گیاه دارویی بروکلی  یا همان گل کلم سبز یا گل کلم بروکُلی نوعی  سبزی بشمار امده که از خانواده کلم بوده و بروکلی تازه دارای  ساقه ای سفت و سر آن بنفش یا سبز تیره میباشد. غنچه های آن بایدبه صورت بسته و گلهای آن زرد نشده باشند. گیاه را می توانید سه روز یا بیشتر در یخچال نگهداری کنید. قبل استفاده از بروکلی انرا خوب با آب بشوریید و برگ ها و ساقه های سفت آن را جدا کنید و ساقه های نازک و گلهای کوچک آن را خرد و استفاده نمایید.  قسمت خوراکی بروکلی سر نامیده و  سر اصلی در مرکز و بالای گیاه روئیده شده ، وقتی سر اصلی برداشت و قطع میشود ، سرهای جانبی شروع به رشد نموده و ظاهر می شوند . در برخی مناطق مانند  آمریکا در فصلهای بهار و پائیز از این گیاه دارویی دو بار محصول بدست می آید . نهال کاری ان در فصل بهار توصیه شده زیرا باعث مقاوم شدن گیاه میشود و مقاومت گیاه را در برابر گرمای اولیه تابستان را زیادتر نموده وفصل زمستان مناسبترین زمان برای کاشت مستقیم بذر در زمین بوده.

این گیاه ارقام متفاوتی دارد مانند:

-Crusier   (کروزر) : از کاشت تا برداشت ۵۸ روز زمان لازم وکروزر یکدست , پر محصول و مقاوم در برابرتنش های خشکی بوده .

-Green Comet    (گرین کامت) : از کاشت تا برداشت ۵۵ روز , زودرس و مقاوم در برابر گرما  بوده.

Green Goliath( گرین گالی آت) : کاشت تا برداشت ۶۰ روز وزمان کاشت بهار ،تابستان و پائیز و مقاوم در برابر تنش های سخت .

ترکیبات موجود در کلم بروکلی:

این گیاه دارای مقادیر زیادی فیبر، کاروتنوئید، ویتامین ث،روی،تیامین،فولات ،نیاسین ، فیبر و بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین آ) است و یک آنتی‌اکسیدان قوی به‌شمار آمده و کلسیم موجود در بروکلی، به همان میزان کلسیم موجود در شیر بوده که این نکته بسیار حایز اهمیت است. همچنین منبع غنی گلوتامین و اسیدهای آمینه، ایندول،گلوکز زینولات بوده سرشار از ویتامین های ویتامین CوEو Aوk و D نیز بوده. این گیاه یکی از غنی ترین منابع آهن ومواد معدنی محسوب شده.

سولفوروفان ترکیب مهم گیاه بروکلی بوده که برای درمان بسیاری بیماری ها از جمله سرطان و همچنین برا محافظت آسیب های ناشی از مواد سمی و اکسید کننده استفاده و همچنین وجود سولفوران باعث شده سلولهای پوست را که برای تولید آنزیم های محافظتی فعال بوده  را  در مقابل آسیب های اشعه های مضر آفتاب محافظت کند و مانند کرم ضد افتاب عمل مینماید و بطوری که سه روز قبل از معرض دربرابر تابش اشعه فرابنفش روی پوست مالیده گردد، می تواند از آسیب های این اشعه مضر دربرابر پوست محافظت کند.

با یک تخمین میتوان چنین بین کرد که یک ظرف کوچک بروکلی حاوی ۲۳ کالری- ۴/۲ گرم فیبر- ۳/۲ گرم پروتئین –۳/۴ میلیگرم کربوهیدراتها – ۴۹ میلیگرم ویتامین c – ۳/۵۳ نانوگرم فولیک اسید – ۸۹ میلی گرم کلسیم و ۹/۰ میلیگرم آهن بوده .

خواص کلم بروکلی:

هر چه بیشتر کلم بروکلی و حتی کلم فندقی خورده شوند  خطر سرطان روده بزرگ و راست‌روده در انتهای روده بزرگ مخصوصا در مردان کمتر می شود ، در کل گیاهی ضد سرطانی محسوب میشود.  نکته قایل توجه  این است که کلم بروکلی و گوجه فرنگی هردو دشمن سرطان اند،اما اگر این دو سبزی با هم ترکیب وبه عنوان بخشی از رژیم غذایی با هم خورده شوند،در کاهش ابتلا به سرطان پروستات به مقدار زیاد موثر بوده.

