اسکلروز چندگانه  با نام انگلیسی(: Encephalomyelitis disseminata یا Multiple sclerosis  )و با  نام اختصاری اِم‌اِس یا MS  یک بیماری التهابی بوده  که در آن غلاف‌های میلین سلول‌های عصبی در مغز و نخاع آسیب می‌بینند که این آسیب دیدگی در توانایی بخش‌هایی از سیستم عصبی که مسئول ارتباط می باشند  می‌تواند اختلال ایجاد نمایند  و سبب به وجود آمدن علائم و نشانه‌های زیاد مشکلات جسمی میشود. .  ام‌اس در سال ۱۸۶۸ توسط ژان مارتین شارکو توصیف گردیده و محققان در حال توسعه درمان‌ها و روش‌های تشخیص جدید هستند

ام‌اس به چندین شکل ظاهر می‌شود و علائم جدید آن یا به صورت عود مرحله‌ای (به صورت برگشتی) یا در طول زمان (به شکل متناوب) اتفاق می‌افتد. ممکن خواهد بود که در بین عود نشانه بیماری به کلی از بین رفته و با این وجود مشکلات عصبی دائمی مخصوصاً با پیشرفت بیماری در مراحل بعدی به طور مداوم اتفاق بیفتد اگرچه علت بیماری مشخص نیست اما مکانیزم اصلی آن آسیب زدن توسط سیستم ایمنی بدن و یا اختلال در سلول‌های تولید کننده میلین بوده است ،دلایل ارائه شده در مورد این مکانیزم‌ها شامل عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی مثل  عفونت می‌باشد، معمولاً ام‌اس بر اساس نشانه‌ها و علائم و نتایج آزمایش‌های پزشکی تشخیص داده و درمان مشخصی برای ام‌اس هنوز وجود ندارد. درمان‌های موجود به منظور بهبود عملکرد بدن بعد از هر حمله و جلوگیری از حملات جدید صورت گرفته میشود.

اگرچه داروهایی که برای درمان ام‌اس تجویز می‌شوند اندکی موثرند اما دارای اثرات جانبی بسیار ی هستند و تحمل آن دشوار بوده و با وجود اینکه شواهدی در مورد اثربخشی درمان‌های جایگزین ام‌اس وجود ندارد، بسیاری از مردم به دنبال آن درمان‌ها می باشند.

ام اس به چهار شکل ممکن است پیشرفت نماید:

الف- عودکننده- فروکش‌کننده: حمله حاد بیماری و شعله‌ورشدن ناگهانی علائم رخ داده و سپس این علائم به طور کامل یا نسبی بهبود پیدا می نماید و سپس حملات بعدی به همین شکل با فواصل زمانی متفاوت ممکن است بروز نماید که این شایع‌ترین شکل بیماری ام اس بوده.

ب- پیشرونده اولیه: علائم ام اس به آهستگی اما به طور مداوم بدتر شده  بدون اینکه در طول زمان بهبودی رخ بدهد یا شعله‌ور شدن ناگهانی بیماری رخ بدهد.

ج- پیشرونده ثانویه: بیماری به شکل عودکننده- فروکش‌کننده شروع می‌شود و سپس به شکل پیشرونده تبدیل می گردد.

د- پیشرونده عودکننده: علائم زمینه‌ای به طور مداوم بدتر شده و  در عین حال بیمار حملات حاد را هم تجربه میشود که ممکن است فروکش کنند یا نکنند و این شکل بیماری از همه نوع نادرتر بوده است.

