فشار خون بالا یا پرفشاری خون   به انگلیسی: Hypertention  گفته شده که گاهی به آن پرفشاری شریانی  نیز گفته می‌شود، یک بیماری مزمن بوده است که در آن فشار خون در شریان‌ها بالا جریان می کند و به دنبال این افزایش فشارناگهانی  قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت نماید.

فشارخون چیست؟نیروی فشاری وارده به دیواره سرخرگ ها  با ورود خون بداخل سرخرگها در اثر پمپاژ قلب، فشارخون نامیده می شود که  به عبارتی دیگر فشار خون یعنی فشاری که خون در هر انقباض عضله قلب به دیواره سرخرگ ها وارد می شود .

بیماری پرفشاری خون قاتل خاموش نامیده شده است، زیرا بی‌سروصدا و بدون علامت شخص مبتلا را به مرگ و پایان زندگی افراد نزدیک  می‌کند و اگر پرفشاری خون در مراحل اولیه کنترل نگردد ، نه‌‌تنها فعالیت دستگاه قلب و عروق را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه سایر اعضای بدن نیزدچار مشکل می شود .فشار خون دارای یک میزان ماکزیموم (فشار خون سیستولی) و یک میزان مینیموم (فشار خون دیاستولی)می‌باشد که  در هنگام تعیین و گزارش فشار خون هر دو میزان باید ذکر گردد و این میزان ها بیشتر بر حسب میلیمتر جیوه (در عوام سانتیمتر جیوه) گزارش شده است. گزارش فشار خون به صورت عدد کسری بوده که صورت آن فشار خون سیستولی یا ماکزیمم و مخرج آن فشار خون دیاستولی یا مینیمم می بوده است.مثل  ۸۰/۱۲۰

2 عامل درمیزان فشارخون اثر گذار بوده: ۱) نیرویی انقباضی قلب ۲) مقاومت سرخرگهای در مقابل جریان خون. سرخرگچه های سالم(بدون آترواسکلروز) دارای دیواره ارتجاعی می باشند و در هنگامی که خون بداخل آن ها پمپاژ میشود، به راحتی تحت کشش قرار گرفته می شوند. پس زمانی که قلب خون بیشتری را پمپ میکند  به عنوان مثال در هنگام ورزش بسیاری از سرخرگچه ها  به اندازه کافی گشاد می گردد تا خود را با افزایش جریان خون تطبیق دهد و سرخرگ های سالم فاقد هرگونه رسوب و انسداد بوده اند و اجازه جریان آزاد خون را می دهند. هنگامی که  بواسطه آترواسکلروز سرخرگهای بزرگ ، قابلیت ارتجاع و الاستیسه طبیعی خود را از دست دهند و  یا عروق کوچک باریک شوند  فشار خون بالا می رود.

 فشار خون شامل 2 مقیاس سیستولی و دیاستولی بوده  که وابسته به انقباض (سیستول) یا شل شدن (دیاستول) ماهیچه قلب بین ضربان‌ها می‌باشند. در حالت استراحت فشار خون طبیعیی انسان سیستولی (یا حداکثر فشار خون) بین ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلی‌متر جیوه و فشار خون طبیعی دیاستولی (یا حداقل فشار خون) بین ۶۰ تا ۹۰ میلی‌متر جیوه بوده است. در صورتی که فشار خون بطور مزمن برابر یا بیش از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلی‌متر جیوه می باشد و نشان میدهد که  فرد از فشار خون بالا رنج می‌برد. نزدیک به 50 درصد از مبتلایان به فشار خون متاسفانه از بیماری خود مطلع نیستند و بسیاری از بیماران به صورت تصادفی از فشار خون خود با خبر می شوند. درصد زیادی از بیماران مبتلا به فشار خون، بیماری خود را کنترل نمی نمایند.

پرفشاری خون در یکی از دو گروه پرفشاری اولیه یا پرفشاری ثانویه قرار گرفته شده و در حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد از موارد از نوع پرفشاری اولیه هستند و این بدان معناست که هیچ دلیل پزشکی مشخصی برای آن وجود نداشته و۵ تا ۱۰ درصد دیگر از نوع پرفشاری ثانویه هستند که شرایط تاثیر گذار بر کلیه‌ها، شریان‌ها، قلب یا دستگاه غدد درون ریز باعث ایجاد آن شده است.

در بعضی  موارد در بالا رفتن فشار خون باعث خون‌ریزی مغزی شده. پرفشاری خون عامل خطر عمده در سکته مغزی، سکته قلبی (حملات قلبی)، نارسایی قلب، آنوریسم‌های شریانی که به عنوان مثال، آنوریسم آئورت بوده، بیماری شریان‌های پیرامونی و دلیل بیماری‌های مزمن کلیه می باشد. حتی افزایش خفیف فشار خون شریانی نیز با کاهش امید به زندگی مرتبط بوده است. تغییر رژیم غذایی و روش زندگی می‌تواند در کنترل فشار خون موثر باشد و خطر عوارض ناشی از آن را بر سلامتی کاهش داده. با این حال، درمان دارویی غالباً برای افرادی که تغییر روش زندگی در آن ها بی تاثیر بوده و یا کافی نبوده ، ضروری می‌باشد.

