گیاه دارویی آلوئه‌ورا یا آلوورا aloe vera با نام علمی Aloe veraیا با نامهای دیگری چون شب‌یار،صبر ، صبر زرد، چادروار، صبر سقوطری، آلوئه‌ورا، صبر، صبر کموار،  ازوال، ازوادزرد خزانه، مقر، ایلوا، صبارا، آلوئه کوراسائو، آلوئه هندی، آلوئه بارباد، الوا، صباره، برمس، سولع، مقرا، چادروا و صعدنا ،گیاهی  از سردهٔ سِگِل‌ها (Aloe) راسته مارچوبه‌ای‌ها (Asparagales)، تیره سریشیان (Asphodelaceae)  بودهاین گیاه بومی آفریقای شمالی است البته در ایران (مناطق جنوبی کشور که درجه حرارت دراین مناطق به صفر درجه‌نمی‌رسد از مناطق مستعد برای تولید این گیاه بوده)نیز کشت میشود در استان هایی مانند استان هرمزگان بویژه در بندر لنگه ،بندر سیریک ، ارتفاعات بشاگرد ، قشم ودر بوشهر وسیستان وبلوچستان این رویده شده و در لوازم آرایشی بهداشتی (ژل.کرم .شامپوو..) کاربرد بسیاری داشته بطوری که این گیاه جز «گیاهان سحر آمیز» ، «گیاه جاودانگی»، «گیاه دارویی»، «گیاه ملکه» است.

آلوئه‌ورا بطور کلی  بدون‌ساقه‌ است اما برخی از آنها نیز دارای ساقه‌ای بسیار کوتاه هستند. این گیاه ۶۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر رشد می‌کند و از طریق پاجوش تکثیر می کنند. برگ‌های آن نیزه‌ای کلفت و گوشتی با لبه‌های دندانه‌دار بوده و رنگ آن سبز تا خاکستری می‌باشد. گل‌های آن بر روی سنبله‌ای می‌رویند که گاه تا ۹۰ سانتیمتر درازا داشته و هر کدام از گل‌های آن آویخته‌ و دارای جام لوله‌ای ۲–۳ سانتیمتری می‌باشد. این گیاه علفی و چند ساله بوده وبا برگ‌های ضخیم، گوشتی و دراز. حاشیه‌ برگ‌های آن کمی پیچ و خم‌دار و دارای تیغ و گل‌های آن‌ به‌صورت خوشه‌ای زیبا در انتهای محور ساقه گل‌دار بوده است.

نام آلوئه ورا در لغت به معنای «ماده تلخ درخشان» که از کلمه عربی «آلوئه» گرفته. آلوئه از خانواده سوسن بوده این گیاه با ظاهری شبیه به کاکتوس، گیاهی دائمی، گوشتی و آبدار بوده وحداکثر حدود 2 متر ارتفاع داشته با برگ های پهن تیغ داربوده، اگر تیغ هایی را که در لبه برگ ها قرار داشته و جدا کرده از جای خالی آنها ژل ترشح شده و تمام خواص گیاه در آن نهفته  و از آلوئه ورا که امروز در تمام دنیا کاشته و برای درمان گستره وسیعی از بیماری ها از انواع میگرن گرفته تا سوءهاضمه، درمان جوش و سوختگی استفاده میشود.

این گیاه طبی سابقه طولانی مدت دارد و قدمت استفاده از آن به سال ۱۷۵۰ قبل از میلاد مسیح برمی گردد. امروزه این گیاه در اغلب مناطق نیمه گرمسیری و گرمسیری می‌رویدو بسیاری از مردم نیز این گیاه را در گلدان‌های کوچک در منازل خود به منظور درمان سوختگی‌ها و بریدگیهای جزئی در آشپزخانه پرورش داده اند. آلوورا یک گیاه بادوام با گل‌های زرد رنکی بوده و صبر زرد فاقد ساقه بوده ولی برگ‌های آن دراز و تا ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر ‌رسیده. گل‌های این گیاه در انتهای ساقه‌ای که از وسط برگ‌ها خارج  شده، برگ‌های سخت آبدار و نیزه‌ای این گیاه به طول ۲۰ اینچ رشد و طول کل گیاه تا۴ پا می‌رسد. تنها بخش مورد استفاده برگ‌های این گیاه بوده که ارزش دارویی دارد، اما بخش‌های مختلف برگ‌ها نیز برای اهداف گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ژله شفاف و سفتی از قسمت‌های داخلی برگ ترشح و بین این ژله و پوست بیرونی برگ سلول‌های خاصی حاوی مایع زرد رنگ تلخ قرار گرفته شده. وقتی که این مایع خشک شود، سبب تولید شیره آلوئه ورا میگردد.