کلم بروکلی با کاهش شیوع سرطان‌های حلق، دهان،سینه، معده، پروستات معده مرتبط است و احتمال ابتلا به سرطان مثانه را حدود 40 درصد کاهش میدهد.بروکلی دارای ماده‌ای بنام سولفورافان بوده و تعداد، اندازه و تکثیر تومورهای سرطانی را به نحو چشمگیری کاهش داده. مصرف این گیاه در پیشگیری از بیماری آلزایمر مفید بوده.کلم بروکلی و دیگر سبزیجات از این خانواده در پیشگیری از بروز التهاب دستگاه تنفسی که عامل بروز بیماریهای چون آسم است موثر بوده  و این گیاه  تاثیرات بیولوژیکی در تحریک نوعی واکنش آنتی اکسیدانی در انسان ها را دارد. ماده ای که در کلم بروکلی وجود دارد باکتریهای معده و روده را از بین میبرد. وجود ویتامین Dاز بیماریهای  کبود کلسیم و پوکی استخوان  و آرتریت همان  التهاب مفاصل جلوگیری کرده و بخاطر داشتن فیبر زیادش برای افراد دیابتی بسیارضروری است.

پژوهش در باره  گیاه از سوی متخصصان دانشگاه کالیفرنیا در لوس آنجلس انجام و نشان داده سولفورافان موجود در کلم بروکلی باعث  محافظت در برابر بیماری‌های قلبی در بدن شده و این ترکیب از بروز التهابات مجاری تنفسی جلوگیری کرده است ، التهاب در مجاری تنفسی منجر به بروز بیماریهایی چون آسم، واکنش‌های آلرژیک و بیماری مزمن انسداد ریوی شده و این نخستین پژوهشی بوده که تاثیر مثبت این سبزی را در پیشگیری از مشکلات ریوی نشان داده است.

طریقه مصرف بروکلی:

-بروکلی را توانسته به صورت پخته و خام مصرف و آن را به مدت ۱۲ـ ۸ دقیقه در آب جوش پخته و باآب لیمو و جعفری میل شود.

-کسانی که به سرطان پروستات مبتلا هستند توصیه شده که در رژیم غذاییشان:روزی یک چهارم فنجان کلم بروکلی ودو پنجم فنجان گوجه فرنگی تازه مصرف کند

-به صورت خام به عنوان سالاد مصرف میشود،مانند سالاد بروکلی با تخم مرغ و فلفل ، سالاد سبزیجات ،سالاد بروکلی با روغن زیتون و فلفل و دیگر سبزیجات

در کل قسمت های خوردنی بروکلی غنچه های نشگفته و بهم چسبیده و سبز رنگی که بصورت گره های بهم فشرده شده ای بر روی ساقه قرار دارند بوده  و همچنین ساقه حاوی این غنچه ها نیزخوراکی هستند .

مراحل کاشت، داشت وبرداشت بروکلی:

مرحله  کاشت گیاه بروکلی  :

نهال کاری  یا همان  نشا کاری گیاه در اوایل بهار و زمانی که نهال های جوان و قوی هستند انجام میگیرد . بوته هایی که بیشتر از حد معمول در جای کاشت بذر نگهداشته شوند، بعد از انتقال به زمین اصلی بلافاصله سر تولید نموده ، و برای کشت پائیزه , بذرها را در اواسط تابستان باید بکارند و در اواخر تابستان زمانی که بذرها رشد نموده اند و تبدیل به نهال میشوند و آنها را به زمین اصلی انتقال داده . باید توجه داشت که اندازه سر و رنگ بروکلی بستگی به نوع واریته و محیط کاشت و زمان کاشت داشته  چنانچه بروکلی را در زمان مناسب کشت نکنند سرها زودتر از موعد مقرر به گل می نشیند و گل هایشان به رنگ زرد بوده.