نتایج یک تحقیق بین المللی با همکاری گروهی از محققان و دانشمندان ایرانی درباره تاثیر تغذیه در مرگ ناشی از بیماری های قلبی-متابولیک  بیماری‎های قلبی و عروقی وبیماری دیابت و سکته های مغزی در بیست کشور خاورمیانه و شمال آفریقا نشان داده که فشار خون مهمترین عامل مرگ در اثر این بیماری ها در تمام این کشورها بوده و در تمام این کشورها، بیماری های قلبی-متابولیک عامل ،43 درصد از مرگ های زودرس در افراد زیر هفتاد سال  بوده و متاسفانه  در کشورمان ایران نیز فشار خون بالا (بالای 115) مهمترین عامل خطرساز و باعث مرگ دو هزار و 35 نفر در ازای هر یک میلیون نفر جمعیت بوده است.

جنس مرد: تا سن ۶۰ سالگی، مردان در مقایسه با زنان به احتمال بیشتری دچار فشارخون بالا میشوند، البته پس از ۶۰ سالگی زنان در معرض خطر بیشتری هستند. احتمالا آسیب دیدن برخی سلولهای کلیوی مهمترین علت ابتلا به فشار خون در افراد مسن می‌باشد. بهترین راه برای جلوگیری آسیب دیدن سلولهای کلیوی با افزایش سن،  اصلاح رژیم غذایی و استفاده از میوه‌ها و سبزیجات و دانه‌های کامل غلات و حبوبات و جلوگیری از افزایش وزن می‌باشد.

عوامل مهم در تشدید فشار خون:

سن: می توان چنین گفت که  احتمال ابتلا به فشارخون بالا با افزایش سن بیشتر می گردد. درمردان بعد از ۳۵ سالگی و در زنان بعد از یائسگی، احتمال ابتلا به فشارخون بالا افزایش یافته شده ولی ابتلا به فشارخون بالا یک روند حتمی در فرآیند سالمندی نبوده و برخی از افراد هرگز دچار آن نمی گردند  اما در حدود دو سوم افراد بالای ۶۵ سال دچار فشار خون بالا شوند .

نژاد: سیاهپوستان بیش از سفیدپوستان مبتلا به فشارخون بالا دچار می شوندو همچنین شدت بیماری در سیاهپوستان بیشتر بوده و به شکل زودرستری نیز رخ داده.

سابقه خانوادگی وژنتیک: اگر والدین یا برادر و خواهر و یا عمو،عمه،خاله و دایی مبتلا به فشارخون بالا بوده که  احتمال ابتلا به فشارخون بالا بیشتر خواهند شد.

عدم فعالیت جسمانی و اضافه وزن و چاقی: شیوه زندگی غیرفعال و بدون تحرک سبب افزایش احتمال ابتلا به فشارخون بالا و اضافه وزن می شود، با افزایش وزن ، فشارخون باز هم بیشتر می گردد

نمک و رژیم غذایی ناسالم: رژیم حاوی مقادیر اندک میوه و سبزیجات یا دارای مقادیر زیاد چربی، سبب افزایش خطر ابتلا به فشارخون بالا می گردد و بسیاری از افراد مبتلا به فشارخون بالا به نمک حساس شده  و مصرف زیاد نمک، فشارخون را در اکثر افراد بالا می شود.

مصرف مشروبات الکلی: سوء مصرف منظم الکل ممکن است فشارخون را بطور قابل توجهی افزایش خواهد داد.

مصرف برخی داروها: داروهای استروییدی، برخی  از انواع‌ داروهای‌ مهارکننده‌ اشتها، ضد احتقانها ( دکونژستانت‌ها) درداروهای ضد سرماخوردگی ونیز برخی از مکملهای غذایی ممکن بوده است و فشارخون را افزایش خواهد داد. قرص های ضد حاملگی هم میتوانند باعث افزایش فشارخون در برخی از زنان گردد.

استرس :افراد با استرس بالا با افزایش بیماری فشار خون شده است.

مصرف مواد مخدر مانند کوکائین و یا آمفتامین ومصرف سیگار ومصرف کم پتاسیم و ویتامین D و همچنین مصرف زیاد غذاهای چرب از دیگر عوامل افزایش فشار خون شده

عارضه فشارخون در افراد بالغ

از ۱۸ سال به بالا، پرفشاری خون با اندازه گیری فشار خون سیستولی و یا دیاستولی که به طور مزمن بالاتر از مقدار طبیعی مجاز یعنی فشار سیستولی ۱۳۹ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولی ۸۹ میلی‌متر جیوه باشد تعیین می گردد واگر سنجش‌ها ومقیلس ها بصورت اندازه گیری ۲۴ ساعته فشار خون متحرک یا اندازه گیری خانگی باشند، از مرزهای پایین تر یعنی فشار سیستولی ۱۳۵ میلی‌متر جیوه یا فشار دیاستولی ۸۵ میلی‌متر جیوه  استفاده می گردد. خون دماغ و قرمزی صورت، سردرد، خواب آلودگی، سردرگمی و کما از علائم فشار خون بالا بوده.

تحقیقات JNC۷ در سال ۲۰۰۳ از اصطلاح پیش پرفشاری خون برای فشار خون‌هایی  در دامنه ی  فشار سیستولی ۱۲۰ تا ۱۳۹ میلی‌متر جیوه و/یا فشار دیاستولی ۸۰ تا ۸۹ میلی‌متر جیوه استفاده می شود ، در حالی که دستورالعمل ESH-ESC در سال ۲۰۰۷ و دستورالعمل BHS IV در سال ۲۰۰۴ طبقات مطلوب، طبیعی و طبیعی  بالا را در تقیسم بندی جزئی فشار خون‌های زیر فشار سیستولی ۱۴۰ میلی‌متر جیوه و فشار دیاستولی ۹۰ میلی‌متر جیوه بکار گرفته می شود.