چه کسانی ام اس میگیرند؟ پیش بینی نتیجه دراز مدت درمان بسیار دشوار بوده اما نتیجه قابل قبول بیشتر در زنان و افرادی که در سنین پایین‌تر به این بیماری مبتلا گردیده اند و کسانی که در آن‌ها دوره‌های عود مشاهده می‌شود و افرادی که آن‌ها در مراحل اولیه حمله‌های کمی را تجربه کرده‌اند مشاهده شده اند.امید به زندگی افراد دارای ام‌اس ۵ تا ۱۰ سال کمتر از دیگران بوده، این بیماری به طور معمول در سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی و در زنان 2 برابر  بیش از مردان اتفاق می‌افتد و  نام "اسکلروز چندگانه" به زخم‌ها (سختینه یا به عبارت دیگری پلاک یا زخم) که در ماده سفید مغز یا ستون فقرات قرار دارد گفته شده است

چگونه ام اس به بدن حمله می‌کند؟ در افراد دچار ام اس، دستگاه ایمنی خود فرد به بافت‌های اطراف رشته‌های عصبی در مغز، نخاع، و رشته‌های عصب بینایی حمله کرده و این بافت پوشاننده رشته‌های عصبی از ماده چربی به نام میلین تشکیل شده و میلین نقش عایق اعصاب را ایفا کرده  و به انتقال پیام‌های عصبی که حرکت، سخن گفتن و سایر کارکردها را کنترل می‌کنند، یاری می‌رساند و هنگامی که میلین تخریب می گردد و بافت جوشگاهی به وجود آمده و پیام‌های عصبی درست منتقل نمی‌شوند.

علایم ونشانه های بیماری ام اس

شخص دارای ام‌اس همه علائم یا نشانه‌های عصب شناختی را دارا بوده و رایج‌ترین این نشانه‌ها مشکلات سامانه عصبی خودگردان، دیداری، حرکتی و حسی  افراد می‌باشند.

علائم و نشانه های خاصی از طریق محل‌های زخم در سیستم عصبی مشخص می‌شود و شامل کم بساوایی یا خواب رفتگی مانند مور مور شدن، گز گز کردن که باید گفت  سوزش و گزگز مربوط به بیماری ام‌اس بسیار شدید و مداوم می باشد  و به همین دلیل افرادی كه گاهی چنین حسی دارند، نباید نگران مبتلاشدن به ام‌اس باشند. ، ضعف عضلات، واکنش‌های غیرارادی، گرفتگی عضلات یا ناتوانی در حرکت، ناتوانی در هماهنگی و تعادل ناهماهنگی عضلات، مشکل در صحبت کردن یا مشکل در غذا خوردن،رعشه،فلج، مشکلات دیداری (جنبش کره چشم، کاهش دید یا دوبینی)، احساس خستگی، درد شدید یا درد مزمن و مشکل در ادرار و مدفوع خواهد بود .

همچنین دشواری در فکر کردن و مشکلات عاطفی مثل  افسردگی یا خلق ناپایدار نیز در بین مبتلایان به ام‌اس رایج بوده. خستگی نیز یک مشکل رایج در این بیماری بوده و ممکن است پس از یک خواب خوب شبانه احساس خستگی کنید.

پدیده یوتافس، شدت یافتن نشانه‌های بیماری بر اثر تماس با دمای بالا و نشانه لرمیت، احساس سوزش در پشت هنگام خم کردن گردن از ویژگی‌های دیگر این  بیماری بوده است

 معیار اصلی ناتوانی و شدت مقیاس وضعیت ناتوانی گسترده(EDSS) می‌باشد که به همراه با معیارهای دیگر مثل اسکلروز چندگانه تابعی کامپوزیت در تحقیقات مورد استفاده قرار گرفته است که در  این شرایط در ۸۵٪ موارد به شکل سندروم در طول مدت چند روز آغاز می گردد ، که از این تعداد ۴۵٪ دارای مشکلات حرکتی، ۲۰٪ دچار تاری دید و ۱۰٪ دارای سندروم مرتبط با نقض در عملکرد ساقه مغز می‌باشند، این در حالی بوده که ۲۵٪ باقی‌مانده دچار بیشتر از یک مورد از مشکلات ذکر شده خواهند بود.