فاصله و عمق کاشت بروکلی : عمق مناسب برای کاشت بذرها باید ۳ تا ۵/۳ سانتیمتر و برای کاشت نهال ها کمی عمیق تر از محل استقرار اولیه خود در زمین بوده و فاصله کشت بذرها و نهال ها در یک ردیف ۴۵ تا ۶۰ سانتیمتر و فاصله ردیف ها از یکدیگر ۹۰ سانتیمتر توصیه میشود.بوته های بروکلی بصورت مستقیم میرویند و طول آنها در حدودا به یک متر رسیده  و فاصله هوایی هر بوته از چهار طرف با یکدیگر ۳۰ سانتیمتر قرار گردیده .

مرحله  داشت گیاه بروکلی  :

برای خاک این گیاه از کود استارتر برای رشد نهال استفاده  و زمانی که بوته ها به نیمه رشد رسیده اند کود سرک حاوی ازت به آنها داده که این  گیاه به رطوبت کافی احتیاج دارد، مخصوصاَ زمانی که سرها نمایان می شوند . با توجه به نتایج آزمایش خاک، کود مورد نیاز را به گیاه میدهند و توصیه شده کود N-P-K را به نسبت ۵۰-۵۰-۳۵ در هر نیم هکتار بصورت پاشیدن یا ۳۵-۳۵-۱۷ در هر نیم هکتار بصورت بسته در کنار هر بوته به زمین اضافه میکنند PH مناسب برای بروکلی ۸/۵ تا ۶/۶ بوده .

در مرحله داشت محافظت گیاه در برابر افات ضروری است و مواظب تشکیل تجمع شته ها بر روی قسمت درونی برگها باید بود که این شته ها برنگهای سبز ، سیاه، قهوه ای ، قرمز ، صورتی و رنگ های دیگر یافت وشکل گلابی  داشته و خیلی آهسته حرکت می کنند . طول آنها در حدود ۳ تا ۴ میلی متر و دارای یک شاخک باریک و دو کیسه در انتهای شکم شان بوده وبرخی  از آنها دارای بالهای نازک و شفاف بوده و تجمع این شته ها بر روی ساقه و یا در قسمت زیر برگها و قسمت های نرم و تازه روئیده گیاه بوده . این شته ها مکنده می باشند و بوسیله مکیدن شیره گیاه آنرا به کلی از بین برده که بهترین راه برای از بین بردن شته ها ی بروکلی شستن گیاه با فشار آب و گاهی اوقات سمپاشی ضرورت دارد.

علاوه بر مبارزه با شته افت دیگری وجود دارد که سه گونه کرم کلم بوده : کرم های ریسنده ، کرم حلقه ای وکرم پشت الماسی . این کرم ها به برگها و سرهای بروکلی و گیاهان خانواده کلم ها صدمه زده و کرم ریسنده سبز مخملی بوده و حشره این کرم های سفید و در طول روز در بالای گیاه درپروازند . کرم های حلقه ای به رنگ سبز روشن و ظریف بوده که حشره این کرم ها قهوه ای و در طول شب فعال می باشند و کرم پشت الماسیها سبز کم رنگ و در سر و ته دارای نقطه هائی می باشندو حشره این کرم ها برنگ سبز بوده و زمانی که بالهایشان بسته میباشد به شکل الماس در می آیند . لارو این کرم ها بوسیله خوردن کنام برگ ها و سرهای گیاه به گیاه صدمه می زنند . کرم  کلم بسیار کوچک اند و چنانچه کنترل نشوند گیاه را بکلی از بین برده شده و در اولین شبنم پائیزی این کرم ها به مرور از بین می روند و سمپاشی یکی از راه های کنترل این آفات بوده .

مرحله  برداشت گیاه بروکلی  :

در ابتدا یک سر بزرگ در وسط بوته نمایان و وقتی این سر برداشته شود سرهای جانبی شروع به نمایان شدن نموده که اندازه این سر ۱۳ تا ۱۵ سانتیمتر میباشد و قبل از اینکه غنچه های دکمه مانند بر روی سر شروع به باز شدن و تبدیل به گل شدن بشوند آن را قطع نموده که این همان قسمت خوراکی بروکلی بوده . سرهای جانبی از زاویه بین شاخه و ساقه بیرون و  قطر یک سر رسیده حدود ۱۵ سانتیمتر بوده و چنانچه قصد دارید مدتی این سرها را نگهدارید ، باید آنها را در دمای صفر درجه با رطوبت زیاد قرار گرفته.

اضافه کردن نظر