گیاه شاهدانه  نام علمی : Cannabis sativa  نام انگلیسی : Marijuana , Indian hemp  خانواده :Cannabaceae   گیاه شناسی   شاهدانه گیاهی 2 پایه ، علفی ، یکساله و به ارتفاع 1 تا 4 متر و دارای واریته ها و فرم های مختلف است شاهدانه برگهائی متقابل در طول ساقه دارد ولی هر چه به انتهای ساقه نزدیک می شویم برگهای آن وضع منفرد پیدا می کنند. پهنک برگهای شاهدانه منقسم به 5 تا 7 لوب عمیق دندانه دار و منتهی به دمبرگ دراز است.

گلهای آن در حالت طبیعی بر دو نوع نر و ماده ، واقع بر روی دو پایه جدا گانه اند. از مشخصات گلهای نر شاهدانه آن است که به صورت مجتمع و به وضع آویخته بر روی پایه ای که از کنگره برگها خارج می شود و همچنین در قسمت انتهایی ساقه ظاهر می گردند هر یک از این گلها نیز دارای 5 پرچم در درون پوشش گل اند. گلهای ماده عموماً همان وضع گلهای نر را دارند با این تفاوت که بدون دارا بودن دمگل مشخص ، در بغل براکته هایی شبیه به برگ جای می گیرند. میوه این گیاه به صورت فندقه و به رنگ قهوه ای یا تیره و دارای یک دانه بدون آلبومن است شاه دانه، گیاهی است یک ساله و لیفی از راسته گل سرخ سانان که شبیه گزنه می باشد. همچنین دانه هایی دارد که جهت تهیه روغن و تولید صابود استفاده می شود.شاهدانه در مناطق شمالی ایران، همچنین در استان های فارس، اصفهان، تهران کشت می شود. این گیاه در ایران به نام وید هم شناخته می شود.براساس نوشته مورخین، شاه دانه جزو اولین گیاهانی بود که توسط بشر کشت می شده و به عنوان محرک مورد استفاده قرار می گرفته است. از بخش های مختلف آن برای تهیه ماری جوانا و حشیش بهره می گیرند. تاریخچه و کاربرد شاهدانه ،از گیاهان زراعی قدیمی است که احتمالاً موطن اصلی آن آسیای مرکزی می باشد که از آنجا به چین رفته و در این کشور بیش از 4500 سال سابقه کشت دارد. تولید شاهدانه در درجه اول برای استفاده الیاف آن است که برای تهیه طناب، گونی، نخ قند، بادبان کشتی ، پارچه های مخصوص تور ماهیگیری کمر بند نجات، برزنت بکار می رود. همچنین در صنعت کاغذ سازی کاربرد دارد. دانه آن به مقدار زیاد در صنعت روغن کشی و دارو سازی کاربرد دارد. اندام مورد استفاده: گلهای ماده و برگ های اطراف گل، رزینپایه ماده و دانه ها ترکیبات شیمیایی :  کولین ، ترگونلین ، اسیدها همچنین شاهدانه حاوی ترپنوئیدهای فنولیک مختلف (کانابینوئیدها) نظیر : کانابینول و کانابیدیول و... می باشد اما اثر توهم زایی موجود در این گیاه فقط به ماده تترا هیدروکانابینول (THC) نسبت داده شده است .ماری جوانا حاوی حدود 1% و حشیش حاوی 5% از ماده اخیر می باشد. علاوه براین مواد فلاونوئیدها ، آلکالوئیدها ، روغن های فرار ، مونوترژن ها و سسکوئی ترپن ها نیز در این گیاه وجود دارد. خواص دارویی: این گیاه دارای خواص آرامبخش ، مسکن ، خواب آور ، مدر می باشد همچنین از شاهدانه بصورت سنتی در درمان رماتیسم و آسم مورد استفاده قرار می گیرد . شاهدانه طبق نظر حكمای طب سنتی از نظر طبیعت قسمتهای مختلف آن متفاوت است. برگ ان از نظر طبیعت مركب القوی است ، یعنی درعین حال كه خیلی سرد و خشك است ضمنا با حرارت لطیف و برودت كثیف می باشد. تخم آن خیلی گرم و خشك است. پوست آن سرد و خشك است و از نظر خواص معتقدند كه به علت مركب القوی بودن برگ آن در عین حال كه فرح ، سرور ، نشاط ، نیكویی رنگ رخسار می اورد ، مخدر نیز هست. و پس از آن سستی می آورد ، بعد از اینكه آثار قسمت گرم آن كه نشاط است زایل شد آثار قسمت سرد آن كه تخدیر و سستی است ظاهر می شود و اشتهای غذا را از بین می برد و نهایتاً موجب غم ، تكدر ، تاریكی دید چششم ، جنون ، مالیخولیا ، ترس بسیار و استسقا می گردد .