کلیسای سرکیس مقدس یا کلیسای سارکیس مقدس که به ارمنی Սուրբ Սարգիս մայր տաճար - و وبه انگلیسی Saint Sarkis Cathedral)گفته میشود، نام یک کلیسای ارمنی واقع در خیابان کریمخان زند، ابتدای خیابان نجات الهی (ویلای سابق) تهران بوده و کلیسای سرکیس مقدس بزرگترین کلیسای ارمنی در تهران، دارای ساختمانی زیبا با معماری کم‌نظیر است. جذابیت‌های به کار رفته در این بنا و جایگاه مذهبی خاص آن، گردشگران بسیاری را به سمت این کلیسا جذب می‌کند.

 این کلیسای  مقدس با هزینه شخصی فردی خیر از ارمنی‌های ایران به نام «مارکار سرکیسیان» و طرح مهندس اوژن آفتاندلیانس در سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) بنا شد و مقر خلیفه‌گری ارامنه تهران از کلیسای مریم مقدس به این محل جدید انتقال یافته و کلیسا در سال ۱۳۵۲ شمسی طی مراسمی شروع به کار کرد. در زمان جنگ تحمیلی با اصابت موشک، بخشی از کلیسا آسیب دید و مدتی تعطیل شد. سپس با مرمت بخش‌های آسیب‌دیده، کلیسا دوباره در سال ۱۳۶۲ شمسی فعالیت خود را از سر گرفته است.

سرکیس مقدس، از قدیسان کلیسای حواری ارمنی میباشد که در اوایل قرن چهارم میلادی از جزو سرداران ارتش در روم خدمت کرده و ایشان  به دلیل مسیحی بودن، تحت تعقیب قرار گرفت و به همراه خانواده‌اش به ارمنستان گریخت. تیران پادشاه ارمنستان که زیر نظر امپراطوری روم بود، مجبور به اخراج وی شد. سرکیس به ایران آمد و به خدمت شاپور دوم ساسانی درآمد. وی در جنگ با کوشانها بسیار موفق بود و شاپور نیز از وی رضایت داشت اما بعدها به وی تهمت تبلیغ مسیحیت در بین سپاهیان شاپور زده شد و به همین اتهام وی و پسرش به همراه برخی سربازانش در نیشابور به قتل رسیدند.

معماری کلیسا

طراحی ساختمان کلیسا را مهندس اوژن آفتاندیلیان برعهده گرفته است وبعد  از فوت مارکار سرکیسیان نیز فرزندان او گورکن و وازگن سرکیسیان هزینه ساخت کلیسا و ساختمان‌های خلیفه‌گری را تقبل  نموده. احداث کلیسا در ۱۴فروردین ۱۳۴۳ شمسی با حضور اسقف اعظم ارمنیان، آرداک مانوکیان شروع شد و با انجام مراسمات خاص برای کلیسا نام تعیین شد. نام کلیسا به «سرکیس مقدس» نام‌گذاری گردید کار ساخت کلیسا را لئون کشیشیان بر عهده گرفت. کار ساخت بنا پس از مدتی با مشکل مواجه و متوقف شد. پس از آن، ساخت کلیسا در پنج سال بعد، دوباره از سر گرفته شد.

همچنین ندازه طول این کلیسا ۳۶٫۵ متر و عرض ۱۷٫۸ متر با پلان بازیلیک تک ناوی است که بر روی صفه‌ای کم ارتفاع بنا شده و با در نظر گرفتن امانتخانه های دو طرف محراب در سمت شرقی بنا و راهرو ورودی اصلی، در سمت غربی بنا، کلیسا از داخل دارای پلان صلیبی شکل بوده است. دیوارهای خارجی بنا با سنگ مرمر سفیدرنگ و دیوارهای داخلی و سقف، با گچ پوشانده شده و دیوارهای بالای محراب و دو سمت آن با نقاشی های دیواری، با موضوعاتی برگرفته از کتاب مقدس، اثر ادمان آیوازیان، پوشیده شده است.