 پرفشاری خون براساس گزارش JNC۷ به صورت  روبرو طبقه بندی می‌شود: پرفشاری خون مرحله ۱، پرفشاری خون مرحله ۲ و پرفشاری خون سیستولی ایزوله.

پرفشاری خون سیستولی ایزوله به فشار خون سیستولی بالایی گفته می‌شود که فشار خون دیاستولی در آن طبیعی بوده و در افراد مسن شایع بوده و دستور العمل ESH-ESC در سال ۲۰۰۷و دستور العمل BHS IV در سال ۲۰۰۴، فشار خون مرحله سومی (همان مرحله ۳) را برای کسانی که  دارای فشار خون سیستولی بالای ۱۷۹ میلی متر جیوه می باشند  یا فشار خون دیاستولی بیش از ۱۰۹ میلی متر جیوه تعریف می شود. اگر درمان دارویی، فشار خون را تا سطوح طبیعی کاهش ندهد، پرفشاری خون در طبقه "مقاوم" جای می‌گیرد که این مسله برای بیکار خطرناک می شود.

عارضه فشارخون در نوزادان و اطفال

پرفشاری خون در نوزادان نادر می باشد و در حدود ۰٫۲ تا ۳ درصد از نوزادان را شامل می گردد و فشار خون نوزادان سالم بطور منظم اندازه گیری نمی‌شود و پرفشاری خون در نوزادان پر خطر، شایع تر بوده و عوامل گوناگونی نظیر سن بارداری، سن بعد از لقاح و وزن تولد باید در هنگام تشخیص فشار خون طبیعی در یک نوزاد در نظر گرفته خواهد شد.

عارضه فشارخون در کودکان و نوجوانان

مسیله  پرفشاری خون در کودکان و نوجوانان کاملاً شایع بوده ۲ تا ۹ درصد بسته به سن، جنسیت و قومیت و با خطرات طولانی مدت بیماری مرتبط بوده و] در این مورد توصیه می گردد و فشار خون کودکان بالای سه  سال به طور منظم در هر معاینه پزشکی یا ازمایش اندازه گیری میشود. قبل از تشخیص پرفشاری خون در یک کودک، فشار خون بالای او در معاینات مکرر نشان داده خواهد شد و در دوران کودکی، فشار خون با افزایش سن بالا می‌رود و پرفشاری خون در کودکان به صورت فشار خون سیستولی یا دیاستولی متوسط و در 3 یا بیش از 3 مورد برابر یا بیش از ۹۵ درصد بالای میزان متناسب با جنسیت، سن و قد کودک بوده. قبل از پرفشاری خون در کودکان به عنوان فشار خون سیستولی یا دیاستولی متوسط تعریف شده  که برابر با بیش از ۹۰ درصد، اما کمتر از ۹۵ درصد بالای میزان متناسب با شرایط کودک می باشد. در مورد نوجوانان، پیشنهاد شده که برای تشخیص و طبقه بندی پرفشاری خون یا پیش پرفشاری خون از معیارهای مربوط به افراد بالغ استفاده شده است.

علایم پرفشاری

پرفشاری خون به ندرت علائمی از خود نشان داده و تشخیص آن معمولاً از طریق آزمایش، یا در هنگام  درمان یک بیماری دیگر صورت گرفته سده و برخی افراد مبتلا به فشار خون بالا، دارای علائمی نظیر سردرد به خصوص  در قسمت  پشت سر و در هنگام صبح و همچنین احساس سبکی سر، تهوع، وزوز گوش مثلا بصورت همهمه یا سوت کشیدن، تاری دید یا غش کردن می‌باشند.

در آزمایش بالینی در صورت تشخیص رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون در معاینهٔ ته چشم(انتهای چشم) از طریق افتالموسکوپی (مشاهده قسمت پشت چشم)، وجود پرفشاری خون در پنین افرادی مشکوک خواهد بود. اصولاً، شدت تغییرات رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون به درجات ۱ تا ۴ تقسیم می گردد، اما تشخیص انواع خفیف تر آن می‌تواند مشکل باشد و نتایج افتالموسکوپی می‌تواند بیانگر مدت ابتلای فرد به پرفشاری خون بوده است.

پرفشاری خون ثانویه

برخی دیگر از نشانه‌ها و علائم می‌توانند نشانگر پرفشاری خون ثانویه بوده که همان پرفشاری خون ناشی از دلیل مشخصی نظیر بیماری‌های کلیوی یا بیماری‌های غدد درون ریز بوده و  بعنوان مثال، چاقی سینه و شکم، عدم تحمل گلوکز، صورت ماه (یک نشانهٔ بیماری که صورت فرد گرد و پف کرده می‌شود)، قوز بوفالو و ترک‌های کبود نشانگر وجود سندرم کوشینگ می‌بوده وبیماری تیروئید و آکرومگالی نیز می‌تواند با علائم و نشانه‌های مشخص باعث بروز پرفشاری خون گردد. سر و صدای شکمی می‌تواند نشانهٔ تنگی شریان کلیه (تنگی شریان‌های تغذیه کنندهٔ کلیه‌ها) بوده . کاهش فشار خون در پاها یا کندی یا توقف ضربان شریان‌های ران می‌تواند نشانه ی تنگی شریان آئورت (تنگی شریان آئورت اندکی بعد از جدا شدن از قلب) بوده است. در پرفشاری خونی بطور عمده با سردرد، لرزش، رنگ پریدگی و تعرق زیاد تغییر نموده، باید به وجود فئوکروموسیتوما مشکوک بوده است.

