بادام زمینی  یا پسته‌شامی (همچنین بادام‌کوهی یا پسته‌زمینی) ، نام بوته و میوه‌ای با نام علمی Arachis hypogaea بوده و گیاهی علفی و یک ساله بوده که دارای  ارتفاعی به میزان 30 تا 50 سانتیمتر رسیده، برگ های آن متقابل بوده و پرمانند با چهار برگچه که دو به دو روبروی هم قرار گرفته اند و برگ انتهایی  نداشته اند.

گل هایی به رنگ  زرد- قرمز داشته و بعد از گرده افشانی، ساقه گلدهنده کشیده می شود به طوریکه خم شده تا به زمین برسد و تخمدان با زمین تماس پیدا نمایدو پس از آن، رشد ساقه گلدهنده باعث می گردد که تخمدان به درون زمین رفته و میوه آن در درون غلاف هایی در داخل زمین تشکیل گرددو هر غلاف معمولا بین 1 تا 4 دانه  را داشته و گل های بادام زمینی به صورت جانبی و در گل آذین های خوشه ای رشد می نمایند و در نتیجه خودگرده افشانی گل ها پژمرده گردیده  و از بین می روند، میوه درون پوسته های چروکیده و خشکی تشکیل شده و غلاف ها 120 تا 150 روز پس  از کاشت دانه می رسند و اگر برداشت زود  هنگام صورت گیرد دانه های درون غلاف نرسیده باقی می مانند و در صورت برداشت دیرهنگام غلاف ها از ساقه جدا گردیده و در هنگام برداشت در داخل خاک باقی می مانند

کاشت بادام زمینی

گل  بر روی سطح زمین بوجود آمده و بعد  از پژمرده شدن  ساقه آن رشد نموده و به طرف پایین خم می گردد و تخمدان را وارد خاک می نماید و زمانی که دانه رسیده، شود  رنگ بخش داخلی غلاف ها به نام پوشش دانه از سفید به قرمز مایل به قهوه‌ای تغییر نموده .. رنگ غلافها ابتدا نارنجی رگه‌دار با گلهای شبیه نخود و گلبرگهای زرد رنگ است که بر روی خاک در خوشه‌های کناری رشد می‌کنند. بعد از خود گرده افشانی گیاه (بادامهای زمینی خود آمیزه‌های کامل بوده) گل های آن کم‌رنگ شده و ساقه‌های موجود در پایه‌های تخمدان ها که قلاب نامیده به سرعت دراز شده و با چرخش به سمت پایین موجب نفوذ دانه‌ها به عمق چند اینچی خاک می شوند و تا شرایط رشد کامل آنها فراهم گردد و وظیفه غلاف ها جذب مواد غذایی شود و این میوه دارای پوسته‌های چروک‌داری بوده که ما بین دو تا سه عدد دانه محصور گردیده و دانه رسیده این میوه مانند سایر دانه‌های نبشی از قبیل لوبیا بوده اما بر خلاف پوشش دانه‌های سخت نبشها ، دارای پوششی به ضخامت کاغذ بر روی دانه می‌ بوده

برداشت بادام زمینی با استفاده ماشینهای مخصوصی انجام می گردد  که می تواند بوته ها را درست از زیر قسمت غلافها بر داشته، این ماشین بوته را الک  می کند تا تنها دانه ها باقی بمانند وپس از آن دانه از پوست جدا شده و  بادام زمینی اهلی در واقع تلاقی دو گونه A. duranensis   و A. ipaensis و یک آلوتتراپلوئید می باشد. دانه های بادام زمینی را از پوسته خارج می کنند و در اواسط اردیبهشت( زمانی  که خاک به اندازه کافی گرم شده باشد) در خاکی سبک و غنی از مواد غذایی کاشته می شود. در هنگام برداشت محصول ، کل گیاه را که شامل بیشتر ریشه‌ها است از خاک جدا می شود

