بَنَفشه ( Violaviolet flower) ، لاتينى:viola ,violetta ,viola odorata ، نام فرانسوى بنفشه :viollette ، نام آلمانی: Marzviole از خانواده: violaceae (بنفشه) ، به زبان عربى: بنفسج، فرخير. به زبان فارسى: كاكوش، بنفشه ، به زبان رومانى: اثروهو ، به زبان يونانى:ايرد ، به زبان سريانى: مكتپاس، به زبان سنسكرت: بيشيه، پشپ پيسه، سوكهشم پنرا، نيل پشيا، جوآيها ، به زبان هندى: بنپسه، گل بنپسه، بنفشه، گل بنفشه نامیده میشود .
داستان تاریخی و افسانه ای این گیاه بدین گونه بوده : گفته شده که بر اساس افسانه های قدیمی، نام بنفشه معطر(viola) از نام دختری باكره به نام lo گرفته شده .زئوس به این دختر عاشق میشود و به خاطر محافظت از زن حسودش او را به شكل یك گوساله ماده در می اورد كه در كشتزاری از بنفشه چرا می كرد. به این دلیل بنفشه قرن ها به عنوان نماد عشق معروف گردید و در نمایشنامه ها از آن نام بسیار برده می شدو در نمایشنامه شكسپیر پاك از بنفشه در تهیه معجون عشق استفاده می شد.
تركیبات موجود دربنفشه:
مهم ترین تركیبات گیاه، اسانس و مواد رنگی آن بوده که مواد رنگی را می توان به وسیله آب استخراج نمود که این مواد با اسیدها و قلیایی ها به رنگ های سبز، زرد و قرمز در می آیند و از آنها به عنوان معرف PH استفاده می كنند که یك گلوكزید به نام ویولاكورسیتین در گیاه و به خصوص در ریزوم آن وجود داشته كه می توان آن را با الكل گرم از گیاه تازه استخراج کرد و این گلوكزید كه به صورت كریستال های زرد رنگ می باشند، با اسیدهای معدنی به كورسیتین و قند قابل تخمیر تبدیل می گردند. طبق دارو نامه فارماكوپه انگلستان، به احتمال زیاد خواص مهم گیاه مربوط به این گلوكزید بوده است و همچنین اسید سالی سیلیك در جریان تجزیه و تخمیر مواد گیاه به دست آمده و از این بنفشه عطری استخراج می گردد كه بسیار گران قیمت هم بوده و به همین دلیل بسیاری از عطرهای موجود در بازار با نام این گیاه، از مواد مصنوعی تهیه می شوند.
تركیبات دیگر بنفشه شامل موسیلاژ، آنتوسیانین و یك ماده مهم به نام ویولین می بوده ، ویولین آلكالوئیدی است كه اثراتی شبیه امتین (یعنی حالت تهوع آور ایجاد) داشته .
گیاهشناسی
این گل از تیره بنفشگان (Violaceae) است که بیشتر در نواحی معتدل جهان یافت می گردد.این گل با ساقهای کوتاه و رنگ آن بنفش، یا زرد و بنفش میباشد و دارای خواص درمانی و پزشکی فراوانی بوده که در قدیم ساختن بلور افشار از آن استفاده بیشمار میشد.بنفشه گياهى با شاخههاى بسيار باريك كه از يك ريشه روئيده شده و برگ بنفشه شبيه به برگ انار و حنا مىباشد و در مكانهاى سايه و نمناك قابل رویش است، گیاهی علفی و پایا و دارای برگ هایی بوده که از محل مشترکی در ناحیه یقه خارج میشوند. برگهای آن قلبی شکل، دارای دمبرگ دراز و واقع بر روی سطح زمین میباشند زیرا ساقه هوایی مشخص دراین گیاه وجود ندارد. درکناره دمبرگ این گیاه، جوانههای جانبی ظاهر میشود. گل های آن منفرد، زیبا و به رنگ بنفش، بندرت سفید یا گلی و معطر میباشد. دمگلهای دراز گل که از بین دمبرگها منشاء می گیرند قبل از منتهی شدن به گل، حالت خمیده شبیه عصا پیدا میکنند. میوههای بنفشه پوشینه، کروی، پوشیده از کرک بوده ومحتوی دانههای آن به رنگ زرد با لکهای سفید میباشند. گلهای زیبا ومعطر بنفشه در اوایل فصل بهار ظاهر میشوند و درفصل تابستان گلهایی عاری از گلبرگ در بین دمبرگهای آن ظاهر شده که همیشه به حالت مخفی درآن باقی می ماند.این گل زیبا به طور طبیعی درشمال ایران میروید و با توجه به این که امروزه به عنوان یک گل زینتی درباغچهها نیز کاشته میشود، میتوان آن را دراکثر نقاط ایران درخانه ها وبلوارهای خیابان مشاهده کرد ، به بنفشه گل زیر برف می گویند.زیرا آن را در زمستان می کارند.
