرطان رشد می نماید ممکن بوده که سایز و یا شکل توده پوستی پدیدارشده نیز تغییر کند. همان گونه که تغییرات قابل مشاهده در حال رخ دادن میباشد در زیر سطح پوست، سرطان گسترش پیدا کرده و به سمت لایه های پایینی پوست پیش در حال پیشرفت است و سرطان به رشد خود ادامه پیدا و به طرف غشاء میانی پوست و بافت های زیرجلدی پیش میرود و در بیشتر مراحل پیشرفته سرطان، ممکنست سرطان، بافت های ماهیچه ای مجاور، غضروف و یا استخوان را نیز مبتلاء کند و هنگامی که سرطان به خون یا جریان لنف سرایت نماید، به سایر بخش های بدن از قبیل کبد و یا ریه ها هم احتمال زیاد دارد که برسد و آسیب رساند.
همیشه سعی شود که هر دو تا سه ماه یکبار برای معاینه به پزشک مراجعه و از آنجا که پیشگیری بهتر از درمان میباشد توصیه می کنیم که همیشه از ضد آفتاب و عینک دودی یا کلاه آفتابی استفاده کنید. همچنین استفاده از سولاریوم برای برنزه کردن کار اشتباهی بوده و صدمات جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.
انواع سرطان پوست
سرطان پوست میتواند در همه نقاط بدن بوجود بیاید، اما معمولا در نقاطی این سرطان رخ میدهد که بیشتر از همه در معرض آفتاب قرار گرفته باشند و سرطان پوست در همه افراد با هررنگ پوستی را مبتلا میکند.
کارسینوم سلول بازال (Basal cell carcinoma)
کارسینوم سلول بازال معمولا در نواحی در معرض آفتاب از جمله گردن یا صورت رخ داده و این نوع سرطان پوست ممکن بوده که به شکل: یک برآمدگی چرکی یا سفید در صورت و یا یک زخم صاف، که رنگ پوست و یا قهوهای رخ بدهد.
کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous cell carcinoma)
این نوع از سرطان بیشتر اوقات، کارسینوم سلول سنگفرشی در نواحی در معرض آفتاب مثل صورت، گوشها و دستهای فرد رخ میدهد و کسانی که پوستشان تیره است، بیشتر در معرض ابتلا به این نوع سرطان در نواحیای که درمعرض آفتاب نیستند، از جمله پاهایشان بوده و این نوع سرطان پوست ممکن است به شکل:یک برآمدگی قرمز و سفت و یا شکل یک ضایعه مسطح، پوسته پوسته و دلمه بسته دیده شود این نوع سرطان به کلی قابل درمان است
ملانوم (Melanoma)
ملانوم نوعی سرطان است که میتواند در هر نقطه بدن از پوست عادی گرفته تا یک خال سرطانی بوجود بیاید و ملانوم معمولا در تنه، سر و یا گردن مردان ظاهر میگردد و در زنان این نوع سرطان معمولا برروی پاها ظاهر میشود و در ملانوم، بیماری میتواند در نقاطی که در معرض آفتاب نیست، هم رخ بدهد. در افرادی که رنگ پوست آنها تیره بوده ملانوم معمولا در کف پا، کف دست و یا زیر ناخن دست یا پا ظاهر خواهد شد و ملانوم در مقايسه با سرطان هاي معمولي پوست، نوع بدتر و وخيمتري از سرطان پوست بشمار امده و در صورتي که در آغاز تشخيص داده بهتر قابل درمان میباشد و این نوع از سرطان ميتواند به سرعت از طريق دستگاه لنفاوي يا خون به تمامي نقاط بدن گسترش و در صورتي كه درمان نشود و پيشرفت كند، ميتواند حتي كشنده و مرگ اور باشد.
فقط در حدود 5 درصد از سرطان های پوست از نوع melanoma بوده و اگرچه این نوع سرطان، کم تر از سرطان keratinocyte متداول میباشد اما اگر به مراحل پیشرفته برسد بطوری که قابل مقایسه با یاخته های پایه پوست و یا سرطانی باشد، درمان آن مشکل تر میشود .
