بادام معمولی ALMOND با نام علمی PRUNUS AMYGDALUSاز خانواده گل سرخیان ROSACEAE و تیره گوجه سبز میباشد و بومی منطاطق اسیایی و نوعی میوه دارویی است که درخت آن بومی نواحی خاورمیانه و جنوب آسیا بوده و در اصل بادام جزو مغزهای حقیقی به حساب نخواهد آمد و از انواع شفت های بوده که دارای یک پوسته بیرونی و یک پوشش درونی سخت داشته که دانه (مغز) در درون آن قرار می‌گیرد

ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی بادام

بادام شیرین دارای ۵۰ تا ۵۵ درصد و بادام تلخ دارای ۴۰تا ۴۵ درصد روغن است و بادام دارای ۲۵ درصد مواد سفیده ای و دپاستازی به نام امولسین ، قند ، صمغ ، موسیلار و مواد معدنی می باشد.بادام تلخ دارای ماده مخصوصی ۱تا ۲ درصد به نام آمیگدالین Amygdlin می باشد که از اثر آب بر روی این ماده اسید سیانیدریک و آلدئید بنزوئیک benzoic Aldehyde و گلوکز حاصل می گردد و . ۴۹٪ دانه بادام را روغن تشکیل داده که ۶۲٪ آن اولئیک اسید غیر اشباع، ۲۴٪ لینولئیک اسید غیراسباع، و ۶٪ آن پالمیتیک اسید اشباع بوده

 مقدار انرژی موجود در هر صد گرم مغز بادام، ۵۷۶ کیلوکالری ، آب ۴،/۷ گرم ۵۹۸ گرم پروتئین، ۱۸/۶ گرم روغن اشباع نشده، ۵۴/۲گرم نشاسته ، ۱۹/۵گرم کلسیم، ۳۲۰ میلی گرم، فسفر ۵۰۰میلی گرم آهن ۴/۷ میلی گرم ،پتاسیم ۷۷۰ میلی گرم ،ویتامین B ۱ ۰/۲۵ میلی گرم، ویتامین B ۲ ۰/۹ میلی گرم ،ویتامین B ۳ ۳/۵ میلی گرم ،اسید فولیک (ویتامین B۹)     ۵۰ میکروگرم ،ویتامین E ۲۶٫۲ میلی‌گرم ،ویتامین K ۰٫۰ میکروگرم ،منیزیم ۲۶۸ میلی‌گرم ،منگنز         ۲٫۲۸۵ میلی‌گرم ،فسفر ۴۸۴ میلی‌گرم پتاسیم ۷۰۵ میلی‌گرم ،سدیم ۱ میلی‌گرم ،بتاکاراتن1 میلی گرم ،روی ۳٫۰۸ میلی‌گرم

گیاهشناسی

انتشار بادام معمولی یا همان بادام درختی این گیاه دارویی از شبه جزیره بالکان تا آسیای جنوب غربی بوده که  تا ترکستان و عراق پیش می رود و در ایران در نواحی نیم خشک و کوهستانی کشت می شود و ارتفاع آن به 8 متر نیز میرسد و درختی بی خار و با انشعابات کوتاه، صاف و سبز رنگ زیاد بوده که رفته رفته به رنگ قهوه ای تیره در خواهد آمد و انشعابات آن با ساقه زاویه حاده و یا قائمه تشکیل شده و برگ های درخت بادام به شکل تخم مرغی، نیزه ای تا بیضی با انتهای کشیده یا کند و قاعده ای گوه ای یا گرد، تقریباً چرمی، روی آن صاف و پشت آن خزدار و حاشیه آن دندانه دار اره ای و ابعاد آن 3 × (12 تا 9) سانتیمتر است و دمبرگ آن به طول 3-2 سانتیمتر بوده و دارای 4-3 غده است.

 گل هایش سفید یا صورتی و درشت در حدود 4 سانتیمتر میباشد و طول پایک آن 5 میلیمتر بوده و میوه یا شفت بادام شبه بیضی مورب یا شبه بیضی کشیده 5-3 سانتیمتر فشرده، کمی نوک تیز و مخملی است و هسته آن سوراخ دار و ناوی میباشد. بادام تلخ یکی از ارقام بادام معمولی است که دارای مغز تلخی داشته و معمولاً به عنوان پایه بادام شیرین بکار می رود.   