این گیاه دارویی در اغلب مناطق مثل: هندوستان، ايران، افغانستان، عربستان ، مصر و همچنین بصورت خودرو و طبيعى در باغ و جنگل و كوهستان مىرويد. و بيابانى و وحشى بنفشه از بستانى آن بهتر و معطرتر بوده.
گياه بنفشه به ارتفاع 10 الى 20 سانتىمتر می روید و داراى برگهاى كوچك بوده که شبيه به برگ انار است و از سرشاخههاى كوچك كه در اوايل بهار تا تابستان، با گلهاى كوچكى به رنگ بنفش و معطر مىرويد مىباشد. هنگام صبح زود و يا نزديك غروب، گلها باید چيده شود و در كيسه پلاستيكى محفوظ نگه داشته تا خشك بشود و عطر آن در جسم گل متراكم تر شود، اگر در فضاى آزاد و زير آفتاب پهن شودند، بوى عطر آن كه عامل موثر در درمان برخی بيماريها است، فرار كرده (پريده) و خاصيت بنفشه نیز كم مىشود.
افات وبیماری های بنفشه
یکی از آفات گل بنفشه، شته ها می باشند که می توان با اسپری آب و صابون رقیق (2 اونس در هر گالن) و یا حشره کش ها آنها را دفع کرد
یکی از بیماری این گیاه "لکه برگ" (Ramularia deflectens) میباشد که یک عفونت قارچی بوده ، علائم این بیماری شامل لکه های سیاه در لبه های برگ به دنبال پوشش سفید رنگ بر روی برگ ها می باشد.
پوسیدگی ساقه، نیز به عنوان بیماری بنفشه سه رنگ شناخته شده که از طریق قارچ و از راه خاک و کود حیوانی منتقل میگردد و ممکن است منجر به از بین رفتن شاخ و برگ شده و رنگ گل کمرنگ شود و همچنین موجب چروک شدن زودرس شود.
ویروس موزاییک خیار یکی از ویروس های گیاهی بوده که از این گیاه استخراج شده و بر روی آن اثبات گردیده است.
کاشت بنفشه
برای پرورش گیاه دانه های رسیده را باید در اوایل تابستان یعنی در نیمه اول تیر ماه بکاریم و سپس موقعی که گیاه جوان دارای 3 تا 4 برگ گردید آنها را در شهریور ماه نشاء کرده و با این روش گیاهان نشاء شده در بهار گل می دهند ولی در اگر دانه های گیاه در اردیبهشت ماه کاشته شده و گلهای آن بعد از نشاء در زمان 3 تا 4 برگی در پائیز ظاهر خواهد شد و میزان بذر مورد نیاز در هر هکتار 4 تا 6 کیلوگرم است.
تکثیر گل بنفشه: تکثیر این گیاه بسته به گونه از طریق بذر، قلمه، تقسیم ریشه و جدا کردن ساقه های دستک مانند(Stolon) افزایش می یابد و بذر آن را در مرداد در شاسی کاشته و سپس نشاء ها را به زمین اصلی منتقل می نمایند و بذر را به صورت دست پاش می کارند و با مقداری خاک نرم یا کود دامی پوسیده را می پوشانند ، چون گیاهان جوان به آفتاب سوختگی حساس میباشند در مکان های گرم تا زمان سبز شدن و استقرار گیاه، سایبان ایجاد کرده و از آنجا که بنفشه سه رنگ به مرگ گیاهچه خیلی حساس میباشند بستر کاشت و کود مورد استفاده نباید آلوده باشد و نشاء ها در پاییز به زمین اصلی منتقل شده و به فاصله در حدود 20 سانتی متر کشت می شوند و در زمستان در زیر برف می مانند و گاهی در خزانه دوم کشت شده و بعد از سپری شدن زمستان در فرصت مناسب به زمین اصلی منتقل می گردد.
