کاخ های تاریخی بسیاری در ایران وجود دارد یکی از این کاخ ها کاخ گلستان  میباشد که در پایتخت ایران شهر تهران قرار دارد. کاخ گلستان مجموعه‌ای از بناهاست که در میدان ارگ تهران واقع شده. بناهای این کاخ در زمان‌های مختلف ساخته شده‌اند. نام آن از تالار گلستان واقع در عمارت خروجی گرفته. کاخ گلستان در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در پنوم پن پایتخت کامبوج، در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده. این اثر شانزدهمین اثر ایرانی میباشد که در فهرست میراث جهانی یونسکو جای می‌گیرد. کاخ گلستان فضایی از ارگ سلطنتی تاریخی بوده است.تاریخچه ساخت این بنای زیبا  به زمان شاه طهماسب اولدر دوران صفویه در بخش قدیمی شهر تهران بازمی‌گردد، و بخش‌های اصلی آن در درون حصار قدیمی تهران احداث شده. ولی در دورهی قاجارکاخ گسترش فراوانی پیدا کرد و محل سکونت شاهان قاجاربود.

در زمان پهلوی جهت مراسم رسمی و محل اقامت روسای جمهور و مهمانان ویژهٔ خارجی استفاده می‌شد. اتفاق‌های مهمی از تاریخ معاصر ایران در این مجموعه به وقوع پیوسته‌است. منظره‌ای از کاخ گلستان در یک سوی اسکناس‌های پنج هزار ریالی از سال ۱۳۴۸ ش تا سال ۱۳۵۷ چاپ و نشر می‌شد.وقایع تاریخی مهمی که در کاخ گلستان اتفاق افتاده‌اند عبارتند از:تاجگذاری پادشاهانی از جمله: احمدشاه قاجار بر تخت مرمر، مظفرالدین شاه قاجار در عمارت بادگیر، رضاشاه در ۴اردیبهشت ۱۳۰۵ش در تالار سلام، محمدرضا پهلوی در تالار سلام و همچنین نخستین جلوس رضاشاه در ۱۳۰۴ش بر تخت مرمر اتفاق افتاده و   گشایش مجلس یکم در ۱۸شعبان ۱۳۲۴ق با حضور شاه در اتاق برلیان عمارت گلستان رخ داده است. برای توصیف کاخ ،ناصر نجمی در کتاب «طهران در عهد ناصری» می‌نویسد که وجه تسمیه کاخ گلستان به دلیل قرار گرفتن و محصور‌شدن آن در باغ یا گلستانی بوده که پیرامون آن باغچه‌هایی قرار داشته و خیابان‌های دراز و مشجری که در کنار آنها درختان چنار و سرو سر به آسمان کشیده اند.

بنای ساختمانی کاخ گلستان  با وجود کاخ‌های متعدد در آن می‌توان به دو بخش اندرونی و بیرونی تقسیم کرد که البته اکنون فقط بخش بیرونی آن باقی مانده، زیرا به واسطه تنفری که رضا‌شاه پهلوی از پادشاهان قاجار داشته، به بهانه از بین‌بردن مکانی که شاهان قاجار در آن به شهوترانی می‌پرداختند آنجا را خراب و وزارت دارایی به جای آن ساخت.قسمت های مختلف این کاخ عبارتند از: ایوان تخت مرمر:ایوان که از بناهای مربوط به دوران سلطنت آغا محمدخان قاجار بوده و مراسم تاجگذاری وی نیز در این مکان برگزار شده. گفته می‌شود عمر بعضی قسمت‌های تخت مرمر که از بناهای دوره زندیه است از سایر قسمت‌های کاخ گلستان قدیمی‌تر است.

حوض خانه:عمارت حوض خانه در طبقه همکف تالارعاج قرار و از بناهای دوره ناصرالدین شاه قاجار محسوب می‌شود و به اتاق تابستانی شهرت داشته که آب قنات شاهی ازبخش حوض خانه پس از ورود به داخل آبنمای آن به حوض‌های حیاط کاخ گلستان می‌رسیده است.

تالار عاج یا سفره‌خانه:این تالار آخرین‌بار در زمان ناصرالدین شاه شاهد تغییرات ظاهری شد و به محل نگهداری هدایای پادشاهان خارجی اختصاص پیدا کرده و بعدها در دوازدهمین سال سلطنت رضاشاه پهلوی محل ضیافت مهمانان خارجی قرار گرفت. یک نقاشی آبرنگ که توسط محمودخان ملک‌الشعرا کشیده شده  و درتوصیف ملک الشعرا میتوان گفت که از شاعران دوره قارجار بوده ولقبش شریف میباشد و نقاشی اش در کاخ گلستان وجود دارد که نمای خارجی تالار را قبل از بازسازی نشان می‌دهد. 