بادام زمینی بهترین رشد را د ر شرایط نور کامل، خاکهای ماسه ای- لومی و اسیدی با ph =6-7 نیاز داشته و این گیاه برای تکمیل رشد به 6 تا 8 ماه هوای گرم نیاز  داشته است. این گیاه  در طی دوره رشد به هوای گرم و خشک و فصل رشد طولانی نیاز داشته. به طور کلی به دامنه زیادی از pH مقاوم  بوده و می تواند از pH 4 تا 9 را تحمل  نماید و این گیاه به سرما مقاوم نبوده است.  آب و هوای گرم برای کشت این گیاه مناسب بوده وگیاه بادام زمینی دارای ساقه‌ای راست است و همان طور که گفته شد برگ‌های آن مركب از دو زوج برگچه  بوده و گل‌های آن دو نوع متفاوت به رنگ زرد كه پس از تلقیح، دم گل خم می‌شود و به سطح خاک رسیده و سپس کم‌کم در خاک فرو رفته، میوه در داخل خاک پدید می‌آید.

به پنج ماه هوای گرم و بارش سالانه 20 تا 40 اینچ یا آبیاری معادل این مقدار نیاز داشته اند و غلافها 120 تا 150 روز بعد  از کاشت دانه‌ها به رشد کامل رسیده که  اگر محصول را خیلی زود برداشت نموده و این غلافها رشد کامل نکرده‌اند، اگر آن ها را خیلی دیر برداشت نمایند این غلافها در ساقه پاره گردیده و در خاک باقی خواهند ماند و نگهداری نادرست بادام زمینی می‌تواند منجر به آلودگی آنها به Fungus Aspergillus Flavus که ماده سمی آفلاتوکسین بوده که  آزاد می‌شود.

تناوب زراعی بادام زمینی

بادام زمینی ممکن است در خاکهای فقیری کاشته که برای سایر محصولات مناسب نبوده   و دارای مقدار زایدی از مواد غذایی خاک را می گیرد ،زیرا بقایای گیاهی نیز از زمین خارج و بادام زمینی در بعضی از بیماری های خاکزی مانند بوته میری باکتریایی با گیاهان تیرة گوجه فرنگی مشترک بوده است .

مثالهایی از تناوب های بادام زمینی:‌بادام زمینی ـ ذرت خوشه ای ـ پنبه ـ آیش و تناوب دوم بادام زمینی ـ ( کود سبز ) ، پنبه ـ ذرت خوشه ای بوده

مبارزه علفهای هرز بادام زمینی: از علف کشهایی مانند امولسیون 43 درصد آلاکلر(لاسو)به میزان 4تا5 لیتر یاامولسیون 48 درصد یفلورالین به میزان 1/2 تا 1/8 لیتر در هکتار بصورت قبل از کاشت استفاده شده و این علف کشها محصول را 2تا 3 ماه بعد از مصرف در برابر اکثر علفهای هرز محافظت نموده .

آفات و امراض: برخی  از آفات عمومی مثل زنجره باقلا ، کرم غوزه پنبه و پروانه کارادینا به بادام زمینی نیز خسارت وارد می سازد . بیماری لکه برگی بادام زمینی عامل بیماری قارچی  بوده  بنام Cercospora personata که روی بقایای گیاهی آلوده زمستان گذرانی نموده و اسپور آن توسط باد منتشر می شود . پوسیدگی پایه تخمدان ، ریزش برگها و نیامها و یا کوچک ماندن

نیام ها از نتایج این بیماری می باشد وکنترل بیماری با استفاده از ارقام مقاوم ، تناوب حداقل سه ساله ، تقویت محصول و بالاخره استفاده از سموم قارچ کش مانند زینب و مانب امکان پذیر بوده  .

تاریخچه  بادام زمینی

باستان شناسان  و تاریخ دانان شواهدی مبنی بر استفاده از بادام زمینی 7600 سال پیش در پرو یافته  و تا دهه 1930 از این گیاه تنها برای تغذیه دام استفاده میشده است در چین با تولید 41.5 % تولید جهان، بزرگترین تولید کننده بادام زمینی در جهان می بوده. بعد از آن هند( %18.2 ) و آمریکا( %6.8 ) در رده های بعدی قرار گرفته اند.