که هرچه نشاء ها زودتر منتقل گردند گل های درشت و بیشتری تولید می نمایند. این گیاه خودگشن و گرده افشانی آن به صورت بسته گل (Cleistogamy) است. بذر آن به سرعت زیوایی خود را از دست داده و لازم است هرسال بذر جدید تهیه گردد و در شرایطی که در اثر سرما زمین یخ بزندباید در طول زمستان روی زمین پوشانده شود و یا اینکه در اول اسفند وقتی زمین خشک شد کاشته میشود و بخش هوایی گیاه به سرما مقاومت داشته ولی در اثر یخ زدن به ریشه ممکن بوده که آسیب ببینند
مرحله داشت بنفشه
این گیاه نیازمند خاک مرطوب و با قابلیت تخلخل بالا (زهکش مناسب) و PH بین 5.5 تا 7.5 نیازمند بوده و گل بنفشه با آبیاری منظم نیاز داشته اما آبیاری بیش از حد به طوری که از گلدان سرریز شود بسیار مضر بوده است.
در ادبیات ایران باستان شاعران زیادی بنفشه را در شعرهای خود استفاده مانند: دیوان حافظ ، مولانا ، سعدی ، عمر خیام ،نیشابوری ،عطار نیشابوری وفردوسی
روایاتی که در مورد بنفشه وجود دارد:
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموند: "همانطور كه ما اهل بيت بر ساير مردم فضيلت داريم چنين است که فضيلت روغن بنفشه بر ساير روغنها داشته"
امام علي علیه السلام فرموند:لو علم الناس ما فى البنفسج لحسوه حسوا. "اگر مردم مىدانستند در بنفشه چه هست، آن را جرعه جرعه مىنوشيدند".
محمد بن سوقه مىگويد که امام صادق عليه السلام فرموند:دهن البنفسج يرزن الدماغ."روغن بنفشه دماغ را قوى مىنمايد".
على بن اسباط در روايط مرفوعه خود گويد امام علي ع فرموند:دهن الحاجبين بالبنفسج فانه يذهب بالصداع" با روغن بنفشه ابروانت را روغنمالى كن كه سردرد را مىبرد".
خواص دارویی بنفشه
بنفشه گياهى دارویی شناخته شده بوده كه سابقه تاريخى چندين هزار ساله را دارد بطوری که در آيين ديرينه زرتشت مورد ستايش بوده و از نظر طبى و كارآيى، در اسلام روايات زيادى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و ائمه اطهار عليهم السلام در خواص طبى و معالجه برای بيماری ها نوشته شده. بنفشه براى سلامت بدن بسيار اهميت داشته و فرآوردههاى دارويى آن به صورت دمكرده، جوشانده و شربت يا در تركيب شيرينىجات از قبيل آب نبات، مربا، نقل و حلوا در موارد زياد تأثير بسزايى دارد.
در قرون اولیه میلادی، در مكاتب بقراط و دیوسكورید و همچنین در قرون وسطی توسط اعراب در درمان تعداد بیشماری از بیماری ها، از جمله رفع ورم چشم، درد گلو، دفع صفرا، رفع حالت تشنگی و به عنوان ملین و قی آور به كار می رفته است.
بر اساس طب سنتی ایران همه قسمتهای بنفشه از جمله برگ، گل، دانه، ریشه، و سرشاخههای گلدار مصرف دارویی داشته. و مرطوب، تند، سرد واندکی تلخ میباشد و دارای ویژگی هایی همچون : ضد التهاب، خلط آور، محرک، ادرار آور (مدر)، ضد تومور، ضد رماتیسم، ملین، ضد میکروب، معرق، مسهل، تثبیت کنندۀ دیوارۀ مویرگها و تصفیه کنندۀ خون میباشد.
شربت تهیه شده از دم کرد گل بنفشه برای درمان سرفه میتوان ازش استفاده کرد. به دلیل غنی بودن از لحاظ مواد صابونی، خلطآور خوبی بوده و سبب تقویت و استحکام خونی هم میشود، میزان دو قاشق غذاخوری از پودر گیاه را در نیم لیتر آب جوشیده بریزید و با اضافه کردن مقداری شیر و عسل آن را مصرف کنید. همچنین دم کرده بنفشه را بعد از تغلیظ به صورت کمپرس برای درمان بیماری های پوستی میتوان استفاده کرد ، برای درمان رماتیسم میتوان از کمپرس دمکرده گیاه بر روی موضع، روزی دوبار استفاده نمود و از پودر گیاه و آب خمیری بدست می اید که برای بهبودی زخم ها و جراحات مفید بوده .