شرایط محیط رشد بادام

دما مهمترین فاکتور اقلیمی برای بادام معمولی میباشد و این گیاه برای جوانه زنی یکنواخت در بهار، به سرمای زمستانه متوسطی نیاز داشته و این درخت سرمای زمستان را در حد متوسطی تحمل کرده اما به علت زود باز شدن گل های آن تحمل این درخت نسبت به سرمای بهاره کمتر بوده و نیاز سرمایی برای باز شدن عادی جوانه ها بسته به نوع رقم متفاوت است و از 100 تا 700 ساعت پائین تر از 2/7 درجه سانتی گراد متغیر است .

خواب جوانه ها به علت وجود غلظت زیاد قند در آنها بوده و درخت بادام سرمای زمستانه را تا (20-) درجه سانتیگراد نیز به راحتی تحمل می کند و در صورتی که سرما بیش از این حد باشد و سرد شدن هوا نیز به تدریج صورت گرفته شده و درخت بادام مقاومت بیشتری به سرما دارد و عامل محدود کننده کاشت بادام سرمای بهاره بخصوص در زمان گل یا بلافاصله بعد از تشکیل میوه است و در مناطقی که سرمای بهاره متداول بوده باید از ارقام دیرگل استفاده گردد.

شیب های جنوبی برای کشت این گیاه بسیار مطلوب بوده و زمین های هموار نیز در صورتی که دارای هوای ملایمی باشند می توانند مورد استفاده قرار بگیرند. کاشت بادام به صورت باغ های  متراکم مناسب نبوده و بخصوص ارقامی که حساس به نور هستند و در صورتیکه در شدت نور کم کشت شوند شاخه هایشان کمتر چوبی دارند و آندوکارپ آنها سخت تر شده و بادام وقتی که در بر روی نهال بذری بادام پیوند داده شوند در مقایسه با سایر درختان میوه متعدله می تواند شرایط گرم و خشک تابستان را بهتر تحمل نمایند

این درخت به دلیل داشتن ریشه های عمقی (بیش از 3 متر) و برگ های چوبی شکل مقاومت زیادی نسبت به خشکی داشته و در مناطقی که متوسط بارندگی کمتر از 250 میلی لیتر در سال است درختان بادام با فواصل بیشتری کاشته می شوند. 

آفات و بیماری های بادام

علاوه بر آفات عمومی درختان میوه مثل انواع شته ها، سوسک های پوست خوار، چوب خوار، برگ خوار و گل خوار و کرم سفید ریشه که به بادام هم خسارت وارد می کنند، یک نوع مغز خوار بادام به نام Eurytoma amigdali end. مخصوص بادام وجود داشته که سبب خسارت ان میشود و از بیماری های درخت بادام لکه ی آجری برگ بادام و سفیدک سطحی شایع تر است

ارقام بادام

 ارقام مهم بادام کریستومورتو (Cristomorto) ، دسی یورلاکوتا (Desmayo Larqueta) فاسیونلو (Fascionello) پیزلس (Peerless) ، دیزوتاداولا (Pizzuta Avola) تاردی نون پاریل (Tardy Nonpariel) ، تگزاس (Texas) وستا (Vesta) فیلیپوسئو (Filippo ceo) ، فراگیولیوگراند (Fra Giulio Grande) ، ژنکو (Genco) ، مارکونا (Marcona) نون پاریل (Nonopareil) است.

خواص بادام

بادام شیرین از نظر طب قدیم ایران کمی گرم و تر دارد و ملین است ، بادام سینه را نرم  و برای درمان زخم روده ها و مثانه و اسهال مفید است .

روغن بادام را از انواع دانه های بادام تهیه شده و این روغن همان اولئات گلیسریل بوده که بوی ملایمی دارد و مزه آجیل می دهد و این روغن در الکل نامحلول بوده ولی در کلروفرم یا اتر کاملاً حل می شود. این روغن، جانشین خوبی برای روغن زیتون است و از روغن بادام در تهیهٔ مارزیپان، نوقا، ماکارونی و همچنین انواع دسر استفاده میشود و بادام، ۳۵ درصد ویتامین E دارد و میزان چربی های اشباع نشده آن بسیار بالاست و این نوع چربی قادر بوده که میزان کلسترول LDL را کاهش بدهد.