عوارض پرفشاری خون

افزایش شدید فشار خون  برابر یا بیش از فشار سیستولی ۱۸۰ یا فشار دیاستولی ۱۱۰ که گاها پرفشاری بدخیم یا پرفشاری شدید خون نامیده می‌شودبه "بحران پرفشاری خون" اطلاق می گردد و فشار خون بالا این سطوح بیانگر خطر بالای عوارض ناشی از آن بوده و کسانی  که فشار خون آنها در این محدوده قرار گرفته و ممکن است که هیچ علائمی نداشته و بیش از افراد عادی دچار سردرد (در حدود۲۲٪ از موارد) و سرگیجه می‌شوند. علائم دیگر بحران پرفشاری خون می‌تواند شامل زوال بینایی، تنگی نفس در اثر نارسایی قلب و یا یک حالت بی قراری عمومی در اثر نارسایی کلیوی بوده و اکثر افراد مبتلا به بحران پرفشاری خون به عنوان بیماران مبتلا به فشار خون بالا شناخته شده  که عوامل دیگری می‌تواند منجر به افزایش ناگهانی فشار خون در بوده است.

فوریت پرفشاری خون در گذشته به آن پرفشاری بدخیم خون گفته می‌شد، زمانی رخ داده  که در اثر افزایش شدید فشار خون آسیب مستقیمی متوجهٔ یک یا چند عضو حیاتی بدن بوده است که این آسیب می‌تواند شامل انسفالوپاتی ناشی از پرفشاری خون بوده  که در اثر التهاب و نارسایی مغز ایجاد گردیده است و مشخصه‌های آن سردرد و کاهش سطح هوشیاری یا گیجی و خواب آلودگی بوده  است. ادم پاپی تورم دیسک اپتیک یا اختلالات متوسط تا شدید در عروق شبکیهٔ چشم و خون ریزی و ترشحات التهابی ته چشم از دیگر نشانه‌های آسیب مستقیم به اعضای حیاتی بدن بوده ، درد قفسه‌سینه می‌تواند نشانهٔ صدمه به ماهیچه ی قلب (با احتمال قوی در بروز سکته قلبی) یا در برخی مواقع نشانه ی پارگی آئورت، پارگی دیواره داخلی آئورت بوده است.

تنگی نفس، سرفه و رگه‌های خونی در خلط از نشانه‌های مشخصِ ادم ریه بوده که  این بیماری عبارت شده است از التهاب بافت ریه در اثر نارسائی بطن چپ که ناتوانی بطن چپ قلب در پمپاژ کافی خون از ریه‌ها به داخل سیستم شریانی می بوده و همچنین، احتمال بروز اختلال ناگهانی در عملکرد کلیه (نارسایی حاد کلیه) و آنمی همولیتیک میکروآنژیوپاتیک (از بین رفتن سلول‌های خونی) نیز وجود داشته است و در چنین شرایطی، کاهش سریع فشار خون به منظور جلوگیری از پیش روی آسیب به اعضای حیاتی بدن انجام می‌گیرد و در مقابل شواهدی مبنی بر نیاز به کاهش سریع فشار خون در فوریت‌های پرفشاری خون که در آن ها هیچ نشانه‌ای از آسیب مستقیم به اعضای حیاتی بدن دیده نمی‌شود وجود نداشته است. البته کاهش بیش از حد فشار خون نیز عاری از خطر نبوده و توصیه می‌گردد که در فوریت‌های پرفشاری خون با استفاده از داروهای خوراکی در طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت فشار خون به طور تدریجی پایین آورده شده است.

دوران بارداری

پرفشاری خون تقریباً در ۸ تا ۱۰ درصد از بارداری‌ها رخ داده و اکثر زنان مبتلا به پرفشاری خون ناشی از بارداری از قبل مبتلا به پرفشاری خون اولیه می‌بوده است و فشار خون بالا در دوران بارداری می‌تواند اولین نشانهٔ پری-اکلامپسیا باشد که مشکلی جدی در نیمهٔ دوم بارداری و چند هفته بعد از وضع حمل می بوده و یکی از علائم تشخیصی پری-اکلامپسیا، افزایش فشار خون و وجود پروتئین در ادرار بوده است و پری-اکلامپسیا در حدود پنج درصد از بارداری‌ها رخ داده  و به علت ۱۶ درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از بارداری در سراسر جهان می بوده و پری-اکلامپسیا خطر مرگ نوزاد را نیز 2 برابر میکند و معمولاً هیچ علائمی در پری-اکلامپسیا وجود نداشته است و تشخیص آن از طریق آزمایش‌های معمولی انجام گرفته شده که شایع ترین علائمی که در پری-اکلامپسیا بروز می نموده عبارت است  از سردرد، تاری دید  که اغلب بصورت مشاهدهٔ  جرقه، استفراغ، درد و اِدم (التهاب) در بالای معده. پری-اکلامپسیا گاهی اوقات تا وضعیت تهدید کنندهٔ زندگی هم پیش رفته است که به آن اکلامپسیا گفته شده است. اکلامپسیا یک نوع فوریت پرفشاری خون بشمار امده  و عوارض جدی متعددی  را داشته است که این عوارض شامل از دست دادن بینایی، التهاب مغز، حملات تشنجی یا تشنج، نارسایی کلیه، ادم ریه و انعقاد فراگیر درون رگی (یک نوع اختلال انعقاد خون) می بوده است