دانه بنفشه به مقدار ۶ تا ۱۰ گرم، در اطفال اثر ملین را دارد و مصرف ۷ تا ۱۵ گرم آن در ۱۵۰ گرم آب، اثر مسهلی ملایم ظاهر میکند. از روغن بنفشه میتوان برای جلوگیری از ریزش موی سر، شوره سر، خارش پوستی، زیبایی پوست، ورم لثه، سردرد و خونریزی بینی استفاده می شود.
دارای اثر نيروبخشی بوده و آرام بخش بوده که اين گياه در ماده نرم كنندهاى فوق العاده است كه از برگ بنفشه به مقدار زياد حاصل مىشود و اين ماده همان لعاب آن بوده. ضد باكتری، ضد التهاب، ضد تب، CNS دپرسانت، ملین، مسهل، معرق، ادرار آور، تهوع آور، خلط آور، قارچ كش، خواب آور، كاهش دهنده پر فشاری خون، شل كننده عضلات، مقوی اعصاب و مسكن از دیگر خواص ان بوده
بنفشه گياهى مشهور بوده و ريشهاش مانند ساير اجزاى آن خاصيت داروئى داشته و بنفشه خون معتدلی را بوجود مىآورد، مرهم بنفشه با قاؤت جو ورم گرم را به راحتی فرو مینشاند ، روغن بنفشه داروى گرى بوده ، بو كردن و بر سر ماليدن بنفشه سردرد را تسكين ، بنفشه التهاب معده را از بين برده و شربت ان علاج درد كليه و ملين ملايمی بوده ، مقعد بيرون زده را جاى خود مىنشاند.
برگ بنفشه را هر مقدار كه لازم است شسته و بجوشانید تا له شود، ماليدن آن در گرى، كچلى، اگزما، خارش جوشهاى بدن و تحليل اورام عضلات مفيد بوده ، لعاب بنفشه براى رفع انواع ورم هاى داخلى و خارجى، بيماري هاى چشم و التهابات معده و روده به كار مىرود ، ريشه و تخم بنفشه باعث قى و استفراغ و ليفت مزاج مصرف مىشود و در موارد مسموميتهاى خود بخودى مانند يبوستهاى مزمن بسيار موثر میباشد و در موارد مسموميتها نبايد از اين روش غفلت نمود دمكرده. بوييدن گل تازه بنفشه مغز يا دماغ را تقويت کرده ، خستگى را كم میکند و خاصیت نشاط آور داشته است.
مصرف بنفشه در بيماري هاى مخملك سرخك و بطور كلى در تبهاى دانهاى از قدیم معمول بوده. برای درمان درد پستان روغن بنفشه و زرده تخممرغ را مخلوط نموده و ماساژ دهید.برای درمان خروج مقعد اطفال (پرولاسپوس) با روغن بنفشه به محل مالیده و براحتی با این کار درمان میشود ، جهت درمان سردرد و بیخوابی روغن بنفشه را به پیشانی خود بمالید ، می توان برای رفع خارش روغن بنفشه را به پوست خود بمالید.
روغن بنفشه: که از عطر بنفشه يا ساييده نرم گل بنفشه در روغن بادام شيرين، به نسبت 1 در 10 مخلوط بدست می اید با نام روغن بنفشه بادام معروف است و در بيمارانى كه مبتلا به اختلالات مغزى و روانى، سرسام، فراموشى و كندى حافظه هستند، بطور بوييدن و ماليدن آن در داخل بينى هر روز و شب برایشان استعمال مىشود. روغن بنفشه در طبيعت دارای طبع سرد و خوابآور بوده و جهت جرب و درمان كلف و جلوگيرى از ريزش مو و نرم كردن پى مفاصل و نگاهدارى ناخن به كار برده میشود.