آسیب عصبی مثل: ضعف در دست یا پا ،  بیحسی ،  از دست رفتن تعادل ،   اسپاسم عضلانی که این علائم ممکن است به لکنت زبان یا اشکال راه رفتن مکرر بینجامد ، ایجاد مشکلات بینایی  و بیش از نیمی از افراد مبتلا به ام اس مبتلا مشکل بینایی به نام "نوریت اپتیک" می‌شوند که این التهاب عصب بینایی بوده و ممکن است باعث محو شدن دید، از دست رفتن رنگ‌بینی، درد چشم ،نابینایی معمولا در یک چشم بشود.

ایجاد مشکلات  در سخن گفتن ، گرچه مشکلات گفتار از مشکلات بینایی کمتر شایع بوده، بعضی از افراد مبتلا به ام اس لکنت زبان پیدا کرده که  این عارضه هنگامی رخ خواهد داد که ام اس اعصابی را  که پیام‌های گفتار را به مغز منتقل می‌کنند، تخریب کرده و برخی از افراد نیز دچار اشکال بلع می‌شوند.

ام اس ممکن است بر حدت ذهنی تاثیر گذارد و در  برخی از افراد ممکن بوده که  مدت بیشتری برای حل مسائل نیاز داشته باشند و حتی ممکن خواهد بود که  نقصان ملایم  حافظه یا اشکال در تمرکز را تجربه نمایند و اغلب افراد دچار ام اس همچنین ممکن است دچار درجاتی از دست دادن کنترل مثانه بشوند، که به علت قطع ارتباط عصبی  میان مثانه و مغز خواهد بود.

دچار سکته مغزی در برابر ام اس می شوند  مانند : اختلال حواس، لکنت زبان، و ضعف عضلانی ممکن است علائم ام اس باشند، اما سکته مغزی هم ممکن است با همین نشانه‌ها بروز می کند و باید توجه داشت که هر کسی به طور ناگهانی توانایی صحبت کردن یا حرکت دادن اعضایش را از دست بدهد  باید سریع به اورژانس برده شود ، درمان سکته مغزی در ساعات اولیه احتمال بهبودی موفقیت‌آمیز را بالا خواهد برد.

دوره ایجاد نشانه بیماری

دوره این نشانه‌ها در ابتدا در 2 الگو اتفاق می‌افتد:  یا به صورت دوره‌های وخیم تر شدن ناگهانی بیماری که چند روز تا چند ماه به طول خواهد انجامید  که عود، وخیم تر شدن، دوره بیماری، حملات یا تشدید ناگهانی نامیده می‌شوند و به دنبال آن بهبودی بیمار صورت می‌گیرد  در حدود ۸۵٪ موارد و یا وخیم تر شدن تدریجی در طول زمان بدون دوره‌های بهبودی به میزان ۱۰–۱۵٪ موارد و ممکن است که در مواردی ترکیبی از این دو اتفاق خواهد افتاد و یا ممکن است افرادی دچار دوره‌های عود و بهبودی بشوند که بعدها ادامه دار نیز باشد.

این دوره‌های عود بیماری معمولاً غیرقابل پیش بینی خواهند بود  و بدون هیچ نشانه‌ای اتفاق می‌افتند . وخیم تر شدن شرایط بیمار به ندرت و در بیشتر موارد 2 بار در سال اتفاق خواهد افتاد که  با این وجود در برخی موارد این وخیم تر شدن بیماری به دنبال نشانه‌های معمول می‌آید و بیشتر در فصل بهار وفصل تابستان اتفاق خواهد افتاد .عواملی مانند عفونت‌های ویروسی مثل  سرماخوردگی معمولی، آنفلوآنزا یا التهاب معده و روده‌ها احتمال آن را افزایش می‌دهد . استرس نیز ممکن بوده که  باعث بروز حمله بشود،  باردار بودن احتمال عود بیماری را کاهش خواهد  داد، اگرچه در طول چند ماه اول بعد از وضع حمل این احتمال بیشترنیز می‌شود ،  به طور کل، به نظر نمی‌رسد باردار بودن بر ناتوانی دراز مدت تأثیر  بسزایی داشته باشد اما در موارد بسیاری از جمله واکسن زدن، شیر دهی ، ضربه شدید بدنی و پدیده یوتافس بر نرخ عود بیماری تأثیر می‌گذارند.

