اَبیانه روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان نطنز در استان اصفهان در دهستان برزرود قرار گرفته و  این روستا در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز، در دامنهٔ کوه کرکس واقع شده. این روستای تاریخی یکی از بلندترین نقاط مسکونی در ایران میباشد که  ارتفاع از سطح دریا در این روستا ۲۲۲۲ متر بوده که به اعتبار معماری بومی و بناهای تاریخی پُرتنوع آن، از روستاهای مشهور ایران میباشد و ابیانه با آب و هوای معتدل، دارای موقعیت طبیعی مساعدی بوده که در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌

خانه‏ ها در ابیانه تماما بر روی دامنه ای در شمال رودخانه برزرود بنا گردیده  به صورتی که پشت بام مسطح خانه‏ های پایین دست، حیاط خانه‏ های بالادست را به وجود آورده و هیچ دیواری هم آنها را محصور نکرده و  در نتیجه، روستای ابیانه در وهله اول روستایی چند طبقه به نظر امده که در برخی موارد تا 4 طبقه آن را می‏ توان مشاهده نموده و اتاق های ابیانه به پنجره ‏های چوبی ارسی مثل مجهزند و اغلب دارای ایوان ها و طارمی های چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه ‏های تنگ و تاریک‏ اند که خود به صورت مناظر دیدنی و جالبی درآمده‏ شده که  نمای خارجی دیوارهای خانه‏ های ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده است و جلوه زیبایی را به این منطقه میدهد

بافت ساختاری خانه های روستا حلزونی شکل  مربوط است به سه دوره سلجوقیه، صفویه و قاجاریه و کوچه بن بست در آنجا وجود ندارد. حرکت تند و شیب دار کوه، خانه و باغ را از شمال به جنوب و بالعکس مرتبط کرده و در کوچه های باریک و کج و معوج که برای شکستن باد بوده، بوی خاک رخوتی در ما ایجاد خواهد کرد که ساعت ها در فکر فرو رفته

ابیانه دارای 3محله پل (به معنای بالا)، یسمون، هرده (پایین ده) بوده . ساختمان های کهن روستا با پوششی از “خاک سرخ رنگ” در شیب یکنواخت دامنه خاکستری کوه، چون شعله های رقصنده آتش بر دل خاکستر دیده شده که  این خاک سرخ خاصیتی در بر داشته که هر چه باران بخورد محکم تر میگردد و درست مثل مردم ابیانه که در مقابل هجوم حوادث و مصیبت های طبیعی مثل زلزله و سیل به صبوری یک کوه و سر سختی یک صخره به مقاومت ایستاده و با عشقی که به سنت و معماری سرزمین اجدادی خود و به همه یادگاری های نیاکانشان داشته ، در هر تعمیر سبک بناهای آن را  حفظ نموده شده

روستای ابیانه دارای یازده مسجد بوده و مسجد جامع روستای ابیانه مسجدی بسیار قدیمی بوده و قدیم ترین اثر تاریخی این مسجد، منبر چوبی منبت کاری آن بوده که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده

زبان مردم ابیانه  فارسی با لهجه خاص ابیانه ‏ای بوده كه با لهجه‏ های متداول در مناطق دیگر تفاوت اساسی داشته و لباس سنتی آنها، هنوز هم میان آنها رواج داشته و در حفظ آن تاكید و تعصب از خود نشان داده اند. مردان شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه و زنها از پیراهن بلندی از پارچه‏ های گلدار و رنگارنگ استفاده کرده و علاوه بر این، زن های ابیانه معمولا چارقدهای سفیدرنگی بر سر داشته اند.

