پلنگ برفی Snow leopard با نام علمی: Uncia uncia گربهسانی است که در کوههای مرتفع آسیای میانه، هیمالیا تبت و شمال افغانستان زندگی کرده و این حیوان در گذشته در یک سرده مخصوص به خود به نام uncia (اونسیا) طبقهبندی میشد اما بر اساس مطالعات ژنتیکی جدید در سرده panthera (گربهسانان بزرگ) قرار گرفتهاست و با اینکه از نظر ظاهری به پلنگ شباهت بیشتری دارد اما نزدیکترین خویشاوند آن ببر است
همچنین پلنگ برفی معمولاً در ارتفاع ۳ هزار تا ۴۵۰۰ متری زندگی میکنند اما گاهی در هیمالیا به ارتفاع بالای ۵۵۰۰ متر هم میروند و در بخشهای شمالی زیستگاه خود در ارتفاع ۶۰۰ تا ۱۵۰۰ متری هم مشاهده شدهاند و پلنگهای برفی از بقیه گربههای بزرگ کوچکترند. بر روی پوست آنها روزتهای (خالهای رز شکل) تیره رنگ وجود دارد. ویژگیهای پلنگ برفی متناسب با نواحی سرد و کوهستانهای صخرهای و پرشیب است: پای کوتاه جلو و پای بلند عقبی به حرکت در شیبهای تند کمک میکند و پنجههای بزرگ برای حرکت در برف مناسب است. دم آنها بسیار بلند میباشد و این هم برای تعادل بهتر و هم برای آن است که در سرما آن را به دور بدن خود حلقه کنند. دماغ بزرگ و قفسه سینه بزرگ برای تنفس هوای رقیق و سرد کوهستان مناسب است و موهای انبوه بلند با پوست ضخیم و پشمی گرمای بدن را نگه میدارد. موی آنها به رنگ زرد دودی و مایل به قهوهای است. گوشهای این جانور برای دفع کمتر گرما، گرد و کوچک بوده و پلنگهای برفی در اسارت تا ۱۲ سال عمر کردهاند. بالغها معمولاً ۳۵ تا ۵۵ کیلو وزن دارند و طول بدن آنها ۷۵ تا ۱۳۰ سانتیمتر است؛ در دو تا سه سالگی به بلوغ جنسی میرسند و در اواخر زمستان روابط جنسی جفتگیری کرده و معمولاً دو یا سه بچه در اواخر بهار به دنیا اورده وپلنگ برفی در تبت و قسمتهای دیگر چین جمعیت بیشتری دارد و در زیستگاههای آسیای میانه و هیمالیا کمیاب شدهاست.
همچنین از دیگر ویژگیهای این پلنگ که در سایر گربههای بزرگ مشاهده نشده باید به صدای جیغ مانند (به سبب نداشتن خشکنای) و چشم سبز کمرنگ اشاره نکرده و با توجه به حضور پلنگ برفی در مناطق بسیار صعبالعبور و دور از دست و پنهانکاری بسیار این جانور تعداد و مناطق دقیق محل زیست آن مشخص نیست و اطلاعات کمی هم از عادات رفتاری آن در دست است.
یک برآورد جمعیت این حیوان را ۴ تا ۷ هزار قلاده اعلام نموده و پلنگ برفی حیوانی گوشتخوار و شکارچی فرصتطلبی است و تقریباً از هر منبع گوشتی که به دست آورد از جمله لاشه و حیوانات اهلی تغذیه میکند و برخلاف گربهسانان دیگر مقدار قابل توجهی نیز مواد گیاهی مانند علف و شاخه و برگ به غذای خود اضافه میکند. آنها توان شکار حیواناتی با دو تا چهار برابر وزن خودشان مثل تار هیمالیایی، غرم، گوسفند آبی هیمالیا، بز مارخور، اسب و شتر را دارند و به سراغ شکارهای کوچکتر نظیر خرگوش صحرایی و جوندگان و پرندگانی چون کبک و خروس برفی هم میروند. احتمالاً بجز یاک نر بالغ تمام حیوانات دیگری که در محل زیست پلنگ برفی حضور داشته و میتوانند طعمه آن باشند.
پلنگهای برفی که در مناطق سرد و کوههای آسیای مرکزی زندگی میکنند، غالبا از گوسفندان، قوچها و بزهای تبت و هیمالیا تغذیه میکنند. همانطور که پیشتر گفته شد، پلنگهای برفی پنجههای بسیار قدرتمندی دارند به طوری که میتوانند حیواناتی با سه برابر وزن خود را نیز از پا در بیاورند! لازم به ذکر است که پلنگهای برفی از پرندگان و جانوران کوچکتر نیز تغذیه مینمایند و تمایل دارند تا در مناطق سرد و خشک و در نقاط سنگی همانند کوهها و درهها زندگی کنند. اینگونه محیطها فرصت استتار بیشتری برای شکار در اختیار آنها میگذارد. این گربهسانان بیشتر در زمان طلوع و غروب خورشید در فعالیت هستند و به همین دلیل دیدن آنها در طبیعت کار چندان آسانی نخواهد بود. بر خلاف سایر گربهسانان بزرگ، پلنگهای برفی قادر به غرش کردن نیستند! این گربه سانان غالبا تنها زندگی و منزوی هستند و تنها در فصول جفتگیری در کنار یکدیگر زندگی میکنند.ملی کالا