یکی از آرامگاه های تاریخی و دیدنی کشور ایران  آرامگاه شیخ الرئیس بوعلی سینا یا آرامگاه بوعلی سینا میباشد. این بنای یادبود شیخ‌الرئیس ابن سینا فیلسوف ایرانی، دانشمندایرانی و طبیب مشهور ایرانی  در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده‌ و این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شماره ی ثبت ۱۸۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.بنای مقبره بوعلی سینا در زمان قاجار به دستور دختری به نام نگار، نوه فتحعلی شاه قاجار بنا شد.در سال ۱۳۳۰ انجمن آثار ملی ایران به مناسبت هزارمین سالروز تولد ابوعلی سینا تصمیم به ساخت آرامگاه جدید گرفته شد.

طرح و نقشه اولیه  بنای آرامگاه در خرداد سال 1324 خورشیدی توسط انجمن آثار ملی بین مهندسان و فارغ‌التحصیلان رشته معماری به مسابقه گذاشته و با نظر آندره گُدار و مهندس فروغی، طرح پیشنهادی شخصی بنام مهندس هوشنگ سیحون پذیرفته به سبک معماری قرنی  معرفی شد در نیمه سال 1326 انجمن تصمیم به اجرای طرح گرفت. سال بعد هوشنگ سیحون طرح پیشنهادی خودر  را به عنوان پایان‌نامه به دانشکده هنرهای زیبای پاریس تقدیم کرد و اوایل سال 1328 ساخت این آرامگاه آغاز شد.نقشه مقبر بر اساس قدیمی‌‌ترین بنای تاریخ‌دار اسلام در ایران یعنی گنبد قابوس در استان گلستان که از شاهکارهای معماری  نیز به‌ شمار می‌آید، اقتباس گرفته شد.بدلیل محدود بودن فضای آرامگاه و برای صرفه‌جویی در مخارج، آرامگاه بوعلی را با نصف ابعاد گنبد قابوس در نظر گرفتند از اختلاف ظاهری این بنا با گنبد میتوان گفت  که گنبد قابوس ده تَرک ولی آرامگاه بوعلی دوازده تَرک دارد.

مشخصات ظاهری آرامگاه بو علس سینا: وجود دوازده ستون نشان‌دهنده دوازده رشته دانشی است که ابن سینا بر آن‌ها احاطه داشته و همچنین  فاصله بین ترک‌ها در گنبد بوعلی باز و گشاده است در حالی که بنای گنبد قابوس از ابتدا تا انتها (جز در قسمت ورودی) هیچ گونه شکاف و روزنه‌ای ندارد و درون آن همچون دخمه، تاریک و فاقد نورگیر و روشنایی است. البته دلیل بازگذاردن فاصله میان تَرک‌ها به دلیل وجود بادهای سنگین و طوفان‌های پاییزه و زمستانه شهر همدان نیز بوده است، از مشخصات دیگر آن میتوان چنین گفت که ارتفاع هر پایه برج از کف زیرین آرامگاه تا زیر گنبد نزدیک به 23 متر و پهنا (عرض) هر پایه در پایین 1/17 متر و در بالا 92 سانتی‌متر است همچنین  از مشخصات گنبد  میتوان به اندازه طاق  مخروطی  اشاره کرد که  نزدیک به 6 متر ارتفاع دارد واندازه  ارتفاع اطاق اصلی آرامگاه 6/10 میباشد  و ارتفاع کلی بنا (از کف تا انتها) بیش از 28 متر است. در نهایت آرامگاه در سال ۱۳۳۳ هجری شمسی به پایان رسیدو به دستور محمدرضا پهلوی افتتاح شد. در میان 12 پایه برج، تخته سنگ مرمر یکپارچه‌ای به چشم می‌خورد که طول آن 2/55 و عرض آن بالغ بر یک متر است و کتیبه‌ای به خط ثلث بر آن نوشته‌اند. تخته سنگ فوق از آثار برجسته و مهمی است که در بنای باشکوه آرامگاه به ‌کار برده‌اند زیرا در ضمن انجام عملیات مربوط به ساخت آرامگاه، تخت سنگ بزرگ تهیه شده برای این منظور در یک مرحله شکست و دوباره مجبور شدند سنگ فعلی را از کنار دریاچه ارومیه تهیه کرده و به همدان بیاورند. قسمت بالای دیوارهای داخلی محوطه  مربع شکل و بیست بیت قصیده معروف «عینیه» که از آثار ادبی شیوای ابن سینا در حکمت و فلسفه به ‌شمار می‌آید و حکیم آن را در کمال فصاحت و بلاغت راجع به مراحل مختلف سیر روح انسانی و ارتباط آن با عالم جسمانی سروده است که بر روی چهل لوح سنگی از سنگ مرمر هر کدام به طول 1/10 متر و عرض 0/5 متر به خط ثلث برجسته نوشته شده است.

 آرامگاه جدید این طبیب ایرانی منزل مسکونی و مقبره فردی بنام ابوسعید دخوک، دوست صمیمی بوعلی سینا این طبیب زبردست بوده و ایشان مدتی را نزد او به عنوان مهمان سپری که بقایای جسد بوعلی سینا هم به این مکان منتقل و دفن گردید. در غرفه آثار بوعلی عکسی از جمجه بوعلی نیز در معرض دید گذاشته شده که هنگام جابجایی مقبره تهیه شده است.در ساخت بنا  دو سبک معماری ایران باستان و ایران بعد از اسلام تلفیق شده  و در طراحی این مجموعه از عناصر هنرمعماری سنتی ایرانی استفاده شده  این عناصر مانند برج، الهام گرفته از برج گنبد قابوس، باغچه‌ها متاثر از باغهای ایرانی، آب نماها الهام گرفته از حوض خانه‌های سنتی و نمائی با روکار سنگهای حجیم و خشن خارا که با سنگ گرانیت کوهستان الوند آراسته شده و نمودار کاخهای باستانی ایرانیان است که جلوه ی بی نظیری را به این بنا داده .مقبره دارای  دو تالار جنوبی و شمالی است که تالار جنوبی آرامگاه به عنوان موزه محل نگهداری سکه، سفال، برنز و سایر اشیاء کشف شده مربوط به هزاره‌های قبل از میلاد و دوران اسلامی اختصاص یافته و تالار شمالی کتابخانه ای مشتمل بر ۸۰۰۰ جلد کتاب خطی و چاپی نفیس ایرانی و خارجی و غرفه هایی مربوط به آثار بو علی سینا و شعرا و نویسندگان همدانی نگهداری می شود.مکمل این بنا بوستانی به شکل نیم دایره با فضای سبز است و نیز تندیس ابوعلی سینا در حالی که کتابی در دست دارد در ضلع شرقی میدان نصب شده است که متاسفانه  بالای درِ منتهی به خیابان سمت رودخانه بر لوح مرمرین، رباعی از بوعلی (که به اشتباه به عمر خیام نسبت داده‌اند) نوشته شده است. بنای این آرامگاه باشکوه به سال‌های اخیر بازمی‌گردد، اما با این وجود نه تنها از هر لحاظ با مجلل‌ترین بناهای تاریخی کشور ایران برابری می‌کند بلکه از لحاظ رعایت اصول مهندسی و نکات فنی ساختمانی، بر بیشتر آثار تاریخی کشور برتری دارد که همین جلال و عظمت باعث شده هر ساله گردشگران خارجی و داخلی زیادی را در خود جای دهدو. درآمد زیادی را در حوزه گردشگری ایران دارا باشد

اضافه کردن نظر