یکی از دریاچه های کشور ایران دریاچه مهارلو میباشد که این دریاچه یکی از شگفتی های طبیعت استان فارس محسوب میشود  و در موقعیت جغرافیایی N2927 E5248  قرار گرفته است. دریاچه مَهارلو با  نام‌های دیگر: مهلو، مهلویه و ماهلویه و همچنین نام قدیمی: جنکال، یا دریاچه نمک خوانده میشود که بطور کلی نام این دریاچه  برگرفته شده  از نام روستای مهارلو از توابع شهرستان سروستان میباشد که روستا در مجاورت آن قرار گرفته و بخش قدیمی روستای مهارلو در بخش ساحلی دریاچه واقع شده است. این دریاچه در حدود 18 کیلومتری جنوب شرقی شیراز، شهرستان سروستان (واقع در باختر دریاچه بختگان) واقع در استان فارس ایران در ارتفاع 1560 متری از سطح دریا قرار دارد

و به واسطه همجواری با کلانشهر شیراز، یکی از مناطق گردشگری و تفرجگاهی زیبا محسوب می‌شود. مهارلو، بکت، کمال آباد، برمشور، قنبری، هزاردره، انجیره و سیف آباد از روستاهای گردشگری پیرامون این دریاچه میباشند. از کوه‌های مشرف به دریاچه می‌توان به کوه قلعه گریخته، کوه شرقی و کوه شمالی اشاره نمود. این دریاچه به وسیله سه رودخانه خشک، رودخانه حمزه، رودخانه فصلی سلطان‌آباد و رودخانه سروستان و همچنین روان‌آب‌های کوه‌های مجاورو آب چشمه های قسمت‌های غربی و شمالی این دریاچه که چشمه های بارمیشور با مساحت 150 هکتار  و  آب پروران  250 هکتار هکتاری هستندو از منابع تامین کننده آب تالاب مهارلو  می باشند. این دریاچه 28 کیلومتر طول و در حدود 10 الی 15 کیلومتر عرض دارد و به طور کلی مساحت آن 257 کیلومتر مربع با ابعاد ۱۰×۶ در ۲۳ کیلومتری می‌باشد و به دریای آزاد راهی ندارد.در مورد توپوگرافی درياچة مهارلو میتوان گفت که در يک فرونشست ناوديس مانند با روند شمال باخترى -جنوب خاورى  شکل گرفته که گسل جوان و لرزه‎اى سروستان از آن مي‎گذرندکه به نظر مي‎رسد که حرکات اين گسل به ويژه از زمان پليستوسن پسين به بعد، موجب تشکيل اين فرونشست ناوديس گونه شده. به باور کرينسلى (1970) به دليل نبود سواحل کهن يا پادگانه‎هاى بلند، امکان وجود درياچه‎اى در زمان پيش از پليستوسن کم است و اگر درياچه‎اى هم وجود داشته، در نقاطى بوده که امروزه در حاشية درياچة فعلى قرار مي‎گيرند. از آنجا که میزان تبخیر در دریاچه مهارلو بالاست بخشی از بستر آنرا لایه‌ای از نمک می‌پوشاند و فقط در بخش‌های شمالی و مرکزی آن با عمق بسیار کم و شوری زیاد آب وجود دارد. یکی از پدیده‌های جالب این دریاچه وجود پدیده کشند قرمز می‌باشد، کشندهای قرمز نوعی جلبک‌ می‌باشد که نسبت به شوری مقاوم و زمانی که شوری آب بالا می‌رود این جلبک‌ها رشد بیشتری می‌یابند. رشد کشند قرمز در دریاچه تاثیر منفی در حیات آرتمیا داشته زیرا وجود این جلبکها در دریاچه آنقدر زیاد است که رنگ دریاچه به طور کامل تغییر یافته . آرتمیا نقش مهمی در از بین بردن برخی ناخالصیهای نمک و املاح آب و همچنین توجیه اقتصادی زیادی نیز دارد. آب اين درياچه از نوع کلريدسديم، منيزيم، سولفات سديم(4SO 2Na ، 2 MgCl، NaCl ) است و در ضمن بالابودن پتاسيم و به ويژه منيزيم در شورابه‎هاى موجود در  درياچة مهارلو، امکان استحصال اقتصادى نمک‎هاى منيزيم به عنوان فرآوردة اصلى و پتاسيم به عنوان محصول فرعى را  نیز امکان‎پذير نشان مي‎ده. تکثیر بیش از حد این موجودات سبب می‌شود که تراکم جلبک‌ها در