گیاهشناسی قهوه

گیاه قهوه در گروه درختان همیشه سبز به نام Coffea واقع شده و این گیاه از خانواده روناسیان می باشد و در مناطقی با آب فراوان و آب و هوای گرمسیر رشد می کند. این گیاه اپارتمانی بعد از ۴ سال به صورت درختچه ای زیبا با برگهای براق میتواند زینت بخش محیط زندگی باشد.این گل روزبلند اجباری میباشد و فقط در تابستان ها گل میدهد . از هر درخت قهوه تقریباً نیم کیلو قهوه برشته به دست می‌آید. دانه‌های قهوه را در جای خشک و خنک نگهداری می نمایند

تمام گیاهان قهوه در خانوادهٔ بزرگ روناسیان Rubiaceae قرار گرفته  که ممکن است تا ۵ متر رشد داشته باشند (۱۵ فوت)، برگ‌های درختچهٔ قهوه سبز تیره و براق هستند و معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر (۴/۶ اینچ) طول و ۶ سانتی‌متر (۲/۴ اینچ) ممکن بوده که گسترش پیدا کند، برگ‌ها اغلب ساده هستند و خوشه‌های گل به رنگ سفید معطر است و گیاه قهوه معمولا 3 تا 4 سال بعد از کاشته شدن شروع به تولید گل می‌نماید و از این گل ها، میوه‌ی گیاه قهوه نمایان می‌شود که معمولا به عنوان گیلاس‌های قهوه (Coffee Berries) شناخته می‌شوند ، اولین برداشت مفید از این گیاه، پنج سال پس از کشت امکان پذیر است 

گیاه قهوه بومی مناطق نیمه‌گرمسیری آفریقا و برخی از جزایر جنوب و جنوب شرق آسیا بوده، این گیاه از آفریقا به سایر نقاط جهان پراکنده گردید و در حال حاضر در بیش از ۷۰ کشور کشت می‌گردد که در درجهٔ اول مناطق استوایی آمریکا، جنوب شرقی آسیا، هند و آفریقاست، هنگام رسیدن میوهٔ گیاه قهوه، دانه‌های قهوه را برداشت، پردازش و در نهایت خشک می‌کنند.

دانه های قهوه در حقیقت تخم و یا دانه های داخل میوه ای است که به آن گیلاس قهوه نیز گفته می شود، پس  از چیدن گیلاس قهوه از درخت دانه های داخل آن را از میوه جدا کرده، روش های مختلفی برای جدا کردن دانه ها از گیلاس قهوه وجود دارد، برخی از شرکت های تولید کننده قهوه پس از چیدن میوه اجازه می دهند، گیلاس قهوه کاملا خشک شود و سپس دانه ها را از آن استخراج می کنند و بعضی دیگر قبل از خشک شدن میوه و یا حتی بلافاصله پس از چیدن اقدام به انجام آن می کنند، زمان جدا کردن دانه ها در طعم و کیفیت نهایی قهوه تاثیر گذاشته و سبب تفاوت در طعم محصول بدست آمده که به آن قهوه سبز گویند می شود.

گیلاس‌ها در حدود 8 ماه بعد از ظاهر شدن گل داده و با تغییر رنگ از سبز به قرمز رسیده شده و این زمانی است که محصول باید برداشت گردد و میوه قهوه معمولا حاوی 2 عدد دانه قهوه بوده که از یک طرف محدب و از طرف دیگر صاف است، و در امتداد طولی دانه یک شیار دیده می‌شود که هر یک از دانه‌ها از یک پوست نازک و سفید پوشیده و هر دو دانه که در یک میوه قرار دارند از یک ماده نرم گوشتی شیرینی احاطه شده‌اند که روی آن را نیز یک غشای نازک به رنگ قرمز تیره پوشانیده ، که همان غشای خارجی قرمز تیره میوه می‌باشد. ولی ۵ تا ۱۰ درصد میوه‌های یک درخت فقط یک دانه در خود داشته.

شکل برگ در گیاه قهوه حالت دو قطبی شکل بوده و در حقیقت شکل برگ در دو طرف نوار وسط ، قرینه می باشد . فاصله برگ تا ساقه یک تا سه اینچ می باشد . این برگ ها همیشه سبز بوده و با زاویه 90 درجه به ساقه متصل می شوند

ارتفاع درخت قهوه در حدود 10 متر(30 فوت) و پر از شاخه هایی میباشد که با برگ های سبز تیره پوشیده شده اند. تقریبا سالی یک بار این درختان میوه می دهند و عمر متوسط درختان قهوه بین 20 الی 30 سال است.

گونه های گیاه قوه

گونه‌های عمده قهوه برداشت شده در جهان، از دو گونه اصلی درخت قهوه به نامهای عربیکا (Coffea Arabica) و کانفورا (Coffea Canephora) است

قهوه کانفورا را اغلب به نام روبوستا (Robusta) شناخته و دیگر گونه‌های قهوه که محبوبیت کمتری دارند و مقدار کشت آنا بسیار کم بوده که عبارت هستند از Coffea Liberica , Excelsa , Stenophylla , Mauritiana و Racemosa

کشت گیاه قهوه:

یکی از روش های کشت قهوه  که بازدهی چندان مطلوبی ندارد، روش سنتی آن بوده، به این صورت که در ابتدای فصولی که بارندگی در آن رواج دارد، به تعداد 20 دانه در حفره هایی می کارند ولی حداقل نیمی از آن ها جوانه نمی زنند.

اما در روشی دیگر که بازدهی آن نسبت به روش قبل بیشتر است این گونه عمل می کنند که:دانه را در گلخانه پرورش داده تا جوانه بزند بعد از بازه زمانی 6 الی 12 ماه به محل مورد نظر برای کشت انتقال می دهند.شروع گل دهی این گیاهان حدودا 3 الی 4 سال زمان می برد و پس از گذشت 5 سال می توان برداشت محصول داشت. درخت قهوه، شکوفه هایی مشابه گل یاسمن دارد.

دانه‌های قهوهٔ خشک شده به درجات مختلف بو داده می‌شوند، بسته به عطر و طعم مورد نظر، درجه‌بندی‌های مختلفی برای این محصول در نظر گرفته شده ، قهوه کمی دارای خاصیت اسیدی است و می‌تواند به دلیل داشتن کافئین بالا سبب تحریک انسان گردد. قَهوه نوعی نوشیدنی رایج بوده که از دانه‌های بوداده و آسیاب شدهٔ گیاه قهوه به دست می اید.

خواص قهوه

مضرات مصرف قهوه

ملی کالا 

اضافه کردن نظر