بادام بو داده مقوی معده و قابض کننده بوده وبادام را آسیاب کنید و با عسل مخلوط که برای درد کبد و سرفه مفید است  و حاوی مقداری قند صمغ کلسیم فسفر آهن و سایر مواد معدنی و سفیده ای می باشد که  در نتیجه نرم کننده گلو ، مقوی مغز و سلسله اعصاب میباشد و مسکن سوزش و دردهای مجاری ادرار است و مقوی معده و سینه و پاک کننده روده است.

برای بینایی مفید و  ویتامین E در پوست بادام وجود دارد که این ویتامین، یکی از انواع آنتی اکسیدان ها می باشدکه در پیشگیری از ابتلا به بسیاری از امراض از قبیل سرطان، بیماری قلبی، آلزایمر، خوب عمل نکردن سیستم ایمنی، آب مرواریدچشم(کاتاراکت)، ضعیف شدن ماهیچه ها، مشکلات پروستات و تخریب سلول ها و DNA نقش مهمی را ایفا کرده.

بادام به خاطر دارا بودن ویتامین ها و پروتئین و آهن ، انرژی مورد نیاز بدن را افزایش میدهد و نقش مهمی در پیشگیری و درمان کم خونی ایفا کرده و چغاله بادام لثه و ریشه دندان را تقویت  و همچنین برای خشکی دهان مفید است.

بادام منبع اسید فولیک فراوانی داشته و همان طور که می دانید، این ویتامین عمل ساخت و نگه داری سلول ها را برعهده داشته که  این وظیفه در هنگام تقسیم سلولی و رشد بسیار مهم بوده ، پس برای زنان باردار و نوزادان بسیار ضروری است و اسید فولیک در تکامل رشد جنین بسیار با اهمیت بوده و رشد طناب نخاعی و مغز جنین در گرو وجود اسید فولیک است و اغلب زنانی که می خواهند باردار بشوند و زنان باردار باید مکمل اسید فولیک مصرف  نمایید

یک چهارم فنجان بادام میتواند  ۴۵ درصد منیزیم روزانه و ۲۰ درصد مس روزانه و ۱۷.۶ درصد ویتامین B2 روزانه را تامین کند و همچنین۴/۱ فنجان بادام، ۷.۶۲ گرم پروتئین بیشتر از پروتئین یک عدد تخم مرغ را داراست.

مصرف چند عدد مغز بادام درختی در روز برای مقابله با بیماری دیابت مفید و بادام درختی به استحکام و تقویت استخوانها در کودکان در حال رشد کمک می‌کند و میتواند از پوکی استخوان در دوران کهنسالی جلوگیری کند

فواید بادام درختی برای پوست و مو: بادام سرشار از ویتامین D و منیزیم بوده و در انواع مختلف لوازم آرایشی و کرم ها مورد استفاده قرار گرفته و اگر در هفته یک بار روغن بادام را به موهایتان بمالید علاوه بر مرطوب شدن پوست سر، ریزش مو هم کاهش پیدا کرده و بادام برای باز شدن چهره هم مفید است چون حاوی مقدار خوبی از ویتامین E است زیرا  این ویتامین حاوی نوعی آنتی اکسیدان بوده که از صدمه خوردن سلول ها جلوگیری و صدماتی که به واسطه اشعه خورشید به پوست وارد میکند را بهبود می بخشد.

 شیر بادام سرشار از پروتئین و ویتامین هاست و به آبرسانی و نرم شدن پوست کمک کرده و برای درمان خشکی پوست و خارش پوست خشک مفید است و بادام تقويت کننده نيروي جنسي است و توليد اسپرم را زياد کرده

افرادی که پنج بار در هفته آجیل مصرف میتوانند۵۰ درصد احتمال خطر برای بیماری های قلبی را از خود دور و بادام دارای منیزیم و پتاسیم است و هنگامی که به مقدار کافی منیزیم در بدن باشد، در خون جریان پیدا کرده و اکسیژن و مواد مغذی را سریع تر حمل و جلوی افزایش ضربان قلب را گرفته و پتاسیم در انقباض عضلات، به جریان درآوردن اعصاب، متعادل کردن فشار خون و عملکرد بهتر قلب نقش بسزایی داشته.

برگ تازه درخت بادام مسهل و ضد کرم میباشد و برگ خشک شده ان  قابض کننده است و اسهال را از بين می برد.

