موش خانگی House Mouse   و نام علمی Mus musculus جثه کوچک و استوانه‌ای شکل، پوزه نوک تیز و چشم‌های نسبتاً کوچکی دارد. گوش‌هایش بزرگ، با انتهای گرد، دم نازک، بی‌مو و تقریباً مساوی طول سر و تنه است. نام دیگر موش به ترکی: سی‌چان،به کرد کُرمانچی: مُشک وزبان مازندرانی: گُل، گرزه بوده

دندان‌های پیشین فک بالا دندانه کوچکی در سطح داخلی دارند و آخرین دندان آسیای دو طرف فک بالا و پائین بسیار کوچک است. موهای پشت بدن رنگ‌های متفاوتی دارند و معمولاً خاکستری تیره متمایل به قهوه‌ای‌اند. رنگ موهای زیر بدن روشن‌تر یا سفید است. موش‌هائی که با انسان زندگی می‌کنند، دم بلندتر و موهای تیره‌تری نسبت به نوع وحشی آن دارند. موش‌های اهلی شده نیز رنگ‌های متفاوتی از سفید زال، خاکستری، سیاه و سیاه و سفید دارند.

موش پستانداری کوچک از راستهٔ جوندگان است که مواد غذایی خود را به وسیلهٔ حرکات رفت و برگشتی با جلو آروارهٔ تحتانی خرد می‌کند. چون دندان‌های این حیوان مثل سایر جوندگان رشد دایمی دارد، برای جلوگیری از رشد بیش از حد، مجبور است که دایماً دندان‌های خود را با جویدن چیزهای نسبتاً سخت، از قبیل دانه‌ها و حبوبات، بفرساید و اگر موفق به پیدا کردن دانه‌های سخت نگردد به جویدن فرش‌ها، لباس‌ها، کتاب‌ها و هرچه که در دسترس خود بیابد مشغول می‌شود. موشها به انواع صحرایی و غیره تقسیم‌بندی می‌شوند که بستگی به طول دم آن‌ها دارد. بعضی مواقع مردم حیواناتی که شبه موش است را موش می‌نامند مانند موش خرما. طول سر و تنه 70 تا 100 میلی‌متر، دم 60 تا 105 میلی‌متر، پا 17 تا 19 میلی‌متر، وزن 12 تا 30 گرم.گروهی از موش‌های خانگی انگل انسان هستند و در اماکن مسکونی به سر می‌برند. گروهی دیگر نیز به صورت وحشی در مناطق جنگلی،‌ دشت‌ها و مزارع زندگی می‌کنند.

این موجود موزی در اکثر مناطق ایران وجود دارد و در بیشتر نقاط دنیا. برخی از محققان زیستگاه اصلی موش‌های خانگی را سرزمین هند می‌دانند و عده‌ای نیز بر این عقیده‌اند که اهلی شدن موش‌های خانگی 8000 سال قبل در ترکیه صورت گرفته و به وسیله کاروان‌ها و کشتی‌ها به دیگر نقاط جهان منتقل شده و  موش‌هائی که با انسان زندگی می‌کنند در تمام ساعات شب و روز فعالند ولی موش‌های وحشی شبگردند. گاهی روزها نیز مشاهده می‌شوند. معمولاً به صورت گروه‌های بزرگ فامیلی زندگی می‌کنند. اغلب در زیرزمین لانه می‌سازند و سطح آن را با مواد نرمی از قبیل پارچه و کاغذ مفروش می‌سازند. موش خانگی معمولاً مواد غذایی را ذخیره نمی‌کند، ولی لانه‌اش را در مجاور منبع غذا ایجاد می‌کند. گستره خانگی موش‌هائی که نزدیک انسان زندگی می‌کنند از چند متر تجاوز نمی‌کند. ولی در آنهائی که وحشی هستند ممکن است به بیش از دو کیلومتر برسد. موش خانگی به خوبی از موانع بالا می‌رود. شناگر ماهری است. حس بویایی و شنوایی بسیار قوی‌ای دارد، در مواقعی که به دنبال غذا می‌رود مسیر خود را با ادرار علامت‌گذاری می‌کند. موش خانگی اصوات بالاتر تا 40 هزار دسی‌بل را تشخیص می‌دهد. گاهی اوقات این حیوان به صداهای موسیقی واکنش نشان می‌دهد.

همه‌چیز خوار است، از مواد گیاهی، حیوانی و مواد غذایی انسان استفاده می‌کند. بیشتر از آنچه می‌خورد ضایع سازد و چنانچه شرایط مناسب باشد، در تمام طول سال قادر به جفت‌گیری و تولید مثل است. ماده‌ها چهار تا شش بار و در برخی شرایط تا 14 بار در سال می‌زایند. مدت آبستنی بین 19 تا 23 روز و تعداد بچه‌ها در هر زایمان بین 3 تا 12 عدداست. نوزادان کور و بی‌مو هستد و یک گرم وزن دارند در 10 روزگی موها کامل می‌شود، در 14 روزگی چشم‌ها باز می‌شوند، سه هفته شیر می‌خورند، حدود 45 روزگی بالغ می‌شوند و تا یک ماهگی وابسته به مادرند. حدود 60 تا 70 درصد بچه‌ها قبل از رسیدن به سن بلوغ تلف می‌شوند. متوسط طول عمر حدود دو سال است ولی گاهی اوقات تا شش سال نیز عمر می‌کنند و راه های طبیعی جلوگیری از موشهای خانگی عبارتند از استفاده از بازدارنده هایی مثل بویی قوی که موش ها را دور کند. زمانی که موش خانگی مکان تازه ای برای زندگی پیدا می کند،(مثل آشپزخانه یا انباری شما) آنها ردی از فرمون از خود برجای میگذارند تا بقیه خانواده موش بتوانند راه خانه جدید را پیدا کنند. بهترین راه برای جلوگیری از این کار تمیز کردن محیط با یک محصول با بوی قوی مثل آمونیاک است. این راه هر گونه نشانه از این دوستان کوچکمان را از بین می برد و همچنین محصولات تجاری خوبی هم موجود هستند که برای جلوگیری از ورود موش های خانگی مناسب اند. یک مثال "فرِش کاب" است که محصولی طبیعی است که کمی شبیه درخت صنوبر است.

ملی کالا

اضافه کردن نظر