سطح آب بالا رفته و به صورت لایه‌ای قرار و مانع از تبادل هوا با آب و در نهایت کاهش اکسیژن میگردد. در این شرایط برخی از این موجودات سمّی را تولید می‌کنند که برای آبزیان یک خطر بالقوه به شمار می‌آید و از این رو باعث  به  خطر افتادن حیات آبزیان و جانوران مجاور دریاچه میشود. با توجه به  اقلیم منطقه و ساختار  زمین شناسی  و سنگ شناسی ارتفاعات مشرف به دریاچه و بارندگی های شدید سیل آسایی  این منطقه  فرسایش های شدید  آبی در این ارتفاعات کاملاً  مشهود است.  برخی مطالعات انجام شده روی این دریاچه نشانه از  ته نشيني گسترده مواد ناشي از فرسايش  های شدید  آبخیز های ارتفاعات  اطراف آن است که  سبب كاهش ژرفاي  تالاب بويژه در ناحيه غربي شده .  نظریات کارشناسی بر این گونه است  که  در 50 سال گذشته  ، حدود 50 سانتي متر به ته نشست هاي درياچه افزوده شده و  به اعتقاد گروهي ازكارشناسان پيش بيني مي شود که   اگر این روند ادامه یابد  و کنترلی بر فرسایش آبخیز های  آن اعمال  نشود   در آينده   با توجه به محدودیت عمق دریاچه این تالاب یکی از کارکرد های  مهم خود یعنی  کنترل سیلاب ها را  از دست خواهد داد و بامشکلات عمده ای برخورد میکند.  مهم‌ترین جانورانی که در مجاورت این دریاچه زندگی می‌کنند در گزارش سازمان حفاظت محیط زیست  پرندگان  پرندگانی چون: فلامینگو، مرغابی، تنجه، اردک سرسبز، آبچلیک، چوکا ، آنقوت اردک مرمری، یلوه آبی ،یلوه نوک سبز ،چوب پا،خروس کولی دم سپید ،پرستوی دریایی کوچک ،سسک ابرو سفید ،سسک تالابی  پر سرو صدا، پلیکان سفید ،غاز خاکستری،تنجه ،آنقوت،خوتکا،درنای معمولی ،آوست ،فلامینگوی بزرگ ،غاز پیشانی سفید ،پلیکان پاخاکستری ،اردک سرسفید ،عقاب دریایی دم سفید ،عقاب تالابی ،عقاب شاهی ،بالابان ،شاهین ،دم جنبانک کله زرد ،گلو آبی ثبت گردیده است و  از گیاهان اطراف این تالاب می توان به گیاهان شور پسند نظیر   Tamarix-Suaeda- salicornia     اشاره نمود.  ولی در کنار  ریز تالاب های  " بارمیشو " و " آب پروران "  که از آب شیرین برخوردار هستند، پوشش گیاهی شامل Typha – Phragmites- Sedges- Chara میباشند. از دریاچه مهارلو برای تهیه نمک صنایع استان فارس  مجتمع استحصال نمک وابسته به پتروشیمی شیراز استفاده می‌شود.این مکان دریاچه مهارلو خاوری‌ترین بخش جلگه شیراز است ودارای آبی بسیار شور است و در فصل‌های خشکی یکی از کانسارهای بزرگ نمک ایران به‌شمار می‌آید. وجود این دریاچه کمک شایانی به مرطوب نگه داشتن هوای شیراز می نماید که خشک شدن آن برای مردم استان فاجعه ی بزرگ بسمارمی اید . خشکسالی  در سال ۱۳۸۷(۲۰۰۸ )حدود ۹۰ درصد دریاچه مهارلو خشک شدند و از این دریاچه به غیر از نیزارها و تالاب‌های اقماری چیزی به‌جای نمانده   و اختلاف شدید دمای هوا در شب و روز  اکنون بیشتر به چشم میخورد وبحران عظیمی را در پی خواهد داشت و در پی این خشکسالی از جمعیت ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار قطعه‌ای پرنده فلامینگو در دریاچه مهارلو در سال ۱۳۸۷ خورشیدی تنها حدود ۵ هزار فلامینگو باقی مانده است.در سال ۱۳۸۵ با تصویب هیأت وزیران، دریاچه مهارلو به عنوان یکی از هفت منطقه نمونه گردشگری ایران برگزیده‌شده‌است.طی دوره‌ای در سال ۱۳۸۵ پرواز هلیکوپتر(بالگرد)  بر فراز این دریاچه ممنوع گردید.

اضافه کردن نظر