تاثیر این گیاه بر درمان بیماری ها این گونه بوده که با نفوذ به عمق سلولها و تأثیر بر روی DNA آن ها از تغیر شکل شان بر اثر عوامل بیرونی جلو گیری و عمر سلولها را افزایش داده که همین تأثیر را هم بر روی ویروس‌هایی که به بدن وارد می‌شوند می‌گذارد که با افزایش عمر ویروس‌هایی که ابتدا به بدن راه پیدا کرده اند وبا جلو گیری از تغیر شکل و جایگزینی سریع آنها به سیستم ایمنی بدن فرصت ایجاد پادتن‌های مناسب و کافی را داده و در مقابل ویروس‌هایی که رمز ماندگاریشان در دنیا تغیر شکل سریعشان است، می‌توان از این گیاه برای جلو گیری از تغیر شکل سریع آنها در درمان و ساخت واکسن علیه این ویروس هااستفاده میشود.

ترکیبات شیمیایی موجود در آلوئه‌ورا

گیاه آلوئه‌ورا  حاوی مشتقات هیدروکسی آنتراسن از جمله آلوئین‌های 2A و B به میزان ۴۰–۲۵٪ کل ترکیبات و مشتقات کرومون از جمله آلوئه رزین A2،B و C بوده وترکیبات مهم دیگر آلوئه شامل قندها از جمله: گلوکز، مانوز و سلولز، آنزیم‌ها از جمله: اکسیداز، آمیلاز و کاتالاز، هچنین ویتامین‌هایی نظیر: B1،B2،B6،C،E و اسیدفولیک و مواد معدنی مانند: کلسیم، سدیم، منیزیم، روی، مس و کروم می‌باشند. صبر زرد موادی نظیر آلوئین فامودین، آنتراکینون، ایزوباربالوئین و مقدار صمغ آن در حدود ۱۲٪ تخمین زده شده است.درحدود ۹۶ درصد از وزن گیاه را آب تشکیل داده و مابقى شامل چربى هاى ضرورى آمینواسیدها، ویتامین ها، املاح، آنزیم وگلیکوپروتئین بوده و ژل خوراکی آلوئه ورا شامل از ۷۵ مواد مغذی از لحاظ غذایی و ۲۰۰ ترکیب فعال، ۲۰ نوع ماده معدنی، ۱۸ آمینو اسید و ۱۲ نوع ویتامین است. این ژل مطبوع بوده است.

سابقه گیاه در آلوئه ورا تاریخ

گیاه دارویی آلوئه ورا سابقه ای بسیار طولانی و درخشان داشتهو اولین گزارش مکتوب که در آن به آلوئه ورا اشاره شده این است که متعلق به 4 هزار سال پیش از میلاد مسیح بوده و در غارنوشته ها و کنده کاری های روی ظروف در معابد باستانی مصر کشف گریده. آلوئه گیاهی گرامی در فرهنگ مصر بوده بطوری که  افراد برای حضور در مراسم پس از مرگ یک فرعون باید تحفه ای از برگ های آلوئه ورا تقدیم کرده همچنین  وداستان هایی نیز درباره استفاده کلئوپاترا از آلوئه ورا، عسل و شیر برای حفظ زیبایی افسانه ای شان گفته شده ،کلئوپاترا ملکه مصر پوست خود را هر روزه با آن ماساژ داد که از شر آفتاب مصر در امان باشد وحتی مصریان آنرا برای مومیائی مردگان خود بکار میبردند.در کتاب مقدس نام این گیاه به کرات آمده .

ارسطو یکى از طرفداران بسیار معتقد خواص آلوئه ورا بوده واو رایزن الکساندر کبیر نیز بوده که قدر و ارزشی که او برای آلوئه ورا قائل بود چنان بوده که در سال ۳۳۳ قبل از میلاد الکساندر را متقاعد نموده جزیره سوکوترا در اقیانوس هند را تصرف زیرا این جزیره به دلیل رویش آلوئه در آن شهرت داشته و در آن زمان برای درمان زخم های سربازان در سپاه الکساندر از آلوئه ورا استفاده میکردند.