نوزادان و کودکان

اختلال در رشد بچه، تشنج، تحریک پذیری، فقدان انرژی و مشکلات تنفسی  با پرفشاری خون در نوزادان و اطفال در ارتباط بوده. در اطفال بزرگتر و کودکان، پرفشاری خون می‌تواند باعث سردرد، تحریک پذیری بی دلیل، خستگی، اختلال رشد بچه، تاری دید، خونریزی بینی و فلج عصب صورت گرفته شده است.

عوارض بیماری فشار خون بالا

پرفشاری خون مهمترین عامل خطرقابل پیشگیری در مرگ زودرس در سراسر جهان بشمار امده و پرفشاری خون باعث افزایش خطر بیماری‌ایسکمیک قلب،سکته مغزی، بیماری شریان‌های پیرامونی و دیگر بیماری‌های قلبی عروقی شامل نارسایی قلب، آنوریسم آئورت، تصلب شرایین فراگیر و آمبولی ریه شده است. پرفشاری خون باعث  عامل خطر در اختلال شناختی، زوال عقل و بیماری مزمن کلیوی شده . عوارض دیگر ان عبارت است از: رتینوپاتی ناشی از پرفشاری خون،نفروپاتی ناشی از پرفشاری خون بوده.

تشخیص بیماری فشار خون

یکی نمونه آزمایش‎های انجام گرفته در پرفشاری خون سیستم  ،آزمایش‎های کلیوی  مانند آنالیز میکروسکوپی ادرار، پروتئین در ادرار، بی یو ان (نیتروژن اوره خون) ویا  تست کراتینین سرم خون،غدد درون‌ریز مانند سدیم، پتاسیم، کلسیمِ سرم خون، تی اس اچ (هورمون محرکه تیروئید)متابولیک ناشی قند خون ناشتا، کلسترول تام،کلسترول اچ دی ال و ال دی ال، سطح تری‌گلیسرید وهماتوکریت، نوار قلب و رادیوگرافی قفسهٔ سینه می بوده .

تشخیص فشار خون :

پرفشاری خون زمانی تشخیص داده شده که بیمار فشار خون بالای مزمن داشته  و اصولا  این نوع  تشخیص نیازمند 3 بار اندازه گیری فشار خون در بازه‌های یک ماهه شده است و در  ارزیابی اولیه بیماران مبتلا به پرفشاری خون شامل بررسی شرح‌حال کامل بیمار و آزمایش بالینی بوده که  با در دسترس بودن اندازه گیری‌های ۲۴ ساعتهٔ فشار خون متحرک و دستگاه‌های خانگی اندازه گیری فشار خون، اهمیت بسیاری در  اجتناب از تشخیص نادرست پرفشاری خون در بیمارانی که تحت تاثیر سندرم لباس سفید قرار می‌گیرند منجر به تغییر اصول مقدماتی اندازه گیری فشار خون می باشند. در انگلستان، بهترین روش کنونی انجام یک بار اندازه گیری فشار خون متحرک بوده .که پیگیری مجدد نیز امکان پذیر بوده  اما به روشی نه چندان مطلوب و از طریق اندازه گیری خانگی فشار خون در طول مدت 7 روزبوده است.

وقتی تشیخص پرفشاری خون قطعی شده که  پزشکان سعی می نمایند که  تا دلیل بروز این نوع بیماری  بر اساس عوامل خطر و علائم دیگر (در صورت وجود) شناسایی نمایند و  پرفشاری خون ثانویه در کودکانی که در سنین قبل  از بلوغ به سر برده شده که شایع تر بوده  و در اکثر موارد از بیماری کلیوی ناشی می گردد. پرفشاری خون اولیه یا اساسی در نوجوانان شایع تر می باشد و عوامل خطر چندگانه‌ای را داشته  که شامل چاقی و سابقه ی پرفشاری خون در خانواده می بوده. از تست‌های آزمایشگاهی برای شناسایی دلایل احتمالی پرفشاری خون ثانویه و تشخیص این که آیا پرفشاری خون باعث  شده که آسیب به قلب، چشم‌ها و کلیه‌ها شده است نیز استفاده می گردد . آزمایش‎های دیگری نیز در مورد سطوح دیابت و کلسترول بالا انجام گرفته شده است ، چون این بیماری‌ها در ایجاد بیماری‌های قلبی عامل خطر محسوب گردیده و ممکن شده که  نیاز به درمان داشته باشند.