دم كرده گل بنفشه: 5 گرم بنفشه و با همين مقدار گل نيلوفر، گل گاوزبان و گل خطمى (به نام چهارگل) با 20 گرم ترنجبين كه در نيم ليتر آبجوش، صبح مثل چاى، به مقدار نيم ساعت دم و صاف كرده و در شيشه بریزید و هر ساعت يك قاشق سوپ خورى ميل شود. این دم کرده نافع بيماران مبتلا به عوارض ريوى مثل سينه پهلو (پنومونى) و (پلورزى)، برونشيت، سرفه شديد، اخلاط خونى يا چركى و ورم حلق و طنابهاى صوتى مىباشد و همچنين دمكرده 10 گرم گل بنفشه، 3 گرم با شير خشت و 5 گرم تاجريزى، صبح ناشتا بيمار مبتلا به يبوست مزاج ميل نمایند که موجب لينت (لزى) معده و رودهها و نرم شدن مزاج میشود و همچنین دم كرده بنفشه را در بيماری هاى ريوى و التهاب دستگاه گوارش و ادرارى مؤثر و ضروری است برای دم کرده میتوان از گل، برگ و ريشه ان استفاده کرد ، جوشانده گل بنفشه را در موارد رماتيسم و برونشيت نیز موثر است برای درمان برفک دهان مفید است
روش دیگر تهیه دم كرده بنفشه: بنفشه را به صورت سرد نوشیده و برای این كار در حدود 70 گرم برگ های تازه را با آب سرد نوشیده و آن را با نیم لیتر آب بجوشانید. بعد از حدود 12 ساعت وقتی آب سبز رنگ شد، آن را صاف نموده و در شیشه درب داری در یخچال بگذارید و هر دو ساعت یكبار مقداری از آن را خورده و این دم كرده بهتر است هر روز تازه تهیه شده و اضافی آن دور ریخته شود.
تهیه كمپرس بنفشه : برای تهیه استعمال خارجی، پارچه یا باند نخی را در دم كرده بنفشه را بر روی موضع قرار دهید و روی آن را با پارچه ضد آب(لاستیك پارچه نازك) بپوشانید و بعد از سرد شدن، این كار را تكرار نمایید.
شيره تازه گل بنفشه اثر ملين داشته و سابقا در بيماری هاى اطفال به صورت شربت به عنوان ملين و براى رفع سياه سرفه، زكام، بيماری هاى حاد سينه و برفك به كار برده میشده ولى امروزه به اندازه سابق مصرف نمىشود. برگ این گل اثر نرم كننده ای دارد و از آن لوسيون هايى تهيه مىشود كه جهت رفع تحريك التهاب اعضاى خارجى، ورم چشم و همچنين به صورت تنقيه براى رفع تحريكات روده مورد استفاده قرار مىگيرد.
ريشه بنفشه داراى اثر قىآور میباشد و مىتوان از آن به جاى ايپكا در بيماری هاى اطفال استفاده میشود و بعد از مصرف آن در مخاط دستگاه هضم تحريك شده و حالت تهوع و استفراغ پيش مىآيد. بنفشه ضد احتقان خون، مقوى و مدر و تصفيه كننده خون بوده و براى درمان بيماری هاى جلدى و بواسير و واريس مصرف مىگردد، مقدار مصرف بنفشه 40 الى 60 گرم در يك ليتر آب میباشد ، از پودر ريشه گل بنفشه فرنگى 8 الى 10 گرم شربتى درست مىشود كه قىآور و ملين میباشد.
گل بنفشه ايرانى بهترين مسهل صفرا بوده و مسكن عطش و تبهاى شديد را بر طرف کرده و فشار خون را نیز پائين مىآورد ، بنفشه خوابآور و محلل ورمها بوده جهت سردرد و سرفه، سختى سينه و حلق نافع بوده و سوزش ادرار را از بين مىبرد و براى درمان ذات الجنب و ذات الريه و ديفترى و سردرد اطفال تجويز مىگردد.
در دارونامه انگلستان بهترین شكل استفاده از گل های بنفشه به صورت شربت بوده كه برای نوزادان نصف تا یك قاشق چایخوری و یا بیشتر، با مقدار مساوی روغن بادام مخلوط می گردد که در قدیم شربت بنفشه را برای رفع تورم چشم ها، رفع بی خوابی، درمان یرقان، درمان تب و لرز، برطرف كردن چرك و تورم لوزه ها و صرع استفاده وشخصی بنام جرالد، یكی از متخصصان گیاهان دارویی می گوید،برای تسكین تورم داخلی گوش، آرامش قلب، بر طرف كردن خشكی و گرفتگی گلو، بهبود سر درد و به عنوان خواب آور می توان از بنفشه معطر استفاده نمود.