عوامل ایجاد بیماری ام اس

ژنتیک

MS به عنوان یک بیماری ارثی به شمار نمی‌رودو با این وجود تعدادی تنوع ژنتیکی بیانگر افزایش ابتلاء به ام‌اس می بوده و احتمال ابتلاء به ام‌اس در میان بستگان فرد به ویژه بستگان درجه یک بیشتر نیز می باشد

دوقلوهای همسان در ۳۰٪ موارد هردو به این بیماری مبتلا می‌شوند، این در حالی بوده  که دوقلوها در ۵٪ موارد و خواهر و برادرها در ۲٫۵٪ موارد با هم به این بیماری مبتلا خواهند شد  و این میزان برای افراد نیمه مشترک کمتر نیز بوده است. اگر پدر و مادر فردی به این بیماری مبتلا شوند، احتمال ابتلای فرزند انان ده برابر خواهد بود ،ام‌اس در برخی  گروه‌های نژادی نیز رایج تر بوده است

ژن‌های خاصی که با ام‌اس در ارتباط می باشند  شامل تفاوت در سیستم آنتی‌ژن گلبول سفید انسانی (HLA)، گروهی از ژن‌ها در کروموزوم شش که به عنوان مجموعه سازگاری بافتی اصلی (MHC) عمل می‌کنند،  می‌شود که  این تغییرات در ناحیه HLA تقریباً به مدت 30 سال کشف شده و علاوه بر این در این ناحیه در گسترش بیماری‌های خود ایمنی مانند  دیابت نوع یک و لوپوس منتشر شود .همسان‌ترین یافته در ارتباط بین ام‌اس و الل‌های MHC به عنوان HLA-DR15DR۱۵ و HLA-DQ۶ توصیف شده و محل‌های ژن دیگر اثر محافظتی مانند HLA-C۵۵۴ و HLA-DRB۱*۱۱ را نشان خواهد داده  که بطور کل تخمین زده می گردد  که تغییرات HLA دلیل ۲۰ تا ۶۰٪ از استعداد ژنتیکی می‌باشد.و روش‌های نوین ژنتیک (مطالعه ارتباطی تمام ژنومی) سبب کشف 12 ژن دیگر بیرون ازجایگاه کروموزومی HLA شده که احتمال ابتلاء به ام‌اس را افزایش خواهد داد

عوامل عفونت‌زا

بسیاری از میکروب‌ها شامل باکتری و ویروس و حتی انگل به عنوان عوامل محرک ام‌اس (MS) مطرح گردیده ، که بعضی تأیید شده و برخی  دارای احتمال قوی می باشند و زمانی به عنوان ریسک فاکتور محسوب می گردند  که حتماً فاکتورهای ژنتیکی عنوان شده در فرد موجود باشد و آنگاه محصولات ژن های ذکر شده و اعمال پاتوژن در بدن و همکاری این دو با هم سبب  تحریک سیستم ایمنی و حملات خود ایمنی خواهد شده است . مکانیسم های خود ایمنی بیستاندر اکتیویشن و میمیکری مولکولار از این دسته می باشند.علت این بیماری را میتوان  یک عامل عفونت‌زا دانست  که بیشتر در مناطقی شایع بوده  که در آنجا ام‌اس شیوع داشته  و در بیشتر افراد بدون هیچ علائمی موجب عفونت در حال پیشرفت می‌شود و  فقط در تعداد کمی از موارد و بعد  از سال‌های زیاد این عامل موجب ابتلاء به دمیلیناسیون می‌شود و  از فرضیه بهداشت بیش از فرضیه شیوع حمایت و پشتیبانی شده است.