آزمایش کراتینین در سرم خون برای بررسی و تحقیق  وجود بیماری‌های کلیوی که ممکن بوده به  دلیل ایجاد پرفشاری خون و یا ناشی از آن باشند، انجام گرفته شده که  انجام آزمایش کراتینین سرم خون به تنهایی ممکن بوده که  تخمین میزان تصفیه گلومرولی را دست بالا بگیرد. دستورالعمل‌های اخیر، طرفدار کاربرد معادلات پیش بینی کننده نظیر فرمول تغییر رژیم غذایی در بیماری کلیوی (MDRD) جهت تخمین میزان تصفیه گلومرولی (eGFR) می بوده.eGFR همچنین یک اندازه گیری مبنا از کارکرد کلیه ارائه می‌کند که توانسته  از آن برای بررسی عوارض داروهای خاصِ ضد پرفشاری خون بر عملکرد کلیه استفاده نمود. آزمایش ها در وجود پروتئین در نمونه‌های ادرار نیز به عنوان یک نشانه فرعی در بیماری‌های کلیوی به کار رفته است.

 تست نوار قلب (EKG/ECG) برای بررسی این که قلب در اثر فشار خون بالا تحت فشار نباشد انجام گرفته شده و این تست می‌تواند ضخیم شدن ماهیچه قلب (هایپرتروفی بطن چپ) و این که آیا قلب سابقه یک اختلال خفیف نظیر حملهٔ قلبی خاموش داشته را نشان داده است. رادیوگرافی قفسه سینه یا اکوکاردیوگرافی نیز می‌تواند برای بررسی علائم بزرگی قلب یا آسیب به قلب انجام گرفته شود

فشارخون طبیعی و نرمال

فشارخون با دو عدد که یکی را عدد بالا یا (systolic) و دیگری را عدد پایین یا (diastolic) نام دارند، سنجیده شده اند و میزان متعادل این دو عدد به شرح زیر بوده :

میزان نرمال یا طبیعی یعنی کمتر از 120 و بیشتر از 80 (120/80)

قبل از مرحله افزایش فشارخون :عدد بالا بین 120 تا 139 و عدد پایین بین 80 تا 89

فشارخون بالا مرحله یک:عدد بالا بین 140 تا 159 و عدد پایین بین 90 تا 99

فشارخون بالا مرحله دو:  عدد بالا 160 و بالاتر و عدد پایین 100 و بالاتر

 کسانی که  فشارخونشان بالاتر از حد نرمال را دارند  می بایست برای پیداکردن درمان و پایین آوردن فشارخون به پزشک مراجعه نمایند.

خطرات فشار خون بالا

فشارخون بالا می تواند باعث پاره شدن رگهای خونی شما و آسیب رساندن به سایر اعضای بدن گردیده و هرچه فشارخون شما بالا تر باشد و هرچه بیشتر در کنترل آن کوتاهی نمایید و خطر آن بیشتر می شود وفشار خون کنترل نشده می تواند باعث:حمله قلبی،سکته مغزی،نارسایی قلبی،تنگ شدن و ضعیف شدن رگهای خونی در کلیه که باعث تاثیر بر عملکرد کلیه ها می شود،تنگ شدن، لاغر شدن و یا پاره شدن رگهای خونی درون چشم،  سندرم متابولیک،  مشکل در حافظه و یا فکرکردن ود.

پیشگیری از فشار خون

تعداد افراد مبتلا به پرفشاری خون  از بیماری خود اطلاع نداشته  و شاخص‌هایی که کل افراد مبتلا به پرفشاری خون را مورد توجه قرار می‌دهند مستلزم کاهش عواقب فشار خون بالا و کاهش نیاز به درمان با داروهای ضد پرفشاری خون می بوده . تغییر روش زندگی برای کاهش فشار خون قبل از شروع درمان دارویی توصیه شده است و دستورالعمل‌های انجمن پرفشاری خون بریتانیا در سال ۲۰۰۴ تغییراتی را در روش زندگی پیشنهاد نموده است که مطابق با دستور العمل‌های ذکر شده در برنامه آموزش ملی ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۲ در رابطه با فشار خون بالا می‌باشد و هدف پیشگیری اولیه  از پرفشاری خون ارائه شد:اجتناب از هرگونه مصرف تنباکو (سیگارت و قلیان و ...) و مواد مخدر بوده،حفظ وزن طبیعی بدن که به عنوان مثال، شاخص توده بدن: ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم بر متر مربع می بشد.کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی تا زیر ۱۰۰ میلی مولار در روز به میزان زیر ۶ گرم نمک طعام یا زیر ۲٫۴ گرم سدیم در روز وانجام منظم ورزش‌های ایروبیک نظیر تند راه رفتن (تا ۳۰ دقیقه در روز، اکثر روزهای هفته بوده و همچین محدود کردن مصرف الکل، حداکثر ۳ واحد در روز برای مردان و دو واحد برای زنان ومصرف زیاد میوه و سبزیجات (به عنوان مثال، حداقل ۵ وعده در روز می باشد

درمان فشار خون بالا

مصرف  آب  سالم و گوارا را به میزان قابل توجهی در روز توصیه می نماید و یک لیوان آب میوه ی رقیق شده با اندکی پودر ویتامین C ، موجب بهبود عملکرد دستگاه ایمنی و ترمیم سرخرگ‌ها می شده است .- مصرف نان‌ها و مواد کربوهیدراتی تهیه شده از آردهای سفید و بدون سبوس (تصفیه شده) را به حداقل رسانده و از نان‌های سبوس‌دار  به خصوص حاوی سبوس جو دو سر استفاده نموده.- مصرف قند و شکر و سایر فرآورده‌های تهیه شده از آنها مثل نوشابه‌ها، مربا، ژله، شکلات، کیک‌ها و شیرینی‌ها را محدود یا حذف نمایید.- تحقیقات ثابت نموده است که کودکان پیش دبستانی که هر روز چهار وعده میوه و سبزی و 2 وعده لبنیات مصرف می نماید، در نوجوانی فشار خون پایین‌ تری نسبت به سایر افراد را داشته و در اصل احتمال ابتلا به حمله ی قلبی، سکته و سایر بیماری های ناتوان ‌کننده در افرادی که زودتر به فشار خون مبتلا می ‌شوند بیشتر بوده،– سعی نمایید که  غذا را کامل بجوید و حتماً غذای خود را در محیطی آرام و به دور از استرس و تشنج میل کنید

