مهرگیاه یا مردم‌گیاه یا سگ‌شکن  Atropa belladonna : Belladonna نام یک گیاه دارویی ‌است از راسته تاج‌ریزی‌ها (Solanales)، تیره سیب‌زمینیان (بادنجانیان Solanaceae) از سرده مردم‌گیاهان (Mandragora).

واژه مهر گیاه با مهری و مهریانه (مشی و مشیانه) نخستین نر و ماده در اسطوره ی ایرانی آفرینش میباشد و به احتمال زیاد از نظر لغوی با مشی و مشیانه-که در اساطیر ایرانی حکم نخستین زوج انسانی را داشته است و  اين گياه در ايران نمی رويد .

 در مورد مهر گیاه در در لغت نامه ذیل یبروح الصنم چنین امده: به معنی مردم گیاه و آن بیخ گیاهی بوده شبیه به مرد و زن به هم پیوسته دستها بر همدیگر حمایل نموده و پاها در هم محکم ساخته اند

صادق هدایت در نیرنگستان به نقل از برهان قاطع مهرگیاه را این چنین توصیف کرده : "گیاهی باشد شبیه آدمی و در زمین چین قابل رویش است و آن سرازیر و نگونسار بوده و ریشه‌های آن به منزلهٔ موی سر میباشد. نر و ماده در گردن هم کرده و پایها در یک دیگر محکم ساخته، میگویند هر آنکه آن را بکند در اندک روزی بمیرد و طریق کندن آن چنا بوده که اطراف آن را خالی میکنند و  چنانکه به اندک زوری کنده شود و ریسمانی بر آن بندند و سر ریسمان را بر کمر سگ تازی محکم کنند و شکاری در پیش آن سگ رها نموده و چون سگ از عقب شکار بدود آن گیاه از بیخ و ریشه کنده گردد و سگ کَن به این اعتبارش میگویند و سگ پس از چند روز بمیرد و آن را مردم گیاه یا مردم گیه نیز میخواندند و نر و ماده آن را از هم نمیتوان تفرقه کرد و اگر قدری از آن را با شیر گاو بخورد زنی بدهند که عقیم باشد البته فرزندش به هم رسد که  اگر نر بخورد فرزندش نر و اگر ماده بخورد فرزندش ماده شود ."

گیاهشناسی

این گیاه دارای ریشهٔ ضخیم و گوشتی غالباً دو شاخه بوده و شکل ظاهری ریشه شباهت به انسان خواهد داشت و به همین خاطر افسانه‌های زیادی دربارهٔ آن ساخته شده و این گیاه در مناطق مدیترانه‌ای به خصوص در جزیره سیسیل و کالابر به فراوانی می‌روید.

این گياه از تيره بادنجانيان كه علفی است و غالبا آن را يكي از گونه هاي بلادون محسوب داشته و اين گياه داراي ريشه ضخيم و گوشت داری  داشته و غالبا دارای دو شاخه است و شكل ظاهري ريشه شباهت به هيكل آدمی را داراست  و به همين دلیل افسانه هاي مختلف در بين ملل در مورد اين گياه از قديم رواج پیدا کرده.

 برگ های ان نسبتا بزرگ و مستقيما از ريشه جدا شده و گل هاي بزرگش به رنگ های سفيد و قرمز و بنفش ديده و گونه هاي مختلف اين گياه در سواحل رودخانه هاي مناطق بحر الرومي به فراواني قابل رویش است ،خصوصا در جزيره سيسيل و كالابر .اثر درمانی اين گياه كاملا شبيه بلادون بوده.

يبروح :منظور از يبروح بيخ مهر گياه بياباني بوده  كه به شکل  انسان است و از آنجا كه يبروح نام بتی بوده كه عقيده داشته اند نگه دارنده نباتات بوده و اين گياه به شکل آن بت می ماند.يبروح نر و ماده بوده و مادينه تقريبا سيه فام است و آن را ژيقوس میگويندكه به معنی كاهويی است. قسمت دوم كه قسمت نرينه بوده و برخی آن را موريون گويند دارای برگ هايی سفيد و صاف و پهن داشته كه به برگ مهر گياه شبیه است  ويبروح كاهويي بوی بسيار گران و تند داشته و بر زمين مي گسترد و در نزديكی زمين ثمری مي دهد كه به مهر گياه می ماند

تركيبات شيميایی موجود در مهرگیاه

بخش های مختلف اين گياه دارای الكالوئيد هايی بوده كه  مقدار آنها مجموعا به ٣٧ درصد رسیده.قسمت اعظم اين الكالوئيد ها را نيز هيوسيامين تشكيل داده كه توام با مقداركمي هيوسين و الكالوئيد ديگري به نام ماندراگورين بوده.