بادام زمینی 4 رقم اصلی دارد: اسپانیایی، رونده، ویرجینیا و والنسیا. این ارقام از نظر طعم، مقدار روغن، اندازه، شکل و مقاومت به بیماری ها اختلاف  داشته اند که  اغلب بادام زمینی های موجود در بازار از رقم ویرجینیا هستند. البته در بازار رقم والنسیا هم به دلیل اندازه بزرگ آن مورد توجه  می باشد. از ارقام رونده بیشتر برای تولید روغن بادام زمینی استفاده می گردد، این ارقام طعم بهتری نسبت به ارقام اسپانیایی دارند. رقم اسپانیایی دارای  مقدار روغن بالایی  بوده و از نظر عادت رشدی نیز بادام زمینی به دو گروه بوته ای و رونده تقسیم می شوند، البته ارقام دیگری نیز مانند  ارقام تنسی قرمز و  ارقام سفید نیز معرفی شده اند که از نظر طعم و اندازه مشابه بوده و فقط رنگ متفاوتی داشته اند.

ترکیبات موجود در بادام زمینی : دارای منبع مناسبی برای تامین پروتئین، نیاسین، فولات، فیبر، ویتامین E ، منیزیوم و فسفر بوده. علاوه بر این، این گیاه فاقد چربی های ترانس و سدیم  می باشد.پژو هش های جدید نشان می دهد که خاصیت آنتی اکسیدانتی بادام زمینی قابل مقایسه با میوه هایی مثل: توت فرنگی و بولبوری (زغال اخته) و بسیار بیشتر از هویج و چغندر بوده ، مقاله ای که در ژورنال شیمی غذایی به چاب رسیده عنوان داشته که بادام زمینی سرشار از پلی فنلهای آنتی اکسیدانتی بوده، بادام زمینی مقادیر بالایی resveratrol داشته که گمان می رود خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان را کاهش داده.هر صد  گرم بادام زمینی دارای:۵۶۷ کالری،  ۴۹ گرم چربی،۷۰۵ میلی‌گرم پتاسیم،۱۶ گرم کربوهیدرات،۲۶ گرم پروتئین میباشد

همچنین دارای مقداریقابل توجهی ویتامین B3  که در 112 میلی گرم در 100 گرم. ویتامین B3 باعث افزایش کلسترول خوب ( HDL) می شود، فرایند پیری را به تعویق انداخته و همچنین از بیماری آلزایمر جلوگیری می نماید، آنتی اکسیدان موجود در بادام زمینی به همان اندازه که در میوه ها می باشد و از سیب، چغندر و هویج، آنتی اکسیدان بیشتری داشته است واین اجیل  حاوی مقادیر زیادی،  آنتی اکسیدان پلی فنول  بوده  که نوع ابتدایی آن اسید پی ــ کوماریک نامیده شده ودر بادام زمینی بو داده شده، مقدار این اسید افزایش یافته  و در نتیجه محتوای آنتی اکسیدانی آن 22 درصد بیشتر شده ، به طوری که مقدار آنتی اکسیدان آن حتی از توت فرنگی و تمشک نیز بیشتر بوده است.

مواد دیگری مانند منیزیم موجود در بادام زمینی، گرفتگی عضلانی را دور میکند و دارای فولات نیز می باشد که فولات از کم خونی ، رنگ پریدگی و ضعف جلوگیری نموده و دارای پتاسیم نیز می باشد که پتاسیم موجب تنظیم فشارخون و تنظیم ضربان قلب می گردد و از گرفتگی عضلانی و ادم جلوگیری وفسفر در بادام زمینی وجود داشته که جلوی ضعف و خستگی را می گیرد.

کاربرد بادام زمینی

بادام زمینی استفاده متعددی دارد مانند کاربردهایی  از جمله در آشپزی، ساخت مواد صنعتی، تهیه روغن بادام زمینی، کره بادام زمینی، آجیل و ... داشته. علاوه بر این موارد، در ساخت لوازم آرایشی، نیتروگلیسیرین، پلاستیک و رنگها هم کاربرد دارد و روغن بادام زمینی در آشپزی به دلیل طعم و نقطه سوخت بالای آن استفاده شده و به دلیل نقطه سوخت بالای آن از نظر سلامتی نیز روغن بهتری برای آشپزی محسوب می گردد. 

آرد بادام زمینی در بین آشپزان محبوبیت بالایی  را داشته ، زیرا پروتئین بالای آن طعم بهتری در غذا ایجاد نموده و به عنوان یک ماده فاقد گلوتن می توان از آن استفاده نمود.