نور خورشید و خال های تیره رنگ غیر طبیعی، بیشترین تاثیر را در پدید آمدن melanoma داشته و پرتو فرا بنفش چه از نور خورشید و چه از منابع مصنوعی، melanocyte را شبیه سازی کرده و رنگ خال ها در اثر ملانین تولید شده توسط melanocyte می باشد. بیشتر خال های تیره رنگ سرطانی نمی شوند، بعضی از افراد در حدود 50 خال یا حتی بیشتر در بدن خود دارند ،البته داشتن خال های خیلی زیاد، احتمال ابتلاء به سرطان پوست را افزایش خواهد داد که اساسا خال سیاه، توموری خوش خیم بشمار امده. به همین علت حتما باید درمان آن به موقع شروع ، دارای نشانههایی همچون:
لکههای قهوهای بزرگ برروی پوست با خالهای تیره تر در داخل ، خالی که در اندازه، رنگ، حساسیت آن تغییر ایجاد شود و یا خونریزی میکند ، زخم یا ضایعهای که سرخ، سفید، آبی و یا مشکی آبی باشزخم های تیره برروی کف دست، کف پا، ناخن های دست و پا و یا نقاط پوشیده در مخاط همچون بینی، دهان، مقعد و یا واژن ظاهر شود
عوامل اصلی که بر پیدایش melanoma تاثیرگذار میباشد:قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرا بنفش، داشتن پوست خیلی روشن ، خال های تیره رنگی که تغییر می کنند و یا گسترش پیدا کرده ،داشتن سابقه خانوادگی در زمینه melanoma ، شرایط ارثی و ژنتیکی، داشتن سیستم دفاعی ضعیف بدن مثلا بیماران ام اس،ایدز و...
سرطان سلول پایه ای
در این بیماری سلولهای پایه ای پوست بدخیم شده و این نوع بدخیمیپوست، شایعترین و قابل درمان ترین نوع سرطان پوست بحساب امده زیرا این بیماری به کندی پیشرفت میکند ، ضایعات سرطانی این نوع ممکن است به شکل های مختلفی دیده مثلا به شکل یک ضایعه گرد، سفید رنگ و مروارید شکل و یا به صورت برامدگی پر از چربی باشد که اغلب عروق کوچکی هم در آن دیده و ضایعه میتواند در گوش ها، گردن یا صورت ایجاد وهمچنین ممکن است ضایعات پوستی به صورت صاف، پوسته دار، صورتی یا قهوه ای باشند که در پشت تنه یا بر روی سینه ایجاد گردد
سرطان یاخته های پایه پوست
سرطان یاخته های پایه پوست بر روی سر یا گردن ایجاد ، ممکنست درابتدا به شکل لکه کم رنگی بر روی پوست و یا آماسی نیمه شفاف پدیدار گردد که شاید در مرکز آن، فرو رفتگی باشد. اگر سرطان در سینه بوجود بیاید، ممکنست شبیه به یک زخم قهوه ای رنگ و یا جراحتی در گوشت بدن پدید آید و همان گونه که سرطان گسترش پیدا کرده، ممکن است که خونریزی یا ترشح کند و یا سفت و سخت هم شود
سرطان یاخته های فلسی
سرطان یاخته های فلسی ممکنست به شکل یک برآمدگی بر روی پوست فرد پدیدار و این برآمدگی های سفت ممکنست برخلاف ظاهر نرم آن، خشن هم باشند. اگر برآمدگی بوجود نیاید، سرطان احتمال داشته که شبیه به یک لکه فلس مانند ظاهر و یا ممکن است جوش بوجود بیاید و با گذشت زمان برطرف شود ولی این لکه های زخم مثل خشن باقی بمانند و رشد خود را به آهستگی ادامه بدهند. این نوع سرطان معمولا در سر، گردن، دست ها و بازوها دیده می شود.
سرطان های نادر non-melanoma
این نوع فقط حدود یک درصد از تشخیص سرطان پوست در آمریکا را شامل می شود و دارای عواملی چون
بی رنگ شدن سرطان Kaposi که دامنگیر افرادی بوده که سیستم دفاعی بدن آنها ضعیف شده و به شکل منطقه بی رنگی در پوست بدن ظاهر می شود که احتمال داشته که شباهت به کبودی پیدا کند
زخم و جوش Mycosis fungoides یک نوع غده بافت لنفاوی بوده که در پوست شروع بکار می کند. این نوع سرطان معمولا شباهت به حساسیت پوستی و یا جوش های خوش خیم داشته و دارای نشانه های جوش مانند معمولا بر روی باسن و یا بخش های پایینی شکم دیده و دارای برآمدگی های صورتی رنگ و یا ارغوانی و یا زخم های اطراف صورت، ویا به شکل تومورهای "مرکل" دیده.
ورم ورم های کوچک بر روی پوست ممکن بوده که دارای علامت تومورهای adnexal باشد. توده های بزرگ تر واقع در زیر سطح پوست، ممکنست نشانه ای از سرطان پوست هستند.
لازم به ذکر است که همه این تغییرات نشانه سرطان تبوده و پزشک سرطانی بودن و یا نبودن آنها را مشخص خواهد کرد
چه کسانی دچار سرطان پوست میشوند
علایم مشکوکی که باید به پزشک مراجعه
منبع ملی کالا