شواهد ویروسی که عامل بیماری بوده  عبارتست از: وجود گروه‌های اولیگوکلونال در مغز و مایع مغزی نخاعی بسیاری از افراد مبتلا به‌ام اس، ارتباط چندین ویروس با دمیلیناسیون انسانی آنسفالومیلیت، و وقوع دمیلیناسیون در حیوانات ناشی از برخی عفونت‌های ویروسی..میباشد . ویروس هرپس انسانی گروه منتخبی از ویروس‌ها بشمار امده  و کسانی  که هرگز مبتلا به عفونت ناشی از ویروس اپشتین بار یعنی ویروس هرپس۴ انسانی نشده‌اند، کمتر در معرض خطر ابتلاء به ام‌اس می باشند و در حالی که کسانی  که در دوران جوانی به این عفونت دچار شده‌اند نسبت به کسانی  که در سنین پایین‌تر مبتلا شده‌اند، در معرض خطر بیشتری قرار گرفته اند ، تاثیر این ویروس در سال ۲۰۱۴ توسط دانشمندان چینی به اثبات رسیده است

از دیگر ویروسهای این خانواده که به عنوان عامل ام اس از آنها یاد میگردد  می‌توان  ویروس هرپس ۵و۶و۷ انسانی را نام برد. ویروس عامل هپاتیت جی که یک هپاسی ویروس از خانواده فلاوی ویریده بوده  و ویروس عامل سرخجه که یک روبی ویروس از خانواده توگا ویریده بوده  و برخی ویروس های خانواده رترو ویریده هم مطرح بوده اند

از جمله عوامل باکتریایی برای دخالت در این بیماری می‌توان به : مایکو پلاسما پنومونیه و استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس پنومونیه وکلستریدیوم پر فرینجنز وکلامیدیا پنومونیه و از عوامل انگلی به اکانتامیبا می‌توان اشاره نمود و سایر افراد بر این باورند که هیچ تناقضی وجود نداشته زیرا عامل محرک این بیماری همان برخورد تقریباً دیرهنگام با پاتوژن مسبب در زندگی بوده و سایر بیماری‌هایی که ممکن است مرتبط باشند عبارت اند از سرخک، اوریون، و سرخجه.

سایر موارد ایجاد این بیماری

پژوهش ها نشان داده که سیگار کشیدن یک عامل خطرساز مستقل برای ام‌اس به شمار رفته و استرس می‌تواند یک عامل خطرساز بوده اما شواهد موثق برای حمایت از این فرضیه وجود ندارد و پژوهشگران دانشگاه مک گیل کانادا با استفاده از تحقیقات پیچیده ژنتیکی دریافتند کمبود ویتامین D یکی از مهمترین دلایل ابتلا به ام اس بوده. ارتباط با مواجهات شغلی و سمها به ویژه حلال ها ، مورد ارزیابی قرار گرفته شد ، اما نتایج روشنی کسب نگردید. تزریق واکسن ها به عنوان عوامل بیماری مورد آزمایش قرار گرفته و با این وجود در اکثر تحقیقات نشان داده شده که ارتباطی بین این دو وجود ندارد و بسیاری از عوامل خطرساز احتمالی دیگر از قبیل رژیم غذایی و مصرف هورمون بررسی گردیده که  با این وجود، شواهد مبنی بر ارتباط آنها با این بیماری  نادر و کمیاب  است و «قانع کننده» نمی‌باشد.

نکته قابل توجه چنین بوده که : به تازگی پژوهشگران دانشگاه ورمونت کانادا نشان داده اند  که مصرف نمک در افرادی که استعداد ژنتیکی ام اس دارند، احتمال بیماری را افزایش داده و محققان احتمال می‌دهند که نمک، سد خونی مغز را تحت تأثیر قرار خواهد داد و از این رو با بیماری مرتبط بوده است.