خواص مهرگیاه

دارای خاصیت اعتیاد اور و مخدری است . هم افشره اش مخَدِّر بوده و هم قطره تراوشی ولی افشره در این زمینه از قطره قوی تر میباشد و اگر بخواهند اندام كسی را قطع كنند مقدار سه ابولوس از افشره آن را در شربتی به بیمار میدهند که به خواب می رود مثل دارویی بیهوشی. طبع گیاهی ان بسیار سرد و خشک است

اين گياه به علت دارا بودن هيوسيامين و هيوسين اثر باز كننده مردمک چشم را داشته و ازآن به عنوان نيرودهنده قوه نیز ستفاده میشده ،اما قدما آن را به عنوان مخدر  استفاده شده.

لكه سیاه پوست را مدت یک هفته یا برگ آن و به ویژه با برگ سبز و شاداب آن اگر ماساژ داده بدون زخم كردن خوب خواهد شد وهمچنین شیره مهرگیاه لكه های سیاه و سفید پوست را بدون سوزش و گزش بر خواهداشت

برای از بین بردن جوش  و درمان دمل های سخت و دمل های درونی  ان را  را بكوبند و نرم بسایند و با سركه بیامیزند و بر جوش بگذرند تا درمان شود

اگر آن را با داروهای ديگر ی مخلوط نمایید و به عنوان مسكن در محل درد ضماد كنند درد را آرام کرده و مصرف زياد آن كشنده بوده

قسمت سر ان دارای خاصیت چرت آور  و خواب آور بوده و  اگر در شراب بریزند بسیار مستی می اود  حتی  اگر در مقعد شیاف کنند میخوابند و باعث دیده شدن خون در ادرار میشود و حتی بو کردنش خواب اور است این خاصیت از آن نوع سفید برگ بی ساقه بوده که آن را نرینه گویند .

سه من از پوست بیخ مهرگیاه با یک مطریطوس شراب شیرین اگر مخلوط کنند و سه قوانوس از آن را میل کنند و اگر پوست بیخ  مهرگیاه را در ش راب بجوشانند تا نیرویی که دارد به شراب منتقل شود کمی از  آن خواب آور بوده و اگر بخواهند که به خواب گران تر فرو روند بیشتر بخورند . برخی از پزشکان برای این که خواب زده مهرگیاه را هشیار کند بیمار را در  آب بسیار سرد گذاشته تا فرد به  به هوش آید .

 مهرگیاه حس انسان را کند می کند و برای داغ کردن یا ختنه کردن یا دریدن اعضائی اگر بخورد  بیمار دهند تخدیر می شود و به خواب فرو برده میشود و در حین عملیات احساس دردی را نمی کند .

قطره تراوشی آن درد بسیار آزار دهنده چشم را برطرف خواهد کرد و برگش ر ا بر چشم گذارند درد چشم تسکین میکند.مقدار یک اوقیه از قطره تراوشی مهرگیاه با عسل آب خفیف تناول گردد که با این کار  مراره و بلغم را بیرون میکند و در این زمینه کار خَربق را انجام داده ولی اگر از یک  اوقیه بیشتر باشد سم است.

مضرات مصرف مهرگیاه

زیاد استعمال کردن و بو کردن  مهرگیاه ممکن بود که  به سکته کردن فرد بیانجامد و بویژه آنچه برگش سفید است این  خاصیت را بیشتر داشته. باعث سقط جنین میشود

بچه خردسال اگر مهرگیاه بخورد به چنان استفراغ و اسهالی گرفتار می شود که احتمال دارد که کوک بمیرد.

همه انواعش به خصوص ان که برگش سفید و کوچک تر از بقیه بوده نوع پادزهر تاجریزی سمی است . فردی که از مهرگیاه مسموم می شود عوارض خفگی زِهدان در او پیدا شده و گونه اش سرخ میشود و چشمش بالا می آید و باد می کند و حالتی  مست دارد . در این حالت درمانش روغن و عسل بوده و اگر استفراغ کند برایش مفید است

http://www.melikala.com
 منبع ملی کالا

اضافه کردن نظر