 ورودی اصلی، که دارای سردری با سبک معماری کلیساهای سده های چهارم و پنجم میلادی ارمنستان است به داخل راهرویی به پهنای محراب کلیسا باز می شود و در بالای آن، بالکنی وجود دارد که محل اجرای سرودهای روحانی گروه کر است. کلیسا دارای دو ناقوسخانه بوده که در دو طرف راهروی ورودی ضلع غربی آن و در بالای دو ورودی بنا، به صورت برجی با پلان چهار گوش قرار دارد و در انتهای آنها گنبدهایی شبیه به گنبد اصلی کلیسا با ساق های هشت ضلعی ساخته شده

در طراحی کلیسا از معماری قرون وسطی و عصر جدید ارمنستان پیروی شده است. اما طراح بنا در این نوع معماری، تغییراتی نیز داده و گنبدی ساخته که بدون داشتن تکیه‌گاه، در هوا معلق و بر روی سقف، قرار دارد. چون در این نوع از کلیساها که دارای یک ناو هستند، وزن سقف بنا به وسیله قوس‌های واقع در زیر سقف به دیوارهای طولی دو طرف بنا منتقل گردیده و بنابراین این گونه بناها، برای تحمل فشار سقف، نمی‌توانند عرض زیادی داشته باشند، به همین دلیل فاقد گنبد و بناهایی کوچک هستند، اما معمار و طراح، با تاثیر از معماری تک ناوی و آمیختن این سبک با معماری تالارهای گنبددار، کلیسای سرکیس مقدس را به گونه‌ای طراحی کرده که توانسته گنبد عظیمی روی آن قرار دهد.

تالارهای گنبددار فاقد ستون زیرگنبد هستند و وزن گنبد و سقف به وسیله قوس‌های واقع در زیر سقف که روی چهارستون بزرگ تکیه دارند به دیوارهای طولی بنا منتقل می‌شود، اما در این کلیسا از ستون های حامل قوس‌ها خبری نیست و طراح بنا، برای انتقال وزن سقف و گنبد بزرگ کلیسا، از هشت شاه تیر افقی استفاده کرده که روی هشت ستون کار گذاشته و به داخل دیوارها تکیه دارند.

بسیاری از مراسم‌های مختلف از جمله جشن سال نوی میلادی، یادمان کشتار ارامنه و … در این کلیسا همه ساله برگزار می‌شود. اگر دوست دارید با بناهای مهم و ارزشمند تهران آشنا شوید، حتما از این کلیسا نیز دیدن نمایید

بنای یادمان نسل‌ کشی ارمنیان در کلیسای سرکیس مقدس از سنگ مرمر سفید ساخته شده و بلندی آن ۳/۵۰ متر است که بر پایه‌ ای از همان سنگ به ابعاد ۷۷×۱۶۲ و بلندی ۸۲ سانتی‌ متر قرار گرفته است. روی پایه، کتیبه‌ ای به پهنای ۷۷ و بلندی ۶۶ سانتی‌ متردیده می‌ شود که بر روی آن به خط نستعلیق فارسی و زیر آن به ارمنی نوشته شده : «یادبود شهدای ارامنه». زیر این نوشته به زبان ارمنی «۲۴ آوریل ۱۹۱۵».این بنا در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۲ خورشیدی در پنجاه و هشتمین سالگرد نسل‌ کشی ارمنیان رونمایی گردیده

آدرس کلیسای سارکیس  :

ایران-تهران- خیابان کریم خان زند- ابتدای خیابان نجات اللهی- کلیسای سرکیس

برای دسترسی به کلیسای سارکیس  به بهترین مسیر برای رسیدن به این کلیسا استفاده از خط ۱ مترو تهران است که میتوانید در ایستگاه هفت تیر از قطار پیاده شده و ابتدای خیابان کریم خان تاکسی های میدان ولی عصر را سوار شوید و جلوی کلیسا از تاکسی پیاده شوید.

ملی کالا

تلفن کلیسای سرکیس مقدس: ۸۸۹۰۱۶۳۴ الی ۶

اضافه کردن نظر