عمارت کلاهفرنگی عشرتآباد
عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد (یا کاخ عشرتآباد پیشین) ساختمانی از دوره قاجار میباشد که در خاور تهران، در میدان عشرتآباد (میدان سپاه)، پادگان عشرتآباد (پادگان ولیعصر) جای گرفته و این اثر در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ با شمارهٔ ثبت ۶۴۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
عمارت کلاه فرنگی در میان باغ عشرتآباد قرار داشته و کاخها و کوشک های پهناور و بزرگی داشته است. در میانه باغ، حوض و چشمه و فوارههای گوناگونی وجود داشته و دور تا دور این حوض بزرگ، نزدیک به سی خانه کوچک دو اتاقه به شکل نیم دایره ساخته که در و پنجره چوبی آنها به سوی مرکز حوض باز میشد و در هر یک از آنها یکی از زنان شاه زندگی کرده، البته هم اکنون از کل مجموعه تنها کاخ اصلی بر جای مانده واین باغ بیشتر مکان برگزاری مراسم عروسی و تفریحات شاه بود و در آن ساختمان کلاه فرنگی، به صورت برج چهار طبقه ساخته شده بود که پوشش سقف طبقه چهارم از شیروانی و طبقه سوم آن دارای شاه نشین با آینه کاری و مقرنس بوده است.
این کاخ از کاخهای ییلاقی ناصرالدینشاه در بیرون از حصار تهران بود که بعد از سرنگونی دودمان قاجار، کاخ و خانههای پیرامون آن در اختیار نهادهای نظامی قرار گرفته است. این کاخ همچون کاخ سلطنتآباد، قصر فیروزه و کاخ نیاوران که در مناطق پیرامونی تهران ساخته شده که بیشتر کاربری تشریفات و ییلاقی داشتند،پس از سرنگونی دودمان قاجار این باغ و کاخ همراه با خانههای دور حوض برای کاربری پادگانی به شهربانی واگذار شد و از آن رو آن را پادگان «شهربانی» یا «عشرتآباد» نامیدند.
از همین رو تاریخچه عمارت کلاهفرنگی «عشرتآباد» با نظامیان همراه شد، تا جایی که زندان درون پادگان به نام «زندان عشرتآباد» خوانده و آیت الله خمینی نیز بعد از رویداد ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ بهمدت یک ماه و هفت روز در این زندان بازداشت بود. پس از چند سال این پادگان به نیروهای گارد پهلوی واگذار شد. در زمان انقلاب ۱۳۵۷ یکی از راهبردیترین تسخیرهای انقلابیون بود.
در جریان تسخیر پادگان بنای کاخ عشرتآباد هم بسیار آسیب دید و هنوز هم آثار تیر و گلوله بر دیوارها و بدنه آن دیده که با پیروزی انقلاب این پادگان توسط نیرویهای سپاه پاسداران مصادره گردیده و بعدها به نیروی هوایی سپاه اختصاص یافت که به نام «پادگان ولیعصر» تغییر نام پیدا کرد
ادرس عمارت کلاهفرنگی عشرتآباد:تهران، عشرت آباد، بزرگراه صیاد شیرازی جنوب، میدان سپاه، خیابان خواج