خواص دارویی آلوئه‌ورا  

صبر زرد  یا همان آلوئه‌ورا  از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک دارد و شیرآبه آن به مصرف طبی می‌رسد.برخی از خواص آن به شرح زیر آمده:تقویت کننده بدن ،یبوست را برطرف کرده و روده‌ها را تمیز کرده، درمان آرتریت ، التهاب مخاط دهان ، سندرم ،خستگی مزمن، برای معالجه آسم مفید ،سوء هاضمه را برطرف ،در معالجه صرع مفید بوده،اثر ضد کرم ، سوزش سر دل، سرفه های خشک، تنفس بدبو، تصفیه خون را باعث شده.

برطرف کننده خارش ناشی از گزیدگی حشرات بوده برای این کار شیرآبه آن را روی پوست بمالیدواگزما را درمان ،برای معالجه اسهال خونی مفید ،برای رفع ریزش موسر، شیرآبه آن را به سر مالیده و موها را با آن ماساژ ،گرفتگی کبدی را درمان ،برای التیام زخم‌ها شیرآبه آن را روی زخم مالیده.صبر زرد بهترین کرم مرطوب‌کننده است، برگ‌ها را بشکنید و ژله آن را به پوست مالیده شود و مانع از پیری پوست شده،مبتلایان به بیماری قند همان دیابت می‌توانند با مصرف این گیاه قندخون خود را کنترل کنند

برای شستن چشم و زخم‌ها شیرآبه صبر زرد را با آب مخلوط کرده و استفاده ، درمان زخم پا، ورم مفاصل، خارش سالک جلدی، امراض لثه ودهان، ،تقویت و تعدیل سیستم ایمنی در بیماری‌های ویروسی مثل تبخال، ترمیم زخم، ترمیم آسیب‌های ناشی از سوختگی و ضد التهاب باشد. این گیاه میتواند جایگزین مناسبی برای  کرم ضد افتاب باشد. دفع سموم بدن،کاهش سوزش قلب شده.برای درمان زخم های ناشی از تبخال تناسلی در مردان تاثیر بسزایی داشته است. ژل دندان آلوئه ورا مانند خمير دندان عمل کرده و قادر به نابود كردن باكتري ‌ها و ميكروب هاي بيماري زاي موجود در دهان بکار میرود.

تاثیر این گیاه بر روی پوست:تاثیر بسزایی در کم رنگ شدن لکه های پوستی و می تواند لکه های سر سیاه را نیز از بین برده وبرای درمان ترک های پوستی و خشکی پوست به خصوص اگزمای دور چشم یا پوست بسیار حساس موثر بوده مناسب است و به علت داشتن کلاژن و ویتامین E  باعث نرمی پوست  مخصوصا پوست خشک شده و سبب حفظ رطوبت در پوست گردیده و برای درمان ترک بین انگشتان پا که یک بیماری قارچی مفید و اثر خنک کنندگی بر روی پوست را داشته. ژل آن یک ماده تسکین دهنده و زیباکننده پوست  بوده و زیباکننده پوست بشمار امده. و برای ترمیم جای سزارین مناسب بوده. حفظ قوام پوست شده و تامین آب پوست نیز شده. خاصيت انعطاف پذيري پوست را بالا برده و با اكسيژن رساني به سلولهاي باعث افزايش استحكام پوست گردیده.

مضرات مصرف آلوئه‌ورا  

  -  آلوورا مانند دیگر گیاهان دارویی که باید به اندازه مصرف شود  خطری ندارد ولی مقدار زیاد آن باعث اسهال خونی می‌شود.

-   ضمناً زنان شیرده نباید از آن استفاه زیرا شب‌یار از طریق شیر وارد بدن طفل شده و ایجاد اسهال می‌کند. این گیاه برای زنان حامله خوب نبوده زیرا ممکن است باعث سقط جنین گررد.