تالار سلام:در ضلع شمالی کاخ گلستان قرار دارد و به طور مستقیم زیر نظر ناصرالدین شاه قاجار بنا شده، وی پس از نخستین سفر خود به اروپا که در سال 1290 هجری صورت گرفت، با دیدن موزه‌ها و گالری‌های بزرگ در کشورهای غربی تصمیم گرفت موزه‌ای شبیه موزه‌های اروپا در ارگ شاهی بنا کند. به همین دلیل نیز عمارت خروجی ارگ را خراب و در سمت شمال غربی و در جوار تالار عاج، بناهایی ساخت که کاخ گلستان جدید نام گرفت که تالار آیینه، سرسرا و اتاق موزه از جمله این بناها هستند و توسط حاج ابوالحسن معمارباشی مشهور به صنیع‌الملک ساخته شده‌اند.

تالار آیینه:این تالارجایگاهی وسیع و چهارگوش دارد که سقف و دیوارهای آن آیینه و بلورکاری شده و شهرت عمده آن علاوه بر تزئینات زیبا و چشم نواز آن، بیشتر به دلیل نقاشی معروف کمال‌الملک غفاری میباشد که سال 1309 هجری قمری از این تالار ترسیم کرده و اکنون نیز در کاخ گلستان در معرض نمایش قرار دارد.همچنین تخت طاووس که به وسیله نادرشاه افشار به ایران آورده شده بوده نیز در این تالار قرار دارد که پوشش خارجی آن از طلا و سنگ‌های قیمتی زیادی روی آن کار شده که برخی از زمردهای آن حجم فوق‌العاده زیادی داشته‌اند. در بالای پشتی این تخت، خورشیدی از برلیان و در کنار آن نیز دو طاووس از برلیان خودنمایی می‌کرده و بعدها به موزه جواهرات انتقال پیدا می‌کند

شمس‌العماره: پس از نخستین سفر ناصرالدین شاه قاجار به فرنگ، با معماری ایرانی و اسلوب فرنگی با محاسبه زیرزمین آن در هفت طبقه ساخته شده و نام دیگر آن نیز عمارت خورشید است. طراحی آن به همت دوستعلی‌خان معیرالممالک صورت گرفته و معمار آن نیز استاد علی محمد کاشی بوده که سال 1284 هجری قمری به پایان رسیده است. خلوت کریم‌خانی یا جلوخان: این خلوتگاه در سال 1173 هجری قمری احداث و در گوشه شمال غربی محوطه کاخ گلستان و دیوار به دیوار تالار سلام، به صورت یک ایوان سه‌دهنه سرپوشیده قرار دارد و همان‌گونه که از نام آن مشخص است مربوط به دوران سلطنت کریم‌خان زند می‌شود. اثار تاریخی بجا مانده از دوره  کریم‌خان زند  در شهر شیراز یافت میشود. در مکان شمس العماره نیز یک تخت مرمر قرار گرفته که بسیار کوچک‌تر و ساده‌تر از تخت مرمر اصلی است.

موزه مخصوص:این عمارت درقسمت ضلع شمالی کاخ گلستان و در طبقه زیرین تالار سلام قرار دارد که در حقیقت بخشی از زیرزمین نخستین موزه ایران محسوب می‌شود که توسط محمد ابراهیم‌خان معمار باشی ساخته شده. این مکان از زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار تا پایان این سلسله به نگهداری و انبار چینی‌آلات و نقره‌هایی اختصاص که سلاطین کشورهای اروپایی به ایشان هدیه داده بودندازوسایل موجود در این موزه می‌توان به زره شاه اسماعیل صفوی، تیر و کمان نادرشاه افشار، ساعدبند و مهر فتحعلیشاه قاجار، تاج آغامحمد‌خان قاجار و... اشاره کرد.

نگارخانه:این بنا در ضلع شمالی کاخ گلستان و بین خلوت کریم‌خانی و موزه مخصوص واقع شده و محل به نمایش گذاشته‌شدن گنجینه نفیس تابلوهای نقاشی هنرمندان دوره قاجار است که در آن سیر تحول نقاشی ایران و آثار هنرمندان مشهور این دوره تاریخی دیده می‌شود. زمان بازدید از کاخ گلستان : همه روزه از ساعت 9 صبح لغایت 19 بعد از ظهر میباشد که با تهییه بلیط میتوان از این مکان بی نظیردیدن کرد.کاخ گلستان از جاذبه های دیدنی وگردشگری تهران میباشد که هرساله گردشگران زیادی را در داخل و خرج از کشور به خود جذب میکند.

اضافه کردن نظر