بادام زمینی پخته و برشته شده آجیلی محبوب در کشوذ هایی مانند  آمریکا، چین، هند و غرب  وآفریقاست،همچنین به علت داشتن مقادیر بالایی پروتئین، انرژی و مواد معدنی گزینه مناسبی برای مبارزه با سوء تغذیه  می باشد و حتی از ان شیری تهیه می شود که چون فاقد لاکتوز  بوده  برای افرادی مناسب  می باشد که به این ماده حساسیت داشته است.از روغن بادام زمینی برای ساخت رنگها، جلادهنده ها، پوشش چرم و حشره کشها استفاده می شده و از این روغن برای ساخت برخی صابون ها هم استفاده و پروتئین بادام زمینی در صنایع نساجی هم کاربرد داشته و پوسته بادام زمینی در صنایع پلاستیک سازی، سوخت، ساخت ابریشم مصنوعی، کاغذ و موسیلاژهای صنعتی کاربرد بسیاری داشته است.

خواص دارویی بادام زمینی

بادام زمینی موجب گشاد شدن رگ های بدن و تسهیل جریان خون می گردد و از لخته شدن خون و سکته مغزی جلوگیری می نماید،موادی مغذی در بادام زمینی وجود  داشته و مانند فولیک اسید، اسید فیتیک، فیتواسترولز،  که تاثیراتی ضد سرطان  را داراست،بادام زمینی به دلیل داشتن نیاسین از مبتلاء شدن افراد به بیماری آلزایمر(فراموشی) جلوگیری می کند و محققان شیکاگویی بر روی تغذیه 3000 نفر در رده سنی 65 سال به بالا تحقیق کردند و نتیجه  مطلوبی را در این رابطه به دست اوردند.ضد رطوبت معده بوده ، برطرف كنندة زخم مثانه و سوزش مجاری ادرار می بوده، مسكن بلغم سينه و سرفه و دردهای حنجره می بوده است. مقدار روی و يد در بادام زميني زياد بوده  در نتيجه افرادی كه  بیماری گواتر دارند بادام را باید در جيره غذايی خود حتما این آجیل خوراکی را بگنجانند.

  افرادی که  كه كف دستشان پوسته پوسته می گردد علاوه بر خوردن بادام زميني آن را به كف دست مالیده، برای درمان شوره و ريزش مو قبل از حمام بادام زميني را به سر مالیده تا تاثیر ان را ببینید.   افرادی  كه بهت زده يا بي‌حوصله می باشند 10 صبح و 5 بعدازظهر 30 عدد بادام زميني با كمی عسل و یا با آب هويج ميل کنند. خانم های حامله  می توانند روزانه بين 10 تا 15 دانه بادام زميني بخورند، كودكانی كه راشيتيسم دارند روزانه 10 تا 12 دانه بادام زمينی ميل نمایند.

برای تقویت ریه و طحال مفید وضروری است و کلسترول خوب خون را بالا می برد، این آجیل پرخاصیت درد معده را از بین برده و به عنوان نرم کننده سینه استفاده می گردد، همچنین بادام زمینی سرفه خشک را برطرف نموده،  شیر را در مادران شیر ده زیاد می نماید و بسیار مقو ی بوده همچنین به هضم غذا کمک می کند و یک ملین عالی بشمار امده.

به خاطر دارا بودن چربی و کالری زیاد، به افراد چاق توصیه می  گررد که به میزان کم ار آن بخورند و بیشتر از یک مشت بادام زمینی موجب افزایش وزن  انها می گردد. روغن بادام زمینی، ملین و رفع کننده یبوست بشمار امده است و از نظر خواص، شبیه روغن زیتون می باشد ، سیستم ایمنی را تقویت می کند.

بادام زمینی باعث  گشاد شدن رگ های بدن و تسهیل جریان خون شده  و از لخته شدن خون و سکته مغزی جلوگیری نموده  ورژیمی دارای بادام زمینی، به خاطر افزایش منیزیم، فولات، فیبر، مس و ویتامین E ، خطر بیماری قلبی را کم نموده و مصرف 28 گرم بادام زمینی در روز، باعث کاهش بیماری قلبی می شود و برای جلوگیری از بیماری قلبی باید حداقل  یک مشت بادام زمینی و دیگر آجیل ها یا دو قاشق غذاخوری کره بادام زمینی را چهار بار در هفته میل نمایید.