عصاره ی مغز بادام، کاربرد بسیاری در محصولات آرایشی و زیبایی داشته  به خصوص آن که این روغن نقش بسیار مؤثری در تغذیه و آبرسانی پوست ایفا کرده و روغن بادام شیرین به دلیل بوی مطبوعی که داراست به عنوان خوشبوکننده محصولات آرایشی و خوشبوکننده های هوا استفاده

 متخصصان اطفال توصیه می کنند که مادر برای برقراری ارتباط اولیه با نوزاد به بدن او روغن بادام شیرین بمالند و بدن نوزاد را به آرامی ماساژ بدهند که این ماده در آرامش بخشیدن به کودک اهمیت داشته ولی با همه ی این تفاسیر بعضی از متخصصان استفاده از روغن بادام را برای نوزادان توصیه نمی کنند.روغن بادام منبع مهم و شناخته شده ای در به وجود آمدن آلرژی ها به خصوص در زنان باردار و مادران شیرده است و بسیاری از زنان باردار بر این باورند که با مصرف روغن بادام شیرین می توانند چروک ها و ترکیدگی های ناشی از بارداری را از بین ببرند و ولی  گذشته از خاصیت نرم کنندگی و تقویت بخشی و آبرسانی که این ماده به بدن دارد باید  چنین گفت که خطوط پس از زایمان بر بدن ناشی از یک کشیدگی سریع و خشن پوست بوده که بر قابلیت الاستیک فیبرهای کلاژن پوست اثر گذاشته و روغن بادام به ظاهر پوست را نرم کرده ولی نمی‌تواند بر روی فیبرهای کلاژن که در ساختار عمیق پوست قرار گرفته اثر بگذارد و هر چند این ماده را می توان برای جلوگیری از ترکیدگی و خطوط پوستی ران ها استفاده ولی استفاده از آن برای زنان باردار و پوست حساس کودکان سفارش نخواهد شد زیرا این ماده اثر مستقیمی بر پوست نوزاد دارد و آلرژی را در ان بالا می برد و از زدن ان اجتناب کنید

روغن بادام ضد یبوست است مخصوصا از روغن بادام می توان رفع یبوست برای بچه ها استفاده  نمود و برای رفع خارش پوست بچه هایی که سرخک و مخملک دارند ،روغن بادام را در تمام سطوح بدن آنها بمالید وخارش را تسکین دهید و همچنین مالیدن روغن بادام بر روی پوست التهاب را رفع و سوختگی را درمان کرده و روغن بادام اگزما را رفع می کند .

برای از بين بردن سنگ کليه و ناراحتي های کليه ، بادام تلخ را با شيره انگور مخلوط و بخوريد و اگر عادت ماهيانه خانم ها عقب می افتد بهترين طرز درمان آن قرار دادن شياف بادام تلخ در مهبل بوده .

خمير بادام تلخ براي رفع بوي بد پا و زير بغل مفيد بوده و روغن بادام تلخ براي درمان سياه سرفه مفيد است  و برای درمان نقرس و رفع خميدگی پيران ، مهره های پشت را با روغن بادام چرب نمایید

ماسک صورت با بادام

براي ازبين بردن لکه هاي صورت ، بادام تلخ را پودر و با سرکه مخلوط و ضمادي از آن درست نمایید و بر روی پوست بماليد

مضرات بادام

مغز بادام تلخ به مقدار کم حاوی سیانور دو پتاس و اسید سیاندریک بوده که اگر فردی به مقدار زیاد آن را مصرف نماید  مسموم شده و مصرف 5 تا 10 عدد مغز بادام تلخ در کودکان می‌تواند باعث مسمومیت شدید گردد و در بزرگسالان این تعداد به ۵۰ عدد می‌رسد

بادام از نظر اینکه دارای مواد مغذی بسیاری بوده و بنابراین غذای بسیار خوبی  میباشد اما زیرا سنگین و ثقیل الهضم است و نباید در خوردن آن افراط نمود و مقدار آن نباید در روز بیش از 10 دانه باشد . بادام همچنین برای معده های ضعیف و سرد خوب نبوده و اشخاصی که معده ضعیف دارند بهتر است بادام را با شکر بخورند.

 بهتر است کودکان زیر یک سال و افرادی که آلرژی دارند، با احتیاط مصرف نمایند زیرا مصرف این مغزها احتمال آلرژی را در این افراد افزایش داده.

اضافه کردن نظر