-    ژل آلوئه برای استعمال خارجی مادهٔ بی خطری بوده، اما در موارد نادری سبب واکنش آلرژیک نیز شده و باید دقت شود اگر پوست تحریک ‌شود مصرف آن را ادامه نداده. ژل آلوئه برای درمان زخم‌های عمیق موثّر نیست. شیره آن می‌تواند سبب گرفتگی یا اسهال روده‌ای شدید شود، زنان باردار یا شیرده نباید این ماده را مصرف زیرا ممکن است سبب انقباض‌های رحمی گردیده و باعث سقط جنین شود. مصرف مسهل آلوئه برای درمان بیماری‌های معده‌ای-روده‌ای، انسداد روده‌ای، آپاندیسیت یا درد معده مبهم تجویز می‌شود. این ماده ممکن است سبب تشدید اولسرها، بواسیر، دیورتیکولوز، التهاب دیورتیکول، کولیت یا سندرم روده تحریک پذیر باشد.

 -باید به این نکته توجه نمود که مصرف طولانی مدت این ماده سبب وابستگی به آن می‌شود یا تعادل الکترولیتی را مختل و این ماده ممکن است سبب تغییر رنگ ادرار به رنگ قرمز بی ضرر گردد. کودکان زیر ۱۲ سال نباید گیاه آلوئه مصرف نمایند.

-مصرف طولانی و مزمن شیره آلوئه  سبب کمبود پتاسیم شده که می‌تواند با پاره‌ای معالجات قلبی تداخل کند. احتمال کمبود پتاسیم در بدن در صورتی که شیره آلوئه را با مدرهای تیازید، شیرین بیان یا کورتیکواستروئید مصرف شود، بیشتر بوده.

- مصرف طولانی مدت  آلوئه ورا می تواند خطر سرطان کولون را افزایش و همچنین  اگر دچار مشکلات روده ای، بیماری های قلبی، هموروئید، مشکلات کلیه، دیبات و عدم تعادل الکترولیت از قرص های خوراکی آلوئه ورا استفاده نکنید و حتما با پزشک خود در میان بزارید.

طریقه مصرف آلوئه‌ورا  

ژل  گیاه را بعد از برداشتن برشی بر روی برگ داده و بعد از کندن پوست سبز آن را روی پوست بمالید ، بلافاصله ژل جذب پوست شده و یا ژل را روی پوست را برای ماسک صورت  استفاده کنید . در حالت درد می توانید ژل را روی قسمت متورم و یا دردناک با پارچه ای بسته و سپس تاثیر بسزای آن را مشاهده و بعد از استفاده اضافه برگ را بعد از برش داخل کاغذ پیچیده و در قسمت پایین یخچال نگهداری کنید.

با زدن ژل گیاه به موی سر باعث تقویت مو شده ویكی از راههای كنترل و درمان كم پشتی موی سر استفاده از آلوئه ورا  بوده وبسیاری از مردم از محصوالات گوناگونی كه حاوی آلوئه ورا می‌باشد برای ضخیم شدن مو و سلامت آن استفاده شده و یكی از روشها استفاده از ژل آلوئه ورا می‌باشد ،همچنین حاوی آنزیمهایی بوده  كه عامل محركی برای تولید و رشد موهای جدید هستند، مكانیسم عملكرد آن بگونه ای بود كه سرعت جریان گردش خون را افزایش و بنابراین پاپیلای پوستی  همان زائده بافتی ریشه موی سر را فعال و سبب افزایش تغذیه فولیكولهای مو ‌گردد و به علت خواص ضد باكتري و قارچي كه آلوئه ورا ( آلوورا ) دارد مانع از ايجاد شوره سر نیز شده.گياه آلوئه ورا ( آلوورا ) برای كنترل عفونت هاي قارچی مثل بيماری كچلی مفيد بوده است.

مصرف خوراکی شربت آلوئه ورا 

برای تهیه این شربت ابتدا ژل شفاف را شسته  و بایک عدد لیموترش تازه همراه  5 قاشق غذا خوری عسل بهمراه  چهار ليوان آب را درون مخلوط کن ریخته و بـه مدت 2 دقیـقه میکس کرده تا مخلوط یکدست شود. سپس چند تکه یخ به شربت آماده شده اضافه و یا شربت آلوئه ورا را به مدت 2 ساعت دریخچال تا کاملا خنک و سپس میل کنید وبرای معظر بودن شربت میتوان چند قطعه يل را برش داده و در اخر اضافه شود.

اضافه کردن نظر