از گل های بنفشه می برای تهیه مربای شیرینی استفاده میشود بطوری كه در زمان چارلز دوم به عنوان كنسروی مطلوب با نام قند بنفشه یا violet plate در تمام داروخانه ها به فروش نیز می رسید و بسیار هم پرطرفدار بوده. این فرآورده خاصیت خلط آور بوده و گل های تازه برای افزودن به سالاد بسیار خوب میباشد و همچنین جرالد می افزاید كه از برگ های بنفشه می توان در تهیه مرهم و ضماد جهت سوختگی ها استفاده و او معتقد است كه اثرات آن بهتر از گل ختمی و تركیبات جیوه می باشد.
این گیاه دارویی وقتی سبز و تازه است، به عنوان سرد كننده و پایین آورنده حرارت بدن، به صورت داخلی و خارجی، به كار می برده میشود ، مثلاَ در كاهش ورم چشم ها می توان از جوشانده گل وبرگ و برای تسكین سر درد از مرهم آن بر روی پیشانی استفاده کرد و این مرهم را می توان با اسانس گل سرخ هم مخلوط نمود.
گل و برگ بنفشه به صورت فرآورده خوراكی خاصیت صفرا آور داشته و مخصوصا برای بچه ها مناسب میباشد (البته اثر برگ در این مورد قوی تر میباشد). باید ذکر کرد که گل های تازه یا خشك به شكل خوراكی، در رفع مشكلات ریوی مؤثرند و ریزوم به صورت خوراكی دارای اثرات قوی تهوع آور و مسهل بوده و از این نظر شبیه ایپكاكوانا است.
در هومیوپاتی مدرن از تنتور گل تازه بنفشه برای سرفه های اسپاسمی بهمراه با تنگی نفس و روماتیسم مچ ها استفاده می گردد که از زمان های دور از فرآورده های بنفشه تازه به صورت خوراكی و موضعی برای افراد سرطانی به خصوص سرطان گلو، استفاده می شده و برای ای از دم كرده برگ های بنفشه در آب جوش به نسبت 1 به 5 به صورت موضعی(مالیدنی) و یا به صورت كمپرس در دردهای موضعی می توان استفاده نمود .
میتوان برای چرب كردن گلو، برگ بنفشه را خشك و پودر نموده و در روغن زیتون ریخته و سپس آن را به مدت شش ساعت بر روی بخار بگذارید و سپس مصرف شود ، این روغن برای رفع خشكی گلو بسیار مفید است ، از اثرات دیگر بنفشه می توان تسكین سر درد، ضد میگرن، رفع بی خوابی،ضد سرفه، تسكین آسم و برونشیت را نام برد ، بنفشه معطر چون خاصیت معرق داشته در تسكین علائم سرما خوردگی مؤثر میباشد.
ابن سینا در كتاب قانون راجع به خواص بنفشه چنین گفته:
بنسفج گیاهی مشهور و ریشه اش همچون سایر اجزایش دارای نیروی دارویی بوده و دارای طبیعت سرد و تر میباشد و گروهی گفته اند گرم است و در سردی برگش شكی نیست ومی گویند خون معتدل را به وجود آورده ، بو كردن و بر سر مالیدن آن سر درد را تسكین داده. مالیدن و خوردن آن برای تورم چشم مفید بوده ، بنفشه و به ویژه مربای بنفشه، درمان سرفه گرم میباشد و سینه را نرم می كند. شربت بنفشه درمان ذات الجنب و شش بوده و در این زمینه از جلاب( شربتی كه با گلاب و عسل یا شكر درست كنند) بهتر است که التهاب معده را از بین برده و شربت بنفشه علاج درد كلیه و ملین ملایم بوده ، تناول بنفشه خشك صفرا را بیرون میراند،
رفع جوش صورت
میتوان دم کرده بنفشه مخصوصا ریشه ان را روزانه مصرف نمود بهتر است هفته سه بار و بخور گل وبرگ و ریشه بنفشه برای لطافت پوست بسیار مفید است. میتوانید معجزه از بین بردن جوش های صورت را به راحتی با این روش دید یا هم میتوانید روزانه دو قاشق غذاخوری گل خشك به صورت چای گرم یا دم كرده سردو یا پنج گرم از ریشه در روز می توان مصرف نمود.
و همچنین افزودن گل های تازه و له شده بنفشه به آب حمام باعث شادابی پوست می شود.
نظرات