مصرف میزان 28 گرم بادام زمینی، آجیل و یا کره بادام زمینی در هفته باعث شده که 25درصد خطر پیشرفت سنگ کیسه صفرا را کم شود و با مصرف 2 بار یا بیشتر در هفته ثابت شده   زنانی که از این امر پیروی می نمایند، تا 85 درصد سرطان روده بزرگ را از خود دور و به همین ترتیب مردان تا 27 درصد این سرطان را کاهش دهند . بادام زمینی غنی از کلسیم  بوده  و سلامت استخوان‌ها را بهبود بخشیده و این مغز خشکبار سرشار از بیوفلاونوئیدها  بوده  که به بهبود جریان خون در مغز تا 30 درصد کمک نموده  و به این ترتیب خطر سکته مغزی را کاهش داده است. بادام زمینی بی‌نمک برای سلامت عروق و سرخرگ‌ها، بسیار ضروری بوده.

فایده مهم کره بادام زمینی این  بوده  که از چربی سالم بوجود آمده و کره بادام زمینی حاوی چربی های اشباع نشده می باشد و دارای مواد مغذی  بوده که به کاهش سطوح کلسترول مضر و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی کمک کرده و روغن بادام زمینی ترکیبات موجود در کره در بادام زمینی از تنگ شدن عروق پیشگیری می نماید.زیرا فاقد کلسترول است.

تهیه کره بادام زمینی: پانصد گرم بادام زمینی پوست کنده را با مقداری آب مخلوط  نموده  و بجوشانید تا کمی پخته شود  اما  له نشود سپس چهارصد  گرم روغن نارگیل را به آن اضافه نموده  و در داخل مخلوط کن برقی ریخته تا کاملا به صورت کره در بیاید. سپس کمی نمک به آن اضافه نموده البته کره را می‌توان بدون استفاده از روغن نارگیل هم تهیه نمود و کافی است که به جای روغن نارگیل آب نیز اضافه شود.

بادام زمینی، منبع خوب انرژی  بوده  و در 100 گرم بادام زمینی حاوی 50 گرم چربی، 16 گرم کربوهیدرات می بوده است،بادام زمینی دارای پروتئین با کیفیت عالی می باشد و در بین آجیل ها، بادام زمینی دارای بیشترین مقدار پروتئین را دار می باشد. 100 گرم بادام زمینی حاوی 25 گرم پروتئین می بوده و پس اگر کودک شما فقط بادام زمینی یا کره بادام زمینی می خورد، از کمبود پروتئین در کودک نگران خود نبوده وبیشتر چربی های موجود در بادام زمینی، از نوع غیر اشباع و خوب می باشندکه در 28 گرم بادام زمینی، حدود 2 گرم فیبر وجود داشته  و این مقدار 9 درصد از نیاز روزانه بدن به فیبر را تامین می نماید.

مضرات مصرف بادام زمینی

بادام زمینی در افراد زیادی می تواند باعث ایجاد حساسیت  کنند گه علائمی مانند حساسیت از یک آبریزش ساده چشم  و بینی تا حالت غش می تواند متغیر باشد و در نشانه های بعدی  مانند: تهوع، استفراغ، اسهال، ناراحتی شکمی، سوزش زبان، سختی تنفس ، گلودرد یا درد در دیگر نواحی بدن، افت ناگهانی فشار خون، سرگیجه و در نهایت بیهوشی و مرگ  بوده  که  باید توجه داشت کم خوردن، بهتر از هرگز نخوردن است و فرهنگ غذاخوردن  درست را خود و خانواده مان تغییر دهیم.

بادام زمینی هایی که در شرایط مناسبی نگهداری نشده  است و به قارچ آسپاراژیلوس آلوده می شوند که می توانند تولید آلفاتوکسین  نماید. این ماده به شدت سرطان زاست و از اینرو نباید از بادمهای خراب و یا مانده استفاده نمود.مطالعه ای در دانشگاه شیکاگو نشان داده  که مصرف بیش از حد روغن و یا کره بادام زمینی همراه با یک رژیم غذایی پر کلسترول می تواند باعث انسداد مجاری قلبی گردد که البته برخی  پژوهش ها  نشان داده که مصرف بادام زمینی می تواند کلسترول مضر خون( LDL ) را کاهش نماید.

اضافه کردن نظر