عصاره برگ آن برای از بین بردن شپش سر و ریختن چند قطره از عصاره برگ و روغن آن در گوش برای تسكین درد گوش نافع است. خوردن برگ آن رطوبتهای معده را خشك می كند و شكم ر ا میبندد و قبض می كند و ترشح ادرار را زیاد می كند.ضماد و برگ شاهدانه برای تحلیل ورمهای گرم و تسكین درد های عصبی مفید است . تخم آن آشفتگی حال و به هم خوردگی دل را تسكین می دهد و بادها را پراكنده می نماید و قابض است .روغن شاهدانه گرم و خشك است وبرای درد گوش ، اعصاب ، تحلیل ورمهای سفت نافع است. چند قطره درگوش ریخته می شود و یا روی اعضا و ورم مالیده می شود. مضرات : سر درد می آورد ، دید چشم را كم می كند و مضر معده است . برای احتراز از این عوارض باید سرخ كرده آن را خورد .  شکل و مقدار مصرف : عصاره ها و تنتور این گیاه مورد استفاده طبی دارد و میزان مجاز مصرف روزانه 1% گرم از این گیاه است. دیگر خواص شاهدانه  ضد اسپاسم و انقباضات عضلانی است . مسهل است و در درمان یبوست کاربرد دارد .برای افرادی که دچار احتباس ادرار شده‌اند، کارساز است.  ضد انگل معده است.  در استعمال خارجی به خصوص روی تاول‌ها کاربرد دارد. گیاه شاهدانه ارزش زیادی برای معالجه کزاز دارد . گیاه شاهدانه مسکن واقعی و موثری برای درد شکم و معالجه میگرن و درد اعصاب و روماتیسم است. دانه شاهدانه، یکی از مغذی‌ترین و قابل هضم‌ترین مواد غذایی روی زمین است. دانه شاهدانه سرشار از پروتئین،‌ اسیدهای آمینه ضروری و اسیدهای چرب ضروری است. دانه‌های شاهدانه دارای خواص تغذیه‌ای فراوانی هستند و منبع خوبی از اسیدهای چرب ضروری و اسیدهای آمینه ضروری و نیز مواد معدنی هستند.طبق نتایج تحقیقات، افرادی که به طور منظم دانه‌های شاهدانه را مصرف می‌کنند فشار خون و همچنین میزان کلسترول بد در خون آن‌ها با کاهش روبرو خواهد شد.پروتئین و آنزیم‌های موجود در دانه‌های بدون پوست شاهدانه، از آن جا که موجب کاهش ورم و التهاب می‌شود کمک خوبی برای مبتلایان به آرتروز و همچنین درد مفاصل محسوب می‌شود.اگر به دنبال راهی برای کاهش وزن خود هستید، شاهدانه را همراه با صبحانه میل کنید. مصرف شاهدانه هنگام صبح و در وعده صبحانه، باعث احساس سیری طولانی طی روز در شما خواهد شد و به این ترتیب دیگر نسبت به خوردن غذاهای شور و شیرین اشتهای کاذب نخواهید داشت.مصرف این ماده غذایی همچنین موجب تقویت سیستم ایمنی بدن و نیز تنظیم هورمون‌ها خواهد شد.برخی از مبتلایان به بیماری «ام اس» برای برطرف کردن علائم مشکل خود، به طور قانونی از این دارو استفاده می‌کنند.تحقیقات روی این گیاه برای تولید دارویی به عنوان درمان بیماری‌های ناتوان کننده سیستم عصبی بدن ادامه دارد.دانشمندان آمریکایی اعلام کرده‌اند ترکیب شیمیایی گیاه شاهدانه می‌تواند مانع گسترش سلول‌های سرطان سینه در بدن شود.محققان موفق به کشف یک ماده شیمیایی در گیاه شاهدانه شده‌اند که تاثیر ضدافسردگی دارد. آنان دریافته‌اند که این ترکیب شیمیایی می‌تواند به تولید دوباره سلول‌های عصبی کمک کند.در طب سنتی چین از تمام قسمت‌های مختلف گیاه به عنوان دارو استفاده می‌شود.

اضافه کردن نظر