مردم این منطقه به كشاورزی و باغداری و دامداری مشغول میباشند كه با روشهای سنتی اداره می‏شود که بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همكاری داشته و ابیانه دارای 7 رشته قنات بوده كه برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار گرفته و گندم، جو، سیب‏ زمینی و انواع میوه به خصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو در ابیانه به دست امده

تاریخچه ابیانه

در زبان محلی به ابیانه ویونا (Viuna) گفته شده که  وی(Vi) به معنای بید و ویانه(Viyane) به‌معنای بیدستان بوده در واقع ابیانه در گذشته بیدستان بوده که در طول زمان ویونا به ابیانه دگرگون شده سندی که دقیقاً قدمت زمانی ابیانه را معلوم کرده  در دست نبوده  اما پیشینهٔ 1500 ساله را برای آن تخمین زده و آن را از کهن‌ترین زیست‌گاه‌های انسانی در حاشیه دشت کویر ایران دانسته. آثار و بناهای تاریخی که در ابیانه وجود داشته مربوط به دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار بوده که این آثار نشان‌دهندهٔ قدمت تاریخی این زیست‌گاه انسانی بوده

قدیمی ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده‌ای بوده که مثل  دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته  و آتشکده ابیانه را نمونه‌ای از معابد زردشتی دانسته‌ که در جوامع کوهستانی ساخته شده که اثر تاریخی دیگر این روستا مسجد جامع آن و قدیمی ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت‌کاری آن بوده که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده‌ و  مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله بوده که دارای فضای دلبازی بوده که بر روی لنگه در شرقی آن سال ۷۰۱ هـ. ق. نوشته شده که مربوط به دوره ایلخانان بوده.

مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه یباشد که در کنار صخره‌ای در کوهستان بنا گردیده و بر در ورودی شبستان آن تاریخ ۹۵۲هـ. ق. مشاهده شده و روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه میباشد: یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم بوده‌اند و زیارتگاه دیگر ابیانه هینزا نامیده شده

قلعه های موجود در ابیانه

پال همونه یا تخت‌هامان که در جنوب غربی ابیانه قرار گرفته و متعلق به محله بالا و یوسمون بوده که این قلعه در حدود ۲۰۰ سال پیش ساخته و سند ساخت آن نیز موجود بوده که  در این سند سهم افراد در ساخت قلعه مشخص بوده

قلعه هرده که در شمال شرقی روستا قرار و به محله هرده تعلق داشته.

قلعه پاله که در شمال غربی روستا قرار و به محله پل تعلق داشته است. این قلعه‌ها مربوط به دوره‌های یاغیگری بوده که مردم برای حفظ  امنیت خود در مقابل یاغی‌های محلی ساخته‌ بوده  و در آن به نوبت کشیک داده

ابیانه دارای یک هتل به نام هتل ابیانه داشته که بهترین فصل برای مسافرت به ابیانه، بهار و تابستان بوده که  پاییز و زمستان نیز زیبایی و مخاطبان خاص خود را داشته  و می‌توان در این ایام از تورهای فصلی هتل ابیانه استفاده کرد و ایام نوروز، تاسوعا و عاشورا بازدیدکنندگان زیادی برای دیدن این روستای تاریخی به ابیانه گرد هم می ایند و از این مکان گردشگری استفاده میکنند

البته در بخش پایین‌ده روستای ابیانه، یک اقامت‌گاه به نام ویونا نیز وجود داشته و همچنین در بخش میانی نزدیک آتشکده یک اقامتگاه سنتی به نام هارپاک وجود دارد

در ایام گلاب گیری که معمولا اواخر اردیبهشت رخ می دهد افراد زیادی  از مسافران و گردشگران به سمت این روستا روانه می شوند. ابیانه مسیری نسبتا طولانی را به همراه داشته. علاوه بر این به دلیل قرار نداشتن بر روی هیچ کدام از راه های اصلی، ماشین خطی یا مینی بوسی در آن مسیر کار نمی کند. ابیانه در جنوب کاشان و در فاصله حدود 80 کیلومتری آن قرار گرفته است.

این روستا هم از طریق جاده کاشان-نطنز و هم از اتوبان کاشان-اصفهان قابل دسترسی است. از دو راهی مسر کاشان به نطنز تا ابیانه حدود 22 کیلومتر فاصله است که مسیری زیبا و سر سبز می باشد. مسیر کاملا کوهستانی و دره مانند است که جای جای آن را باغ های پر درخت پوشانده است.

اضافه کردن نظر