درمان ام اس

 درمان ام اس با کمک دارو

گرچه علاجی برای ام اس وجود نخواهد داشت اما "داروهای تغییردهنده سیر بیماری" وجود داشته  که می‌توانند فراوانی و شدت حملات ام اس را کاهش بدهند. مصرف این داروها می‌تواند میزان آسیب به مغز و نخاع در طول زمان را کاهش داده و جلوی پیشرفت معلولیت را میگیرد.تجویز دوزهای بالای داروهای کورتونی در هنگام بروز حمله بیماری می‌تواند زمان حمله را کوتاه نموده و داروهای بسیار دیگری هم برای کنترل علائم آزارنده ام اس مثل اسپاسم عضلانی، بی‌اختیاری ادراری، و درد وجود داشته است.

درمان ام اس با کمک کنترل درد

حدود نیمی از مبتلایان به ام اس دچار شکلی از درد شده  که یا ناشی از ایجاد مدار کوتاه در دستگاه عصبی بوده  یا به علت اسپاسم و کشیدگی عضلانی رخ خواهد داد.

متحرک ماندن با وجود داشتن بیماری ام اس

اکثریت افراد دچار ام اس می‌توانند به راه رفتن خود ادامه بدهند ،گرچه ممکن بوده که نیاز به وسائل کمکی نیز داشته باشند. وسایلی مانند :کفش‌های ارتوتیک یا بریس‌های ساق پا می‌تواند به افزایش پایداری فرد هنگام راه رفتن کمک شایانی نماید . اگر یک پای‌تان قوی‌تر از پای دیگر بوده می توان با استفاده از عصا به افراد کمک کند.افرادی که دچار ضعف شدید در پاهای‌شان هستند ممکن بوده  نیاز به استفاده از واکر داشته و برای افرادی که توانایی حفظ تعادل را ندارند یا زود خسته می‌شوند، استفاده از صندلی چرخدار یا اسکوتر گزینه خوبی بوده.

ایجاد در تغییرات خانه برای بیماران ام اس

با انجام چند تغییر در خانه‌تان می‌تواند فعالیت‌های روزانه‌تان را راحت‌تر انجام بدهید و درون حمام دستگیره نصب نمایید و دستگیره ایمنی در توالت نصب شود و نشیمنگاه آن را بالا برده و یکی از پیشخوان‌های آشپزخانه‌تان را پایین اورده  تا بتوانید در حالت نشسته به دسترسی پیدا و قالیچه یا فرش‌هایی را که ممکن است روی زمین لیز بخورند، جمع کنید.

با وجود داشتن ام اس و ورزش کنید

ورزش می‌تواند سفتی، خستگی و سایر علائم ام اس را بهبود بخشیده ،اما ورزش کردن بیش از حد ممکن بوده که  وضعیت را بدتر نماید و بهتر است به آهستگی ورزش کردن را شروع نموده ، در  ابتدا با 10 دقیقه ورزش شروع و سپس به تدریج مدت هر وعده ورزش‌تان را افزایش بدهید و درمورد  برنامه ورزشی‌تان درباره نوع و شدت مناسب فعالیت ورزشی با دکترتان مشورت کنید و چند گزینه محتمل شامل آئروبیک آبی، شنا، تای چی و یوگا بوده.

دورنمای ام اس

اغلب بیماران ام اس طول عمر طبیعی یا نزدیک به طبیعی خواهند داشته که  با اینکه این بیماری ممکن خواهد بود که  راه رفتن یا انجام برخی از کارها را مشکل نماید، همیشه به معلولیت شدید منتهی نمی‌شود و بسیاری از مبتلایان به ام اس با وجود درمان‌های موثر، شیوه‌های توانبخشی، وسائل کمکی فعال باقی خواهند ماند و  به شغل‌شان ادامه می‌دهند و می‌توانند از زندگی خانوادگی و فعالیت‌های محبوب‌شان لذت ببرند.

پزشکان برای تسکین ممکن است از داروهای ضدافسردگی و ضدتشنج که دارای خواص ضددرد هم هستند  استفاده کنند. داروهای مسکن و داروهای ضداسپاسم نیز ممکن بوده که  مورد استفاده قرار بگیرند. درد عضلانی این بیماران اغلب به خوبی ماساژدرمانی و فیزیوتراپی هم تسکین پیدا می‌کند.