- با دوری  از مصرف غذاهای خیلی گرم یا خیلی سرد، اعمال هضمی را بهبود دهید،- نوشیدن هر نوع نوشیدنی را با غذا و در کنار غذای اصلی به دلیل تداخل در هضم محدود شده  -از مصرف غذاهای سرخ شده  یا غذاهایی که در درجه ی حرارت‌های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه شده  خودداری نمایید  و به خاطر داشته باشید که  استفاده ی چند باره از روغن‌های آشپزی عاملی در بالا بردن فشار خون بوده، خوردن چای، قهوه  و شکلات را بسیار محدود کرده  و تا یک  ساعت پس از صرف غذا چای  ننوشید و به جای آنها از چای‌ها و دم‌کردنی‌های گیاهی (مانند  گل گاو زبان) استفاده نموده .

- از مصرف نمک و غذاهای پر نمک و ادویه پرهیز کنید و به جای نمک می ‌توانید از سبزیجات تازه یا خشک، ادویه‌‌جات مفید (زردچوبه- دارچین و...)، پودر سیر  و پیاز و آب لیموی تازه استفاده نمایید، موادی مانند : کره، خامه، مارگارین، دنبه، سس‌ها و روغن‌های جامد را از برنامه ی غذایی حذف نموده و به جای آن ها از روغن زیتون  روغن‌های گیاهی مایع و روغن‌ ماهی استفاده نموده.

- مغز‌ها  و دانه‌های گیاهی مثل گردو حاوی موادمغذی بی ‌شماری بوده،  می ‌توانید از آن ها در رژیم غذایی روزانه بهره برده  و استفاده از آن ها در سالادها به خوش طعم و مقوی کردن آنها کمک شایانی کرده است، حداقل سه بار در هفته ماهی بخورید و به جای گوشت‌های قرمز سعی نمایید که  از گوشت سفید استفاده کنید ،از استرس  بپرهیزید  زیرا یکی از دلیل  بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل کرده و استرس و عصبانیت بوده، هر روز زمانی را برای استراحت در نظر گرفته و به خاطر داشته باشید که کار کردن بی ‌وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی شما وارد خواهد آورد و باید استراحت را در پیش گرفت.

ورزش‌هایی مانند پیاده ‌روی، شنا، دوچرخه سواری ورزش‌های مناسبی برای پایین آوردن فشار خون به شمار امده اند و بنابراین حداقل سه  بار در هفته و هر بار حداقل 30 دقیقه ورزش نموده، از گلپر، آویشن، نعناع خشک، کنجد  و... به جای نمک استفاده نمایید،سیگار و مصرف تنباکو  را به طور کامل از برنامه ی‌ زندگی خود حذف کرده

  به انگلیسی: Hypertention  گفته شده که گاهی به آن پرفشاری شریانی  نیز گفته می‌شود، یک بیماری مزمن بوده  که در آن فشار خون در شریان‌ها بالا جریان می کند و به دنبال این افزایش فشارناگهانی  قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت نماید.

فشارخون چیست؟نیروی فشاری وارده به دیواره سرخرگ ها  با ورود خون بداخل سرخرگها در اثر پمپاژ قلب، فشارخون نامیده می شود که  به عبارتی دیگر فشار خون یعنی فشاری که خون در هر انقباض عضله قلب به دیواره سرخرگ ها وارد می شود .

بیماری پرفشاری خون قاتل خاموش نامیده شده است، زیرا بی‌سروصدا و بدون علامت شخص مبتلا را به مرگ و پایان زندگی نزدیک  افراد می‌کند و اگر پرفشاری خون در مراحل اولیه کنترل نگردد ، نه‌‌تنها فعالیت دستگاه قلب و عروق، بلکه سایراعضای بدن نیزدچار مشکل شده است.فشار خون دارای یک میزان ماکزیموم (فشار خون سیستولی) و یک میزان مینیموم (فشار خون دیاستولی)می‌باشد که  در هنگام تعیین و گزارش فشار خون هر دو میزان باید ذکر گردد و این میزان ها بیشتر بر حسب میلیمتر جیوه (در عوام سانتیمتر جیوه) گزارش شده است. گزارش فشار خون به صورت عدد کسری بوده که صورت آن فشار خون سیستولی یا ماکزیمم و مخرج آن فشار خون دیاستولی یا مینیمم می بوده است.مثل  ۸۰/۱۲۰

2 عامل درمیزان فشارخون اثر گذار بوده: ۱) نیرویی انقباضی قلب ۲) مقاومت سرخرگهای در مقابل جریان خون. سرخرگچه های سالم(بدون آترواسکلروز) دارای دیواره ارتجاعی می باشند و در هنگامی که خون بداخل آن ها پمپاژ میشود، به راحتی تحت کشش قرار گرفته می شوند. پس زمانی که قلب خون بیشتری را پمپ میکند  به عنوان مثال در هنگام ورزش بسیاری از سرخرگچه ها  به اندازه کافی گشاد می گردد تا خود را با افزایش جریان خون تطبیق دهد و سرخرگ های سالم فاقد هرگونه رسوب و انسداد بوده اند و اجازه جریان آزاد خون را می دهند. هنگامی که  بواسطه آترواسکلروز سرخرگهای بزرگ ، قابلیت ارتجاع و الاستیسه طبیعی خود را از دست دهند و  یا عروق کوچک باریک شوند  فشار خون بالا می رود.

