خیار منفجر - EXPLODING CUCUMBER ACHOCHA ، Cuchinito ، Caigua خیار منفجر بومی جنوب مکزیک بوده و تا کلمبیا و اکوادور نیز یافت شده است. این گونه نباید با گونه Ecballium elaterium اشتباه گرفته شود. ریشه اسم آن از یونان آمده است. نام علمی CYCLANTHERA EXPLODENS خانواده کدوئیان CUCURBITACEAE
گونه ای با میوه های جالب و عجیب می باشد که خارهای بزرگی روی خود دارد.
خصوصیات ظاهری :گیاهی یکساله ، رونده و قوی بوده و میوه های آن خار دار هستند. این میوه ها هنگام رسیدن می ترکند و بذرهای خود را به اطراف بیرون می اندازند. خیار منفجر گیاهی با رشد سریع و پیچک های بلند است. اگر به آن قیم بسته شود رشد بهتری دارد اما اگر قیم هم نداشته باشد می تواند روی زمین رشد داشت باشد.
با استقرار گیاه روی زمین ، ریشه های آن به جهات مختلف رشد می کند. گلهای آن خیلی کوچک و زرد رنگ هستند. این گلها در خوشه ها ظاهر می شوند و گلهای نر و ماده جداگانه روی یک بوته دیده می شوند. گلهای ماده که تولید میوه های خار دار را مکند اندازه ای حدود دو اینچ دارند. میوه های رسیده رنگ سبز متمایل به سفید دارند و باز شده و با انفجار بذر های خود را چند متر دورتر پرتاب می کنند. در این زمان باید مراقب آسیب، مخصوصاً آسیب به چشم ها بود. گلها در اواخر بهار تا اوایل تابستان ظاهر می شوند. بوته ها علفی هستند.
شرایط محیط رشد:
خیار منفجر تقریبا در هر نوع خاکی رشد می کند. در شرایطی که برای خیار و خربزه مناسب است رشد بهینه دارد. گرما را می پسندد و آب و هوای گرم مناسب آن است. آبیاری را منظم انجام دهید و نیاز متوسط به آب دارد.
از لحاظ نیاز نوری به مکان های پر نور احتیاج داشته و خاک باید از زهکشی خوبی برخوردار باشد.اضافه کردن کود های هوموسی رشد را ارتقاء می دهد. pH خاک بین 5.5 تا 6.5 باشد.
خواص درمانی و کاربردها:اغلب از خیار منفجر بعلت میوه های عجیب و جالب خود به عنوان گیاهی زینتی استفاده می شود. میوه ها در عین جذاب بودن خوراکی نیز بوده و بصورت خام و رسیده در غذاها استفاده می شود . میوه های خام در سالاد ها نیز استفاده می شود. خوردن آن می تواند سطح کلسترول خون را پایین بیاورد.
نحوه تکثیر گیاه :
این گونه گیاهی از طریق بذر تکثیر می یابد. قبل از آخرین سرما در گلخانه یا شاسی کاشته شود و پس از رسیدن به اندازه ی مناسب به محل اصلی انتقال می یابد.کاشت آن در بهار در خاک 20 درجه سانتی گراد بهتر است. انتقال نشا پس از اتمام سرما صورت گرفته.