درمان ام اس با کمک  فیزیوتراپی

اگر ام اس باعث شده که تعادل، هماهنگی عضلات یا قدرت عضلانی‌تان مختل بشود، باید یاد بگیرید چطور خودتان را با این وضعیت تطبیق بدهید. فیزیوتراپی می‌تواند به قوی کردن عضلات، مقابله با سفتی عضلات و مفاصل و افزایش توانایی حرکتی شما کمک شایانی کند. کاردرمانی نیز می‌تواند به افراد بیمار کمک کند هماهنگی عضلات دست‌های‌تان برای لباس پوشیدن و نوشتن را بازیابید و اگر در صحبت کردن یا بلعیدن دچار اشکال هستید، می‌توانید از گفتاردرمان گر کمک گرفته شود

درمان‌های طب مکمل برای ام اس

شیوه‌های درمانی طب مکمل یا جایگزین که برای ام اس به کار رفته میشود  به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته‌  و برخی از افراد می‌گویند طب سوزنی علائمی مثل  درد و اسپاسم عضلانی را تخفیف داده  اما پژوهش‌ها برای ثابت کردن این ادعا نتایج قطعی به دست نداده است.

البته گفته شده که  گزارش‌هایی درباره سودمندی تزریق سم زنبور عسل منتشر شده ، اما یک تحقیق معتبر 24 هفته‌ای در این باره هیچ بهبودی در معلولیت، خستگی و شمار حملات ام اس را با استفاده از این روش درمانی نشان نداده است. اگر می‌خواهید مصرف مکمل‌ها، رژیم‌های غذایی خاص یا سایر روش‌های درمانی غیرمتعارف را امتحان نمایید حتما با دکترتان در این باره مشورت نمایید.

از عوامل زیر باید پرهیز کرد:خستگی شدید ، استرس ، سیگار ، تب ، حمام گرفتن با آب گرم  و یا در مکان های خیلی گرم بودن ، در معرض نور خورشید قرار گرفتن ، نوشیدن الکل

رابطه  بیماری MS و گیاهخواران

تحقیقات  نشان داده که بیماران مبتلا به MS، دچار کمبود ویتامین B12 می باشند و  اگر فردی مبتلا به MS شود و غذاهای حاوی ویتامین B12 را کم مصرف کند، زودتر دچار کمبود این ویتامین شده و رژیم غذایی گیاه خواری ویتامین ب12 کمی را  دارد.

علائم کمبود ویتامین B12 عبارت است از: خستگی، سردرد و از دست دادن حافظه. این ویتامین در گوشت، تخم مرغ، ماهی و لبنیات یافت خواهد شد و ویتامین B12 برای انتقال دهنده های عصبی یک جزء مهم بوده و در غلاف میلین که اطراف فیبرهای عصبی را می پوشاند، ویتامین B12 وجود داشته است.

رابطه بیماری MS و ویتامین D

پژوهش  نشان داده که دریافت زیاد ویتامین D موجب کاهش علائم بیماری MS می گردد وبه 25 نفر بیمار مبتلا به MS، روزانه 14000 واحد بین المللی (IU) ویتامین D در مدت یک سال داده و  بررسی ها نشان داده  که 1یک درصد از بیماران، عدم پیشرفت بیماری را نشان داده اند ، یکی از منابع ویتامین D، نور خورشید بوده و  افرادی که دور از خط استوا زندگی می کنند، ابتلا به بیماری MS در آن ها بیشتر بوده است .این نکته را از یاد نبرید که افراد بزرگسال نباید بیشتر از 4000 IU ویتامین D در روز مصرف نمایند و در صورت مصرف بیش از اندازه ویتامین D دچار عوارض زیادی خواهد شد

عوارضی  از جمله: تهوع، استفراغ، یبوست، بی اشتهایی، ضعف و کاهش وزن و در عین حال مصرف بیش از اندازه این ویتامین باعث می شود که کلسیم بدن زیاد شود و منجر به تشکیل سنگ کلیه می شود .

اضافه کردن نظر