آندیو  -  ENDIVEاز خانواده کاسنی ASTERACEAE  نام علمی CICHORIUM ENDIVIAگیاه آندیو یا "کاسنی فری" گیاهی از تیره آستراسه یا کمپوزیته می باشد. این گیاه یکساله (در برخی منابع دوساله) که مبدأ آن احتمالاً یونان یا مصر بوده است و در طول قرن سیزدهم به شمال اروپا رسیده است. آندیو شبیه کاهوی پیچ ولی تردتر و طعم و مزه مطبوع تر دارد و می توان از آن به جای کاهو در سالاد استفاده کرد. استفاده از آن در سالاد در شمال اروپا به ویژه فرانسه متداول است. ارزش غذایی آن بسته به رقم متفاوت بوده ولی به طور کلی از نظر ویتامین های A و C غنی بوده و دارای مقادیر متوسطی از املاح معدنی نیز می باشد. آندیو در ایران کشت و کار نمی شود و آنچه به نام آندیو وجود دارد، در حقیقت شیکوره یا آندیو بلژیکی بوده

خصوصیات گیاهشناسی: گیاه آندیو با توجه به شکل برگ ها آندیو را به دو گروه تقسیم می کنند: یکی آندیو پیچ که به فرانسوی Chicoree frisee و به انگلیسی Curly endive گفته می شود که دارای برگ هایی با حاشیه مجعد و فری و دارای بریدگی های عمیق، و دیگری اندیو سکارول که به فرانسوی Chicoree scarole و به انگلیسی Escarole می نامند و دارای برگ های صاف و بدون بریدگی است. این ارقام دارای برگ ها و ساقه های گوشتی سفید نرم و ترد و آبدارتر از کاسنی وحشی هستند.

شرایط محیط رشد گیاه آندیو:رشد اولیه این گیاه به صورت رزت ظاهر می شود. بعداً با افزایش دما و طول روز گیاه وارد فاز زایشی می شود. دمای پایین زمان جوانه زنی و هنگام تهیه نشا باعث گلدهی بی موقع آن می شود. اما پس از برداشت نشا در زمین اصلی، تحت شرایط روزهای بلند بولتینگ می کند. بولتینگ آندیو به نوع رقم بستگی ندارد و فقط وابسته به شرایط محیطی است.

این گیاه قادر است یخبندان های ملایم را تحمل کند ولی به طور کلی تحمل آن کمتر از کاهو است. مقدار کافی ازت، فسفر و پتاسیم و نیز آبیاری منظم، در افزایش کمیت و کیفیت محصول نقش بسزایی دارد. البته نیاز آبی آن در هنگام تشکیل رزت به پیچ افزایش می یابد.برای آنکه ساقه وسط آندیو سفید شده و مزه آن مطبوع و ساقه آن ترد شود و برای جلوگیری از تلخی، بهتر است برگ ها را جمع نموده و دور آن را با یک نخ پنبه ای به طور آرام بست تا نور به وسط گیاه نرسد. زمان بستن نخ حدود 2 تا 3 هفته قبل از برداشت محصول است. در مواقع بارانی باید از این کار اجتناب کرد چون باعث پوسیدگی برگ ها می شود. امروزه ارقام تجاری عرضه شده به بازار، نیاز آنچنانی به سفید کردن ندارند. چنانچه در آبیاری آن تأخیر گردد و رطوبت زمین کاملاً از بین برود، بوته شروع به گل دادن نموده و ارزش اقتصادی آن از بین می رود.

خواص درمانی گیاه آندیو و کاربردهای صنعتی:این سبزى براى كبد و تصفیه خون بسیار مفید است. طعم و مزه آن كمى تلخ و شبیه به مزه ساقه كرفس است .تلخی اندک این سبزی به علت وجود ماده ای شیمیایی که برای سلامت چشم ها بسیار مفید است.

این سبزی چربی اشباع شده و کلسترول بسیار اندکی دارد و مصرف آن برای بیمارانی که رژیم کم کلسترول دارند مانند بیماران مبتلا به سکته قلبی جایز است از طرف دیگر چربی اندک آن تبدیل به انرژی می شود لذا در بیماران فوق برای تولید انرژی مناسب است .به علت وجود ویتامین آ در پیشگیری از سرطان های رکتوم مثانه بسیار موثر است .

هربرگ آندیو دارای یک کالری است به همین خاطر برای افراد در رژیم های لاغری بسیار مناسب است برای این منظور آب یا خود آندیو را به صورت خام میل نمایید .اگر آندیو را به صورت مخلوط با آب سبزیجات دیگر به طور منظم میل کنید در درمان اکنه بسیار موثر است .

به خاطر وجود مواد مغذی و فیبر فراوان یبوست را برطرف می کند برای این منظور بهتر است آن را با آب سیب یا هویج مخلوط نمایید.محققان اعلام کرده اند نوشیدن مخلوط آب آندیو هویج کرفس در کم کردن تعداد دفعات حمله آسم موثر است.مخلوط این سبزی همراه با آب کرفس و جعفری اثر خارق العاده ای در بهبود کم خونی دارد ضمن آنکه بسیار مقوی نیز می باشد .       

تکثیر گیاه آندیو:

کشت و کار آندیو شباهت زیادی به کاهو دارد. در مناطقی که زمستان ملایم دارند، به عنوان محصول زمستانه و در اکثر نقاط می توان به عنوان یک محصول بهاره، تابستانه و یا پاییزه کشت کرد. در مناطقی که فصل کوتاه است باید آن را خزانه کرد و پس از رفع یخبندان، نشاها را به زمین اصلی منتقل کرد.

بذر این گیاهان را به فاصله 2.5 سانتیمتر و در عمق 0.6 سانتیمتر در خاک می کارند. در مناطق خشک، شیارهایی به فاصله 60 سانتیمتر و با عمق 8 سانتیمتر ایجاد نموده و بذر آندیو را در آن می پاشند و روی بذر را 2.5 سانتیمتر خاک کود پوسیده می دهند و شیار را به طور مرتب آبیاری کرده تا آنکه جوانه آندیو ظاهر گردد و پس از چهار برگه شدن آنها را به فاصله 30 سانتیمتر تنک نموده و آبیاری را به 4 روز یکبار می رسانند، تا کاملاً ریشه توسعه پیدا نماید. چنانچه آندیو در مناطق گرم یا در فصل گرم کاشته شود، محصول آن کمی تلخ خواهد شد. بدیهی است می توان با خاک دادن اطراف بوته آن را طوری پرورش داد که آندیو سفید تولید گردد.     

برداشت گیاه آندیو

برداشت آن مانند کاهو است. محصول آندیو را در اواخر پاییز برداشت می نمایند ولی می توان برگ های اطراف آن را طوری قطع نمود که به گیاه آسیب نرسد، سپس اطراف گیاه را مقداری خاک برگ پوسیده یا کاه می دهند تا از سرما محفوظ بماند و به این ترتیب برداشت آن را به تأخیر می اندازند ملی کالا

اضافه کردن نظر