 فشار خون شامل 2 مقیاس سیستولی و دیاستولی بوده  که وابسته به انقباض (سیستول) یا شل شدن (دیاستول) ماهیچه قلب بین ضربان‌ها می‌باشند. در حالت استراحت فشار خون طبیعیی انسان سیستولی (یا حداکثر فشار خون) بین ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلی‌متر جیوه و فشار خون طبیعی دیاستولی (یا حداقل فشار خون) بین ۶۰ تا ۹۰ میلی‌متر جیوه بوده است. در صورتی که فشار خون بطور مزمن برابر یا بیش از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلی‌متر جیوه می باشد و نشان میدهد که  فرد از فشار خون بالا رنج می‌برد. نزدیک به 50 درصد از مبتلایان به فشار خون متاسفانه از بیماری خود مطلع نیستند و بسیاری از بیماران به صورت تصادفی از فشار خون خود با خبر می شوند. درصد زیادی از بیماران مبتلا به فشار خون، بیماری خود را کنترل نمی نمایند.

پرفشاری خون در یکی از دو گروه پرفشاری اولیه یا پرفشاری ثانویه قرار گرفته شده و در حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد از موارد از نوع پرفشاری اولیه هستند و این بدان معناست که هیچ دلیل پزشکی مشخصی برای آن وجود نداشته و۵ تا ۱۰ درصد دیگر از نوع پرفشاری ثانویه هستند که شرایط تاثیر گذار بر کلیه‌ها، شریان‌ها، قلب یا دستگاه غدد درون ریز باعث ایجاد آن شده است.

در بعضی  موارد در بالا رفتن فشار خون باعث خون‌ریزی مغزی شده. پرفشاری خون عامل خطر عمده در سکته مغزی، سکته قلبی (حملات قلبی)، نارسایی قلب، آنوریسم‌های شریانی که به عنوان مثال، آنوریسم آئورت بوده، بیماری شریان‌های پیرامونی و دلیل بیماری‌های مزمن کلیه می باشد. حتی افزایش خفیف فشار خون شریانی نیز با کاهش امید به زندگی مرتبط بوده است. تغییر رژیم غذایی و روش زندگی می‌تواند در کنترل فشار خون موثر باشد و خطر عوارض ناشی از آن را بر سلامتی کاهش داده. با این حال، درمان دارویی غالباً برای افرادی که تغییر روش زندگی در آن ها بی تاثیر بوده و یا کافی نبوده ، ضروری می‌باشد.

نتایج یک تحقیق بین المللی با همکاری گروهی از محققان و دانشمندان ایرانی درباره تاثیر تغذیه در مرگ ناشی از بیماری های قلبی-متابولیک  بیماری‎های قلبی و عروقی وبیماری دیابت و سکته های مغزی در بیست کشور خاورمیانه و شمال آفریقا نشان داده که فشار خون مهمترین عامل مرگ در اثر این بیماری ها در تمام این کشورها بوده و در تمام این کشورها، بیماری های قلبی-متابولیک عامل ،43 درصد از مرگ های زودرس در افراد زیر هفتاد سال  بوده و متاسفانه  در کشورمان ایران نیز فشار خون بالا (بالای 115) مهمترین عامل خطرساز و باعث مرگ دو هزار و 35 نفر در ازای هر یک میلیون نفر جمعیت بوده است.

جنس مرد: تا سن ۶۰ سالگی، مردان در مقایسه با زنان به احتمال بیشتری دچار فشارخون بالا میشوند، البته پس از ۶۰ سالگی زنان در معرض خطر بیشتری هستند. احتمالا آسیب دیدن برخی سلولهای کلیوی مهمترین علت ابتلا به فشار خون در افراد مسن می‌باشد. بهترین راه برای جلوگیری آسیب دیدن سلولهای کلیوی با افزایش سن،  اصلاح رژیم غذایی و استفاده از میوه‌ها و سبزیجات و دانه‌های کامل غلات و حبوبات و جلوگیری از افزایش وزن می‌باشد.

گیاهان دارویی برای کاهش فشار خون:برای خواندن مطالب هر یک از گیاهان بر روی لینک کلیک کرده تا توضیحات یشتری از مطلب را برای درمان بیماری فشار خون بخوانید

گیاهانی مانند:چای قرمز ،شاه تره،سیب،ترشک،آب نارگیل،بادام زمینی،اکالیپتوس،لیموعمانی،گریپ فروت،ماری جوانا،خشخاش،پیاز،موسیر،زیتون،شوید،تخم شربتی،آب زرشک،عناب،کشمش،زنیان،زعفران،کرفس کوهی،رازیانه،قارچ،کاسنی،

دم نوش های گیاهی رفع فشارخون

اضافه کردن نظر